Adana Karatepe kilim kooperatifi dokumaları

Abstract

Geleneksel Türk sanatı eseri olan kilim, Türk Halkının doğumundan ölümüne kadar günlük hayatının bir parçası olmuştur. Batı ve Orta Asya da yer yaygısı olarak kullanılmıştır. Osmaniye ili Kadirli İlçesine bağlı Karatepe köyü Sarıdüz mahallesinde, kilim vb. dokuma çalışmalarının yaygın olmasından dolayı 1972 yılında Kilim Kalkınma Kooperatifi kurulmuştur.Kooperatif kurulmadan önce kilim, çuval, yer yaygısı, süs eşyası olarak düz dokumalar yaygın olarak dokunduğundan, 1950 yıllarında Karatepe Kız Yusuflu köyünde kök boya (doğal boyalı ipler) ile dokunmuş kilimler yaygınlaşmıştır. Köy halkı Kadirli ilçesinden gelen Boyacı Mevlit adıyla anılan kişiden yardım alarak ipliklerini boyamışlardır. 1970'li yıllardan sonra Halet Çambel'in Karatepe köyüne gelmesiyle köy halkının ufku açılmıştır. Halet Çambel'in köydeki kadınlara doğal boyayı kendilerinin hazırlayabileceklerini anlatarak, köy halkı ile birlikte doğal boya hazırlamaya başlamışlardır. Bu tarihten itibaren köylü kendi doğal boyasını üretmiştir.Bu yöredeki kilimlerin kalitesi günümüze kadar taşınmaya çalışılmaktadır. Kilimlerde ham madde olarak kullanılan yün, iplik haline getirilip, doğal boyalar ile de renklendirilerek kullanılmaktadır. Kilimlerde kullanılan motifler, bu bölgede yaşayan aşiretleri, aileleri ve obaları simgelemektedir. Turistik açıdan, ticari rağbet gören kilimin Osmaniye'de, amaca yönelik üretiliyor olması da kilimlerin bugünlere gelme sebebi olarak bilinir. Karatepe Köyü Kilim Kooperatifi'nde, kilimlerin ana karakterinin bozulmadan günümüze kadar aynı kalitede gelmiş olması önemli bir mirastır. Şöyle ki ticari ihtiyaca göre dokunmaya başlanmasından bu yana eski örneklerle kıyaslandığında daha az motif ve renk çeşitliliği kullanıldığı görülmüştür. Bu kilimler düz dokuma tekniği ile dokunmuştur. Anahtar Kelimeler: Kilim, Karatepe Kilimleri, Aslantaş Kilim Kooperatifi, Halet Çambel, Karatepe Kilim Kooperatifi.

Kilim, a traditional Turkish art rugs has been a part of Turks' daily life from the birth to the death. Turkish people used rugs as a ground spread in Western and Central Asia.Because of the common usage of the rugs, sacks, seams and similar texture studies the Kilim Development Cooperative was founded in the Sarıdüz neighborhood of the Karatepe village in the Kadirli District of Osmaniye province , in 1972.Before the fondation of this Cooparative plain weaving was weaved widely as rugs, sacks, floor spread and decoration stuff. In 1950s in Karatepe Yusuflu Village, kilim that weaved with dyers'madder bacame widespread. Village people dyed the strings by the help of a man called Dyer Mevlüt came from Kadirli district. After the 1970s , Halet Çambel came to Karatepe Village and then village people came more educated. Halet Çambel told the women in the village how they could prepare the dyers' madder by themselves and they produced it together. The quality of the rugs in this region is being tried to carry until today. The wool used as the raw material has been turned into string and it has been use by colouring with natural dyes. The motifs used in the kilim symbolized the tribes, the families, the nobad families around aroun this region. From a tourist view Kilim is in demand in Osmaniye and being produced aimed at purpose, are known as the cause of Kilim's coming today. In Karatepe Village Cooperative, Kilim's main characteristics come until today without any corruption with the same quality is a herritage.That's to say , since the beginnig of weaved according to necessity, when it is compared with the old samples, it has seen less motif and colour varieties used. These rugs has been weaved with the technique of plain waeving.Key Words: Kilim, Karatepe Rugs, Aslantaş Kilim Cooperative, Halet Çambel, Karatepe Kilim Cooperative.