Ebu`l-Beka`nın el-Külliyyat`ındaki hadislerin tahric ve değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, XVII. yüzyıl Osmanlı ilim adamlarından Ebu'l-Bekâ el-Kefevî'nin el-Külliyyât isimli Arapça sözlüğünde yer alan 198 merfu hadisin kaynaklarının tespiti ve değerlendirilmesidir. Eserdeki hadisler genellikle istişhâd amacıyla nakledildikleri için, istişhâd açısından da ele alınmıştır. Dökümantasyon ve tasvir metodu çerçevesinde gerçekleştirilen araştırmada, eserdeki hadislerin büyük ölçüde ilk dönem klasik hadis kaynaklarında yer aldığı görülmüştür. el-Külliyyât'taki 198 hadisten 120'si Kütüb-i Sitte'de bulunmaktadır. Ondokuz hadis ise, ilk dönem hadis kaynaklarında yer almamakla birlikte garîbu'l-hadis, mevzuât, tefsir, fıkıh, akâid, lugat vb. kaynaklarda bulundukları tespit edilmiştir. Araştırmada kaynakları tespit edilemeyen hadis sayısı yedidir. Araştırmanın neticesinde el-Külliyyât'taki hadislerin büyük ölçüde sahih oldukları görülmüştür.

In this paper, 198 marfu' ahadith [ahadith which are directly traced back to Prophet Mohammad (peace be upon him)] of al-Kulliyyat edited by 17th century Ottoman theologist Abu al-Baqa? al-Kaffawi are defined and evaluated. Testimonials of these ahadith are also analyzed as they have been narrated mainly to this end in al-Kulliyyat.Depending on documentation and depiction, the research reveals that most of the ahadith of al-Kulliyyat were already mentioned in the early classical hadith sources. For example, al-Kutub al-Sitta (the six books) includes 120 of the total 198 ahadith in al-Kulliyyat. Even though there are 19 ahadith not covered in the early classical hadith sources, other sources like gureeb hadith (hadith handed down by only one narrator) fundamentals, tafseer, fiqh, aqaed and Islamic glossory included them. Only sources of 7 ahadith were not confirmed in this study. The research concludes that ahadith of al-Kulliyyat are predominantly reliable.