ERP, manugistics ve ileri planlama sistemleri yazılımları ile tedarik zinciri yönteminde, ulaştırma modellerinin incelenmesi ve işletme uygulaması

Abstract

ÖZET Hızla küreselleşen ve küçülen dünyamızda işletmeler, müthiş bir rekabet ortamında bulunmaktadırlar. Sözkonusu rekabetin etkisiyle kar marj lan da oldukça düşmüştür ve firmalar düşük karlarla yaşamlarını sürdürmeye çalışmaktadırlar. Kârların düşmesi, fiyat rekabetinin üst düzeyde olduğu ortamda maliyetlerin de aşağıya çekilmesini zorunlu kılmıştır. Maliyet kalemleri arasında tedârik zinciri faaliyetlerinin giderleri önemli bir yere sahiptir. Tedârik zinciri içerisindeki operasyonlarda verimliliği artırmak akla gelen ilk çözümdür. Operasyonel verimliliği artırmak için ise günümüzün gelişmiş bilişim teknolojilerinden yararlanılması neredeyse zorunlu hale gelmiştir. Bu tez de yöneylem araştırmasının günümüzde etkin bir şekilde bilişim teknolojisi yazılımları ile işletmede ve üretimde nasıl kullanıldığı ile ilgili bir uygulama ele alınmıştır, ulaştırma modellerinin nakliye yönetiminde nasıl etkin bir şekilde kullanıldığına örnek olarak Türkiye'de sadece Vestel Pazarlama A.Ş. de kullanılan manugustics yazilimi ve beraber calistigi ERP, SAP yazilim sistemlerinin çözüm mantığı ele alınmıştır. Sözkonusu bilişim teknolojilerinden biri de tedarik zinciri yönetimi ile ilgili bilgisayar yazılımlarıdır. Son yıllarda giderek önem kazanan bu yazılımlara 'İleri Plânlama Sistemleri' (APS: Advanced Planning Systems) denilmektedir. İleri plânlama sistemleri aslında Kurumsal Kaynak Plânlama (ERP) yazılımlarının firma içi/dışı üretim ve lojistik konularım ikinci plâna atmasına karşılık ortaya çıkmışlardır. ERP yazılımları daha çok muhasebe ve satış konuları üzerine yoğunlaşmıştı ve optimisasyondan ziyade 'kayıt altına alma' amacı güdüyordu. Ayrıca firmaların iş ortaklarıyla olan ilişkilerine de kapalıydı. Bunun tersine APS sistemleri üretim ve lojistik konularına eğilmekte bunları ortam kısıtları çerçevesinde optimalleştirmeye çalışmakta ve ortaklar arası işbirliğine de olanak sağlamaktadır. İleri Planlama Sistemleri, içerisinde optimizasyonu sağlayan çeşitli yöntemlerin varolduğu çok sayıda algoritmaların birleşmesiyle oluşturulmuştur. Algoritmalar öylesine önemsenmiştir ki; APS sağlayıcıları, sistemlerindeki algoritmaları kendi çalışanlarından bile saklamaktadırlar. VIIÖnceleri sadece İ2 gibi küçük ölçekli yazılım sağlayıcılarının bulunduğu bu sektörde son yıllarda SAP, Manugistics, JDEdwards gibi büyük firmalar da APS sistemleri geliştirip satmaya başladılar. Sözkonusu firmalar yazılımlarının, karmaşık küresel tedârik zincirindeki operasyonların bütünleşik, kapasite odaklı ve optimal plânlamalarını desteklediği iddia etmektedirler. Bir kullanıcı için, özel bir planlama tipi olarak bu APS'lerin gerçekte ne yaptığı ve bir problemi çözmek için kullandıkları algoritmalar, genellikle bir soru işaretidir. Bu tezde, yazılım sağlayıcıları tarafından yayımlanan 'white paper'larm gösterdiği perdenin arkasına bakmaya çalışacağız. Tipik bir APS'in temel yapışım analiz edip; tedârik zinciri optimizasyonu temeline dayanarak, hangi tip planlama problemlerinin APS tarafından desteklendiğini ve hangi çözümlerin henüz eksik kaldığı incelenmiştir. Nakliye yönetiminde ulaştırma modellerinin manugustics yazilirhi ile kullanılarak etkin bir dağıtım zinciri oluşturarak, şirketin kaynaklarının nasıl etkin kullanıldığı, maliyet, müşteri hizmeti, servis ve dağıtım, stok ve satış konularında bir şirkete sağladığı kolaylıklar ve avantajları ele alınmıştır. Dağıtım ve Nakliyenin ; Üretim ve ileri planlama sistemlerinin sonucunun bir bütünü olarak ele alınıp optimum bir şekilde nasıl üretim ile bağlantılı dağıtım yapıldığı ve planlama sistemi ile ele alınıp etkin, hızlı, optimum maliyette ulaştırma, dağıtım ve zamandan kazanma konusunda ileride diğer büyük şirketlere örnek olabilecek bir çözüm sunulmuştur. Ülkemizde sadece Vestel 'in kullandığı Manugustics yazilimlari ile Nakliye Yönetimi şirkete önemli tasarruflar, zamandan kazanım, ürün bilgilerine anında ve hızlı bir şekilde ulaşım, ürünlerin Tüm Ülke Geneline hızlı ve eşit zamanda ve uygun maliyette nakliyesine müşteri sorunlarına acil bir şekilde geri dönüşüm ve ciddi bir iş gücü tasarrufu kazandırmıştır. Ayrıca bu çalışmada, II. Dünya Savaşından sonra Yöneylem Araştırması ve dallarının daha çok işletmeler ve şirketlerin nasıl önemli bir çözüm aracı haline geldiği, ülkelerin hızla Sanayileştiği bilime ve teknolojiye daha çok önem verdiği bugünlerde,bilişim teknolojileri ve bilgisayar sistemleri ile nasıl iç içe ve etkin bir şekilde kullanıldığma güzel bir örnek olarak ulaştırma modeli algoritmalarının manugustics programının alt yapısında çalışarak nasıl optimum bir şekilde dağıtım ve ürün takibi yapıldığı, sağlamış olduğu avatajlar ve günlük iş hayatma getirdiği kolaylıklar ele alınmıştır. vnı