19. Yüzyıl şairi Süleyman Fehim Efendi divanı: İnceleme, metin ve dizin

Abstract

Bu tezin konusu, 19. yüzyıl şairlerinden Süleymân Fehîm Efendi'nin Dîvân'ıdır. Çalışmanın esas amacı ise, Süleymân Fehîm Efendi'nin Dîvân metnini tespit etmek, şairin hayatı, edebî kişiliği ve diğer eserleri hakkında bilgi vermek, sonrasında metin üzerinde biçim ve içerik açısından bir inceleme yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak Dîvân'ın mevcut tek yazma nüshası ile matbu nüshası karşılaştırılarak çeviriyazılı metin ortaya çıkarılmıştır. Kısa bir giriş bölümünden sonra çeşitli kaynaklardan elde edilen bilgiler doğrultusunda şairin hayatı, edebî kişiliği ve diğer eserleri ele alınmıştır. Akabinde metinle ilgili inceleme aşamasına geçilmiştir. İlk olarak eser, biçim açısından incelenerek kullanılan nazım biçimleri, vezin kalıpları, kafiye ve redifler tespit edilmiştir. Ardından eserin içerik özelliklerine geçilip önce dil ve üslup bakımından incelenmiş, daha sonra da dinî, tasavvufi, astrolojik, mitolojik, sosyal unsurlar ile âlim şahsiyetlerin Dîvân'daki akislerine değinilmiştir. Tüm bu içerik bağlamında âşık ve sevgiliye ait özellikler de verilmeye çalışılmıştır. Son bölümde ise hem yazma hem de matbu nüshanın tavsifi yapılmış, tespit edilebilen müstensih hataları gösterilmiş, metin tespitinde izlenen yol aktarılmış ve bu eserde geçen tüm özel isimlerin alfabetik bir dizini yapılmıştır. Ayrıca sona yazma ve matbu nüshanın bir kopyası da eklenmiştir.

The subject of this thesis is the Dîvân, by Süleymân Fehîm Efendi, one of the poets who lived in 19th century. The main aim of this study is to give information about Süleymân Fehîm Efendi's life and literary personality and then to present and analyse the Dîvân in terms of form and content. To achieve this goal, I first made a transcription by comparing the manuscript and the lithographic copy of the Dîvân. After a short introduction, I give some information about Süleymân Fehîm Efendi's life, literary personality and works. Afterwards, I proceed with textual analysis, examining the Dîvân in terms of structure and verse forms, rhythm patterns, rhyme and repeated voices/words after rhyme have been identified. First, the poem's language and characteristic expression form are examined as a part of a content analysis. Then, the reflections in the Dîvân of religious, sufistic, astrological, mythological and social elements and scholars are touched upon. In this context, I also study the properties of the lover and the beloved. In the final part, I give a description of the manuscript and the lithographic copy, detect mistakes of the copyist in the manuscript, explain the methodology I used in the transcription and I present an alphabetical index of all the special names mentioned in this manuscript. I also include a copy of the original manuscript and of the lithographic copy at the end of my study.