Enkopretik çocuğu olan annelerin ruhsal durumlarının ve yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, enkopretik çocukların annelerinin ruhsal durumlarının ve yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada veriler, 18 yaş altı enkopretik çocuğu olan annelere yönelik güçlükleri ve demografik özellikleri belirlemek amacıyla hazırlanmış soru formu ve SCL-90-R kullanılarak elde edilmiştir. Çalışma, Antalya'da Çocuk Psikiyatri Polikliniği bulunan Akdeniz Üniversitesi Hastanesi ve Antalya Devlet Hastanesi'nde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini enkopretik çocuğu için bu hastanelerin çocuk psikiyatri polikliniğine başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 70 anne oluşturmuştur.Verilerin değerlendirilmesi SPSS-13 paket programı kullanılarak yapılmıştır. İstatistiksel değerlendirmede, tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare önemlilik testi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, araştırmaya katılan annelerin yaş ortalaması 34.39±5.7'dir. Annelerin %92.9' u evli olup, %72.9'u ev hanımıdır. Annelerin yalnızca %10'u üniversite mezunudur. Çocukların % 80'i anne ve babası ile yaşamaktadır ve %74.3'ünün eğitimi ve bakımı ile anne tek başına ilgilenmektedir.SCL-90-R sonuçlarına göre annelerin genel belirti düzeyi ortalaması 1,21±0.56'dir. Ruhsal belirti alt testlerinde en yüksek ortalama kişilerarası duyarlılık (1,37±0,66) boyutuna ait bulunmuştur. Somatizasyon (1,33+0.68), öfke-düşmanlık (1,31±0,79) ve obsesif kompulsif (1,30±0,68) puan ortalamalarının da diğer alt testlere oranla daha yüksek olduğu saptanmıştır.Annelerin ifadelerine göre, enkoprezisin ortalama başlangıç yaşı beş olarak bulunmuştur. Çocukların %20' sinin haftada 1-2 kez kaka kaçırdığı saptanırken, %25.7' sinin haftada 3-4 kez, % 35.7'sinin günde 1-2 kez, %18.6'sının günde 3-4 kez kaka kaçırdığı saptanmıştır. Annelerin %84.3'ü koku ile ilgili güçlükler, %71.4'ü kakalı çamaşırla ilgili güçlükler, %38.6'sı çocuğunun, %35.7'si kendisinin sağlığıyla ilgili güçlükler yaşadığını belirtmiştir. Annelerin yaşının, eğitim durumunun, mesleğinin, medeni durumunun ve sahip olduğu çocuk sayısının yaşadığı güçlükler üzerine etkisi olmadığı saptanmıştır.Bu çalışma, hemşirelere ve diğer sağlık çalışanlarına, enkopretik çocuğu olan annelerin yaşadıkları güçlüklerle başetme yeterliliklerini arttıracak uygun müdahaleleri belirlemelerinde önemli veriler sağlamıştır.Anahtar Kelimeler: Enkoprezis, psikiyatri hemşireliği, çocuk psikiyatrisi, psikopatoloji, anne-çocuk ilişkisi.

This study was carried out to identify difficulties of mothers who have encopretic children and examine their mental health status. Data in this study were collected using SCL-90-R test and a questionnaire, which was designed to specify difficulties and demographic profiles of mothers who have encopretic children less than 18 years old. The study was conducted in Antalya at Akdeniz University Hospital and Antalya State Hospital, which have Child Psychiatry Clinic. The research group consisted of 70 mothers who have applied to child psychiatry clinic of these hospitals for the treatment of their encopretic children and accepted to participate in this investigation.The data were evaluated using SPSS-13 packet program. Descriptive statistics and chi-square test were used for statistical evaluation. Based on our study results, the mean age of participating mothers was 34.39±5.7. It was found that 92.9% of mothers were married and 72.9% of them were housewifes. Only 10% of mothers were graduated from university. 80% of children lived with their parents and the education and caregiving issues of 74.3% of them were tackled by mother alone.According to SCL-90-R results, the mean score of the general symptom level of mothers was 1,21±0.56. The highest score among the psychological symptom subtests belonged to the interpersonal sensitivity symptom (1,37±0,66). It was also found that scores for subtests on somatization (1,33+0.68), hostility (1,31±0,79) and obsessive-compulsive (1,30±0,68) symptoms were relatively higher than the rest of the subtest scores.The average starting age of encopresis among the children was found to be five. Soiling was observed 1-2 times in a week in 20%, 3-4 times in a week in 25.7%, 1-2 times in a day in 35.7% and 3-4 times in a day in 18.6% of the children. Mothers reported that they face difficulties related 84.3% with bad odor, 71.4% with stained underwear, 38.6% with health of the child and 35.7% with their health. It was determined that the age, education, profession, marital status and the number of children of the mothers had no influence on the difficulties they face.This study provided nurses and other health care providers with crucial findings that can be used to select proper intervention to increase abilities of mothers with encopretic children to cope with difficulties.Keywords: Encopresis, psychiatric nursing, child psychiatry, psychopathology, mother-child relationship.