Küresel-yerel tartışmaları bağlamında `Recep İvedik`

Abstract

Kapitalizmin yeniden yapılandığı, sermayenin devingenliğinin arttığı, üretim ve tüketim faaliyetlerinin küresel ölçekte yayıldığı, ekonomik, kültürel ve toplumsal alanda önemli dönüşümlerin yaşandığı günümüzde, tüketim gündelik yaşamın başlıca belirleyeni olmuştur. Bir taraftan küresel tüketim kültürünün homojenleştirici etkileri gündelik yaşamda hissedilirken, diğer taraftan aidiyet ve kimlik arayışları ivme kazanmıştır. Batı merkezli küresel tüketim kültürünün yayılmacı mantığı savunmacı tepkiler uyandırmıştır. Sermayenin kültürü karşısında ?yerel olan? ?otantik olan? şeklinde tanımlanmıştır. Küreselleşmenin derinleştirdiği sınıfsal uçurumlar tüketim pratiklerinde ve yaşam tarzı farklarında belirginleşerek kültürel çatışmaları beslemiştir.Gişede elde ettiği rekor başarının yanısıra kamuoyunda yarattığı tartışmalarla da sürekli gündemde kalmayı başaran Recep İvedik filmleri 2000'ler Türkiye'sini anlamak için önemli ipuçlarıyla doludur. Recep İvedik filmlerinde mizah vasıtasıyla ?yeni ortasınıf? yaşam tarzı karikatürize edilerek, gülünç duruma düşürülmüştür. Batı'ya öykünen, yeni ortasınıfı temsil eden tiplemeler karşısında Recep İvedik ?geleneksel? ve ?otantik? olan olarak temsil edilmiştir. Recep İvedik filmleri sadece söylemsel düzlemde değil, üretim koşulları, pazarlama ve gösterim biçimleriyle de 1990 sonrası yerel ve küresel etkileşimler doğrultusunda medya sektörüyle içiçe yeniden yapılanan Türk sinemasını anlamak için önem taşımıştır.

As the production and consumption practices became worldwide, and the mobility of the capital increased, major transformations have occured in economic, cultural and social life. The importance of consumption in everyday life increased. The homogenising effects of global consumer culture increased as well as the quest for particularities. The invasive tendencies of global consumer culture provoked defensive reactions. Thus the local has been defined as the sphere of authentic culture in contrast to the culture of capital. The class gaps widened due to globalization process become visible in consumption practices and life style patterns, and nourished the cultural conflicts.Having a remarkable box office success and provoking many debates, Recep Ivedik movies are full of clues which help us to understand Turkey in 2000?s. Critising the Westernised ?new middle class? life style through humour, the movies use dichotomies like authenticity, fakeness etc., and exalt the ?traditional? as the authentic against the Westernised. What is more, being produced in a certain period, under certain production circumstances, the production, marketing and exhibition processes of Recep Ivedik movies help us understand the transformations of Popular Turkish Cinema through local and global interactions.