Türkiye`de 2000 yılından sonra heykele uygulanan sansür ve sanatçının tutumu

Abstract

İnsan doğası gereği çevresinde bulunduğu her şeyi kendisi için değiştirip dönüştürme eğilimindedir. Zorunluluklar, hayatı kolaylaştırma, çıkarlar vb. durumlar doğrultusunda bu yönelim içerisine girdiği görülür. Söz konusu değişim sürecinde kendisi için ters düşen herhangi bir eylem karşısında tepki göstermekte; onu kendi istekleri doğrultusunda yönlendirmekte, aksi bir durumda bunu engellemeye çalışmakta; hatta zaman zaman saldırganlaşmaktadır. Farklı kavramların çeşitli yollarla kontrol altına alınmasıyla birlikte, bireyleri ve toplumu engel koyarak biçimlendirme amacını güden saldırı, şiddet ve sansürün temelinde yatan pek çok gerekçe söz konusudur. Bu çalışma da Türkiye'de 2000 yılından sonra heykele uygulanan, sansür ve sanatçının tutumu üzerinden; saldırı, şiddet ve sansürün nasıl geliştiği, daha çok hangi zamanlarda ortaya çıktığı ve sanatçıların buna nasıl tepki verdiği örnekler üzerinden değerlendirilmeye çalışılacaktır. Sanat yapıtlarına karşı özellikle son yıllarda oldukça yoğun bir şekilde gündeme gelen saldırı, şiddet ve sansür gibi tutumların örnekleri ekseninde hareket edilecek; saldırıların altında yatan sosyolojik, psikolojik, siyasi ve inanç yoluyla açıklanan olgular incelenerek; sanat yapıtına olan, bu durum karşısında sanatçının ne gibi söylemlerde bulunduğu aktarılacaktır.

By nature, human has a tendency to change and transform everything around him/her for himself/herself. He/she is inclined in this way in line with situations such as obligations, making life easier, interests and so on. He/she reacts to any action that contradicts him/her in the process of change, directs it according to his/her wishes, tries to prevent it if it goes the other way, and sometimes gets even aggressive. There are many reasons underlying attack, violence and censorship, which aim to shape individuals and society by placing obstacles along with different concepts being brought under control in various ways. This study aims to evaluate censorship applied to sculpture as of 2000 and the artist's attitude towards censorship through examples by examining how attack, violence and censorship developed, the times when censorship appeared the most, and how the artists reacted to it. The study will focus on the examples of the attitudes such as attack, violence and censorship against works of art, which have been on the agenda especially in recent years; the phenomena explained by sociological, psychological, political and faith-related factors underlying the attacks will be examined and the artist's discourse in the face of this situation against works of art will be discussed.