Shifting geographies of subversive politics in Istanbul

Abstract

Bu tez 1990ların ortalarından bu yana İstanbul'da radikal sol siyaset mekanlarındaki değişimleri ve bu değişimlerin siyasal eylemlerin söylemlerine ve biçimlerine etkilerini anlamayı amaçlıyor. Bu amaç doğrultusunda siyasal eylemlerin kent merkezlerinde ve marjinlerdeki mekansal dağılımının analizini esas alıyor. Aynı zamanda siyasal süreçleri şekillendiren kritik olayların mekansal haritalandırmasına da odaklanıyor. Çalışmanın gösterdiği üzere, siyasal eylemlerin yoğunluğu kent marjinlerinden merkezlere doğru kaymıştır. Tez, radikal sol yayınlara ve radikal solun güçlü olduğu Gazi ve Okmeydanı mahallerindeki etnografik araştırmaya dayanarak radikal solun merkezde ve yerelde farklı diller ve mekan-üretim pratiklerini işe koştuğunu ileri sürüyor. Bu farklılık siyasal eylem biçimlerini de şekillendiriyor. Bir yanda radikal sol öznelerin devlet karşısındaki şiddete dayalı feda pratikleri bu siyasete yakın mahalle mekanlarının –duvarlar, köşeler, parklar, meydanlar, barikatlar- üretimine katkı sunuyor. Diğer taraftan mağduriyeti esas alan insan hakları söylemi kent merkezlerindeki görünürlük mekanlarına yönelten bir mekansal vektörle yakınsıyor. Görünürlük mekanlarında siyasal eylemin materyal, ekonomik, duyusal ve bedensel yönleri ortadan kalkıyor; şiddete hedef olan siyasal öznenin bedeni bir gösteri ve sese indirgeniyor. Tez eylem ve görünürlüğün genelde materyalite, hafıza, aidiyet ve anlatı ekseninde tartışılan mekan-kompleksin tanımlayıcı nitelikleri arasına dahil edilmesini öneriyor.

This thesis aims to understand the shifts in the spaces of radical left politics and the effects of these shifts on the discourses and modalities of political actions in Istanbul since the mid-1990s. In order to achieve this aim, it draws on an analysis of spatial distribution of political actions in central city sites and urban margins. It also focuses on the temporal mapping of critical events that shape political processes. It demonstrates that there exists a mobility of concentration of the political actions from urban margins to central spaces in the city. Based on records of radical left publications and ethnographic research in the left-stronghold Gazi and Okmeydanı neighborhoods, the thesis argues that the radical left employs different idioms and space-making practices, which in turn shape the modalities of their political actions. On the one side, the violent sacrificial practices by radical left subjects vis-à-vis the state contribute to the making of subversive neighborhood spaces – via walls, corners, parks, squares, barricades. On the other side, the human rights discourse based on victimhood converges with the spatial vector oriented to spaces of visibility in city centers. In the spaces of visibility, the material, economic, sensual and bodily dimensions of political actions are erased; the violently targeted body of the political subject is reduced to spectacle and voice. The thesis proposes to add action and visibility to the set of defining characteristics of space-complex, which is mostly discussed along the axis of materiality, memory, belonging and narrativity.