Agrarian change in Bosnia under Habsburg rule: 1878-1914

Abstract

Bu tez Habsburg işgali döneminde Bosna'da tarımsal üretim ilişkilerindeki değişimi incelemektedir. Bu amaçla Avusturya-Macaristan yönetiminin toprak üzerindeki mülkiyet ve üretim ilişkileri ile tarımsal üretimin vergilendirilmesine yönelik idari ve hukuki uygulamaları analiz edilmiştir. Bu tezde, Avusturya Milli Kütüphanesinin dijital ortamındaki dönemin Avusturyalı hukukçuları tarafından Bosna için düzenlenmiş olan mevzuat incelenmektedir. Bu kaynaklara ilave olarak Bosna'nın idaresinden sorumlu olan Avusturya- Macaristan Müşterek Maliye Bakanlığınca hazırlanan Avusturya Devlet Arşivindeki idari raporlardan da geniş ölçüde faydalanılmıştır. Literatürdeki genel kanı, Avusturya-Macaristan yönetiminin Osmanlı arazi hukukunu benimseyip uyguladığı ve bu yüzden tarımsal yapıda önemli bir değişime yol açmadığı yönündedir. Ancak bu çalışma, Habsburg yönetiminin Osmanlı arazi kanunlarını farklı yorumlayıp uyguladığını ve bunlara yeni kanun ve düzenlemeler ilave ederek toprak mülkiyeti ve tarımsal üretim ilişkilerinde köklü bir dönüşüme yol açtığını savunur. Bu çalışmada ayrıca Habsburg yönetiminin toprak rejimi ve mülkiyet haklarına yönelik idari ve hukuki uygulamalarının en önemli yapıtaşının toprak üzerinde devlet mülkiyetinin inşası olduğu gösterilmiştir.

This study aims to examine the changing nature of the agrarian relations in Habsburg-occupied Bosnia. To this end, it analyses the administrative and legal practices of the Austro-Hungarian administration regarding landed property, land tenure and taxation of agricultural production. This study mainly focuses on the legislation which was drawn up by the Austrian lawmakers especially for Bosnia and is available on the official web site of the Austrian National Library. In addition to these digitised sources, this study makes use of the reports which were produced by the Common Ministry of Finance, in whose jurisdiction Bosnia laid, and which are now preserved in the Austrian State Archive in Vienna. The widely held view in the historiography is that the Austro-Hungarian administration adopted and implemented late-Ottoman land legislation and thus avoided any profound change in the existing agrarian structure. By contrast, this study argues that by reinterpreting and applying late-Ottoman land law in particular ways and by supplementing them with new laws the Habsburg administration indeed achieved a fundamental transformation in the agrarian relations. Furthermore, this study argues that the main aspect of the Habsburg administrative and legal practices regarding property and rights in land was the restitution of state ownership in `land and soil` in Bosnia.