Antalya il merkezinde yaşayan 50-65 yaşlarındaki bireylerin fiziksel aktivite alışkanlığının ve aerob performanslarının değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı, Antalya il merkezinde yaşayan 50-65 yaşlar arasındaki bireylerin fiziksel aktivite alışkanlıklarını ve aerobik performanslarını değerlendirmektir. Araştırmaya katılan bireylere modifiye Fiziksel Aktivite Değerlendirme Anket Formu uygulandı. Boy ve ağırlık gibi antropometrik ölçümleri kaydedildi. Yürüyüş testine katılmaya gönüllü olan bireylerde ise, bel ve kalça çevresi, biseps, triseps ve subskapular deri kıvrım kalınlıkları(DKK) ölçüldü, BKİ ve bel/kalça oranı hesaplandı. 2 km yürüyüş testiyle max. V02 ölçüldü, yürüme sorunu ve hastalıkları olanlar araştırmaya alınmadı, istatistik yöntem olarak; Varyans Analizi, t testi, Mann-Whitney U and Koreleasyon Testleri kullanıldı ve çözümlemeler SPSS 9.0 programımda yapıldı. Anket Formunu 252 bayan ve 255 erkek yanıtladı. Günlük Aktivite değerlendirmesinde, bayanların %55'inin ve erkeklerin %64'ünün merdiven çıktığı saptandı. Bayanların %43'ü ve erkeklerin %46'sı yürüyerek, bayanların %56'sı ve erkeklerin %53'ü taşıtla alışverişe gidiyordu. Ev içi aktivitelerin değerlendirmesinde bayanların %71'inin ve erkeklerin %11'inin hafif; bayanların %53'ünün ve erkeklerin %6'sının ağır aktiviteler yaptıkları belirlendi. Bayanların %24'ü ve erkeklerin %34'ü spor yapıyordu. Erkeklerin %61'i ve bayanların %68'inde tercih edilen spor yürüyüş'tü. Bayan ve erkeklerin büyük kısmında spotif aktivite yoğunluğu düşük, sıklık 4-7 gün/hafta ve birim süre 30 dakika-60 dakika idi. Bayanların %14'ü ve erkeklerin %37'si geçmişte spor yaptıklarını belirttiler. 41 bayan(ortalama yaş 55,82+5.01 yıl) ve 41 erkek (ortalama yaş 57,07±6.36 yıl), yürüyüş testine katılmayı kabul etti. Bireyler, sportif aktivitelere katılımlarına göre gruplandırıldı. Bayan ve erkeklerde ilerleyen yaşla birlikte max.V02 değerinin azaldığı, BKİ ve DKK'nın arttığı saptandı. Ancak istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmedi (p>0.05). Bayanlarda yaş grupları arasında bel/kalça oranı yönünden anlamlı fark gözlenmedi (p>0.05). Erkeklerde ise 60 yaş üstündeki bireylerin bel/kalça oranı anlamlı ölçüde yüksekti(p<0.05). Max.V02 yönünden, spor yapan ve yapmayan bayanlar arasında anlamlı fark yoktu (p>0.05). Erkeklerde ise spor yapan grubun max.VCte değeri daha yüksekti (p<0.05). Spor yapan ve yapmayan bayan ve erkekler arasındaki BKİ.DKK ve bel/kalça oranı değerleri yönünden anlamlı fark gözlenmedi (p>0.05). Erkek ve bayanlarda max.V02 değeri azaldıkça DKK'nın ve BKİ'nin arttığı saptandı (p<0.05). Anahtar Kelimeler : Yaşlılık, Fiziksel Aktivite, Aerobik Performans iii

ABSTRACT The purpose of this study was to assess physical activity and aerobic performances of people aged between 50-65 years living in Antalya. Physical Activity Evaluation Questionnaire Form was applied and anthropometric measures such as height and weight were recorded for all subjects. Waist and hip circumferences, biceps, triceps and subscapular skinfold thickness were measured, body-mas index(BMI) and waist/hip ratio were calculated in the subjects volunteered to participate the walking test. Max. V02 was measured by 2 km walking test and subjects had diseases, walking disorders were not included. Anova, Student t test, Independent Samples Test, Mann-Whitney U test and Correleation Test were used for statistical analysis by SPSS 9.0 program. 252 of women and 255 of men answered Questionnaire Form. 55% of women and 64% of men were using staircase. 43%of women and 46%of men were walking for shopping in Dailiy Living Activities. 71% of women and 11% of men were doing light; 53% of women and 6% of men were doing heavy housework activities. 24% of women and 34% of men were doing sport activities. Primary preferred form of sport was walking in 68% of women and 61% of men. Intensity of sportive activity was low, frequency was 4-7 days/week and duration of one training session was 30 minutes-1 hour in most of them, both women and men. 14% of women and 37% of men had participated sports in the past. 41 women (mean age 55,82 ± 5.01years) and 41 men (57,07± 6.36 years) expressed their willingness to participate walking test. Subjects were groupped according to ages and participating sport activities. With aging, max.V02 value decreased, BMI and ST increased in men and also in women. However statistical significance wasn't found (p>0.05). It wasn't seen meaningful difference in relation to waist/hip ratio between women age groups (p>0.05).Waist/hip ratio of men were above 60 ages was higher than the older age groups (p>0.05) There was no meaningful difference in max. VO2 between sporting and non-sporting women (p>0.05). Mean max. VO2 was higher in sports group, than the older in men (p<0.05). It wasn't observed meaningful difference in BMI, ST and waist/hip ratio value between sports and non-sports groups in men and also in women. It was obtained that when max VO2 decreased, ST and BMI increased (p<0.05). Keywords : Aging, Physical Activity, Aerobic Performance iv