In search of language-based factors influencing rhythmic grouping

Abstract

Iambik-Trokaik Yasa (Hayes, 1995), ritmik gruplamanın altında yatan evrensel bir mekanizma olarak öne sürülmüştür. Bu yasaya göre, ses düzeyi veya ses perdesi bakımından değişen ikili ses grubundan oluşan bir dizideki sesler, 'trokaik' olarak, yani kuvvetli olan önce gelecek şekilde gruplanır (Langus et al., 2016). Süre bakımından değişen ikili ses grubundan oluşan bir dizideki sesler ise 'iambik' olarak, yani kısa olan ses önce gelecek şekilde gruplanır (Hayes, 1995). Bu konuda yapılmış olan çalışmalarda, konuşma seslerinden (Crowhurst & Teodocio Olivares, 2014; Langus ve ark., 2016) ve sentetik seslerden (Iversen ve ark., 2008; Molnar ve ark., 2016) oluşan dizilerin gruplanmasında iambik-trokaik yasaya uymayan sonuçlar elde edilmiş, ve bu sonuçlar, anadilin gruplamaya etkisi olarak açıklanmıştır. Mevcut çalışmada, anadili Türkçe olan katılımcılara sentetik seslerden (Deney 1A ve Deney 1B) ve hecelerden (Deney 2) oluşan diziler dinletip gruplama tercihleri incelenmiştir. Gruplamada anadilin etkisi olmadığını gösteren sonuçlar, anadili Türkçe olan kişilerin, Türkçe'deki vurgunun tahmin edilebilir olması nedeniyle, vurgu değişimlerine karşı algısal bir hassasiyet geliştirmemiş olmaları ile açıklanmıştır. Anadilindeki vurgu tahmin edilebilir olan kişilerin, vurgu değişimlerine karşı düşük hassasiyetleri olduğunu raporlayan çalışmalar (Dupoux ve ark., 1997; Peperkamp & Dupoux, 2002; Rahmani ve ark., 2015; Lu ve ark., 2018) bu sonucu destekler niteliktedir.

The Iambic-Trochaic Law (Hayes, 1995) was proposed as a universal mechanism governing rhythmic grouping. It predicts that sequences of sound events are grouped trochaically (strong-weak) when they alternate in intensity or pitch, and iambically (short-long) when they alternate in duration (Langus et al., 2016). Previous studies have found native language effects on grouping of both linguistic (Crowhurst & Teodocio Olivares, 2014; Langus et al., 2016) and non-linguistic (Iversen et al., 2008; Molnar et al., 2016) sounds, as they revealed grouping preferences incompatible with the predictions of the ITL. The present study investigated native language effects on rhythmic grouping by presenting native Turkish speakers sequences of tones (Experiment 1A and Experiment 1B) and syllables (Experiment 2). Lack of native language effects on grouping as revealed by the results, was explained by the stress 'deafness' (i. e., reduced sensitivity to stress deviations) exhibited by Turkish speakers, under the assumption that Turkish has predictable, fixed stress. That speakers of languages with fixed, lexically unmarked stress were reported to exhibit similar insensitivities to stress deviations (Dupoux et al., 1997; Peperkamp & Dupoux, 2002; Rahmani et al., 2015; Lu et al., 2018) supported this conclusion.