İlaç etkileşimleri için veritabanlı karar destek ve yönetim sistemi

Abstract

ÖZET İlaç, sağlık açısından vazgeçilmez bir üründür ve kullanıcı almakta olduğu ilaç konusunda hekimine tamamıyla güvenmektedir. Tedaviye yönelik olarak önerdikleri ilaçlar için, akılcı ilaç kullanımının, ilaç kullanımı sırasında veya sonrasında görülen ve hastada ciddi sorunlara yol açabilecek yan etkilerin ve olumsuz ilaç etkileşimlerinin hekimler tarafından bilinmesi gerekmektedir. Ancak ilaçlarla ilgili tüm bilgilerin akılda tutulması oldukça zordur. Tıp ve sağlık bilgisinin hızla artmakta olduğu göz önüne alındığında, bilişim teknolojileri kullanmadan bu sorunu çözmek olası değildir. Bu nedenle tıp alanında da uzmanlara teşhis ve tedavi sürecinde yardımcı olacak bilişim teknolojileri kullanılarak oluşturulmuş karar destek sistemlerinin geliştirilmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmada, hekimlerin ilaç bilgileri ve etkileşimleri konusunda ihtiyaç duydukları bilgilere hızlı bir şekilde ulaşabilme imkanı sunan bir destek sistemi tasarlanmıştır. Oluşturulan yazılımın istenildiğinde hastane bilişim sistemine entegre edilebilir olmasına dikkat edilmiştir. Bu amaçla, çalışmada Oracle veritabanı kullanılarak dört tablodan oluşan İlaç Bilgileri veritabanı oluşturulmuş, bu veritabanına ilaçlara ait bilgilerin kaydedilebileceği, güncellenebileceği ve sorgulanabileceği arayüzler yazılmıştır. Elektronik sağlık kaydında, hastanın dosyasında daha önce geçirdiği hastalık bilgileri olduğu gibi, kullandığı ilaç bilgilerinin de bulunması gerekmektedir. Bu nedenle reçetelerin, bilişim teknolojileri kullanılarak elektronik ortamda yazılması gerekliliği yaygınlaşacaktır. Bu çalışma, elektronik reçete için de uygun bir altyapı özelliği taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Veritabanı, Hastane Bilişim Sistemi, Farmakoloji, İlaç, İlaç Etkileşimleri IV

ABSTRACT Drags are indispensable products for the health and drag takers fully trust their doctors about usage details. Before the prescription step, a physician must be aware of all the possible adverse effects and negative interactions of the drags those may cause serious problems both during and after the usage. However, keeping all the information about every drag in mind is difficult. As our knowledge of medicine and health accumulate rapidly, such problems become harder to solve without the help of Information Technologies. For this purpose, developing computer based decision support software to assist physicians during diagnosis and treatment processes becomes increasingly important. In this project, a decision support system is designed to help physicians for rapid access to necessary information about drag interactions. It is also possible to integrate this software into Hospital Information System. A four table database of Drag Information was constructed with Oracle Database and appropriate interfaces were created for recording, updating and querying information about the drags. An Electronic Health Report must contain the information about previously used drags as well as the disease history of the patient. This necessity emphasizes the need for Information Technologies and computers in prescription writing process. So it is possible to say that our project may also be a base for electronic prescription. Key Words: Database, Hospital Information System, Pharmacology, Drag, Drag Interactions