Düşük kemik mineral yoğunluğu olan kadınlarda kuramlar üstü modelin egzersiz yapma alışkanlığı kazandırma üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Yapılan çalışmalarda, bireylere egzersiz yaptırmanın o kişilere egzersiz yapma alışkanlığı kazandıracağı düşünülmüştür. Ancak birçok çalışmada denekler takip edilmemiş ve egzersiz yapma niyetlerindeki değişiklik kontrol edilmemiştir.Bu çalışmanın amacı, 40-65 yaş arası düşük kemik mineral yoğunluğu olan kadınlarda Kuramlar Üstü Model (Transteorik Model) ile egzersiz yapma alışkanlığını sürekli hale getirmek, deneklerin fiziksel aktivite düzeyini (uzun süreli) arttırmak ve sürdürebilirlik üzerine etkisini incelemektir. Araştırmaya, Antalya Anadolu Hastanesi`nde tedavi gören, 40-65 yaş arası düşük kemik mineral yoğunluğu olan kadınlar gönüllü olarak katıldı (n=144). Araştırmaya katılma kriterlerine uygun olan bireyler (n=48) rastgele olarak iki gruba ayrıldı (Denek, n=24 ve Kontrol, n=24). Denek grubuna 12 hafta süresince haftada 3 gün, günde 45-60 dk. egzersiz ve TTM (Transteorik Model) yöntemi kullanılarak eğitim verildi. Kontrol grubuna ise 12 ay boyunca 3 gün/hafta, 45-60 dk./gün egzersiz yaptırıldı. İlk 3 ay'da katılımcılar, Fizyoterapist eşliğinde uygulamalara katıldı. İkinci 3 ay süresinde ise, egzersiz yapma alışkanlıklarını sürdürüp sürdüremedikleri ve bazı parametrelerdeki değişimler takip edildi. Her iki grubun Statik Denge (SD), Kuvvet, Uluslar arası Fiziksel Aktivite Anketi (UAFAA), Mini Mental Test (MMT), Avrupa Osteoporoz Derneği Yaşam Kalitesi Anketi (QUALEFFO-41) ve Egzersiz Davranışı Değişim Basamakları Anketi (EDDBA) çalışmanın başında (ön test), 3. ayda (ara test) ve 6. ayda (son test) değerlendirilmiştir. Çalışma sonunda, SD ve Kuvvet parametrelerinde, denek grubunda ara test ile son test arasında pozitif yönde anlamlı fark (p<0.01) gözlenirken, kontrol grubunda negatif yönde anlamlı fark (p<0.01) olduğu belirlenmiştir. UAFAA'da ise, denek grubu ikinci 3 ayda da gelişmeye devam ederken (p<0.01), kontrol grubu gelişiminin durduğu (p>0.05) gözlenmiştir. Deneklerin MMT sonuçlarında ise kontrol grubunda bir iyileşme olmazken (p>0.05), denek grubunda düzenli ve sürekli bir artış ve iyileşme gözlenmiştir (p<0.01). QUALEFFO-41 sonuçlarında, denek grubu ikinci 3 aylık dönemde iyileşmeye devam ederken (p<0.01), kontrol grubunun aynı dönemde başlangıç düzeyine geri döndüğü (p>0.05) belirlenmiştir. Katılımcıların EDDBA sonuçları incelendiğinde, denek grubu her üç ölçümde de iyileşirken (p<0.01) kontrol grubunun son testte başlangıç düzeyine gerilediği (p>0.05) belirlenmiştir. Çalışma sonunda, TTM yöntemi ile eğitim ve egzersiz protokolü uygulanan grubun, egzersiz yapma alışkanlıklarını sürdürdükleri ve buna bağlı olarak ölçülen parametrelerin iyileşmenin devam ettiği belirlenmiştir. Aynı değişim kontrol grubunda gözlenmemiştir.

Although in many projects non of the experimentals were followed up their engagement for keep on the exercise, after the projects. The thought in many projects was; that ordering adults for training would gain them the behaviour for continuously training lifestyle. The aim of this study is to increase the physical activity level (in long term) and monitor the impact in case of continuously repeats by using Transtheoretical Model (TTM) providing continuously training with women adults between 40-65 with low bone mineral density. The content of this study was choosen of volunteer 40-65 aged womens (n=144) with low bone mineral density which were treated at Antalya Anatolian Hospital. The suitable 48 women (n=48); were divided randomly in two groups (experimental n=24 and control n=24).The experimental group were taken, for 12 weeks period, into 45-60 minutes/day training programs for 3 days a week and then were educated with TTM. The control group was taken, for 12 weeks period, into 45-60 minutes/day training programs for 3 days a week All of the training excersises within first 3 month were applied under supervision of physiotherapists and in the second 3 month period the experimentals were monitored if they are willing to continue their exercise habit and various changes at the parameters were followed up International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), MMT, QUALEFFO-41 and The Stages of Exercise Change Questionnaire (SECQ) were evaluated at the start in the 3rd month and in the 6th month (last test) for all of the experimentals.At the end of the Project, while the intermediate test results of the experimental group was on the positive direction (p<0.01) the test results of the control group showed negative direction (p<0.01). However at the IPAQ the experimental group showed improvement at the 2nd 3rd month (p<0.01), it was determined that the control group showed a progress duration (p>0.05). According to the results of MMT, in despite any progress could not be seen at the Control group (p>0.05), the experimental group did continuously improve themselve (p>0.01). The QUALEFFO-41 results showed that while the Experimental group continued it?s improvement at the 2nd 3 month period (p<0.01), the control did come to the beginning level(p>0.05). At the end of the Project; it could be determined that the group which has been passed through exercise and education protocol according to MMT method did continue their training habit and the parameters measured progressed positively. On the otherhand the results of the control group did not show the same change.