Ahlâk ve siyaset felsefesi açısından, sırrul-esrar ile tedbîrât-ı ilâhiyyenin karşılaştırılması

Abstract

Kitâbüs-siyâse fî Tedbîrir-riyâse, daha meşhur ve yaygın adıyla Sırru'l-Esrâr, İslâmdüşüncesinin Helenistik miras ile temas etmesi sonucu ortaya çıkan telif ve tercümelerdenbiridir. Sırru'l-Esrâr, Aristoteles künyesiyle yazılan ve ?pseudo-Aristoteles? olaraknitelendirilen literatürün bir parçasıdır. Genelde İslâm düşüncesinde, özelde İslâmfelsefesindeki Aristoteles algısını etkileyecek derecede bir apokrif-Aristoteles literatürününyaygınlık kazanması, bu literatürün incelenmesini zorunlu kılmaktadır. Aristoteles'in otoritekabul edilmesinden sonra fikirlerini yaymak isteyen bazı meçhul şahısların oluşturduğu buliteratürün incelenmesi, bu külliyât üzerinden fikir beyan eden düşünürlerin eserlerinintetkikini de gerekli kılmaktadır. Çalışmamızda, apokrif-Aristoteles literatürünün bir parçasıolan Sırru'l-Esrâr ile bu eser üzerinden inşâ edilen İbnü'l-Arabî'ye ait Tedbîrât-ı İlâhiyye adlıeserin ahlâk ve siyâset felsefesi açısından karşılaştırılması yapılmaya çalışıldı.Günümüzde İslâm Felsefesinin metafizik ve dinî cephesi kapsamlı bilimsel faaliyetlerekonu olurken, siyâsî cephesi ihmal edilmiş görünmektedir. Ortaçağ İslâm felsefesinin Yunanilmine hayat vermesi ve onu geliştirerek dönüştürmesi bu sahanın titizlikle tetkikini gereklikılmıştır. Medeniyetler ve kültürler arası yansımaların net olarak algılanması için özellikleOrtaçağ İslam siyaset çalışmalarına yoğunlaşmak gerekmektedir.

Kitab al-siyasa fi tadbir al-ri'asa (mostly known as Sirr al-asrar) is one of the translatedworks in İslamic thought from the Hellenistic heritage, Sirr al-asrar is part of the literaturewhich was written under the name Aristotle and known as ?pseudo-Aristotle? the fact that anapocryphical-Aristotelian literature has gained such a popularity to the degree that it hasinfluenced the İslamic thought in general and İslamic philosophy in particulary.In order to investigate this literature this was composed by some anonymous outhors,who intended to publicize their ideas. It is also necessary to examine the works by the thinkerswho conveyed their opinions by a reference to this literature. Our aim in this study is acomparison between Sirr al-asrar, which is part of apocryphical-Aristotelian literature and al-Tadbirat al-ilahiyya, which was written by İbn Arabi, a well known mystical philosopher, inethical and political philosophy.It seems that today the political aspect of İslamic Philosophy is ignored, while itsmetaphysical and religious aspects have become subject of comprehensive academic studies.Considering the fact that medieval İslamic Philosophy revived the Grek science andtransformed it, it is necessary to continue in this field. In the final analysis, it must be statedthat it is essential to put emphasis in the medievel political philosophy in order to appreciatethe discourses between civilizations and scholarly culture.