Tip 2 diyabetli bireylerde diyabet belirtileri kontrol listesi ölçeği`nin geçerlik güvenirlik çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Tip 2 diyabetli bireylerde Diyabet Belirtileri Kontrol Listesi Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanarak, Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirliğinin yapılmasıdır. Araştırma, 25 Ocak 2011 - 1 Nisan 2011 tarihleri arasında Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları polikliniğine muayene olmak üzere gelen 340 birey ile yapılmıştır. Veri toplama araçları olarak; araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve Diyabet Belirtileri Kontrol Listesi Ölçeği kullanılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır.Ölçeğin Türkçe versiyonu çeviri-geri çeviri tekniği kullanılarak yapılmıştır. Ölçeğin Türkçe versiyonunun güvenirliğini değerlendirmek amacıyla, iç tutarlık katsayısı ve madde analizi yöntemleri kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0.75 ile 0.92 arasında bulunmuştur. Ölçeğin madde analizi sonuçlarında, maddeler arasındaki korelasyonların hepsi anlamlı düzeyde yüksektir. Değişkenler arasında önemli pozitif ilişki gözlenmektedir. Diyabet Belirtileri Kontrol Listesi Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun ölçüt geçerliği alt-üst grup ortalamalarına dayalı madde analizi ile belirlenmiştir. Ölçeğin üst gruptaki madde puan ortalamaları ile alt gruptaki madde puan ortalamaları incelendiğinde, aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek üzere doğrulayıcı ve açıklayıcı faktör analizi yöntemleri kullanılmış ve tüm maddelerin faktör yük değerleri 0.36 ile 0.89 arasında bulunmuştur. Faktör analizi sonuçlarına göre, orginal ölçek ile Türkçe versiyon alt ölçekleri benzer bulunmuştur.Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, Diyabet Belirtileri Kontrol Listesi Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun Tip 2 diyabetli bireylerde yaşanan semptomların etki düzeyini ölçmek için geçerli ve güvenilir bir araç olduğu saptanmıştır. Diyabet Belirtileri Kontrol Listesi Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun farklı sosyo-ekonomik özelliklere sahip gruplarda uygulanması ve bu gruplardaki geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi önerilmektedir.

The aims of this study were to translate the Diabetes Symptoms Checklist Scale into Turkish and to assess the reliability and validity of the turkish version of the diabetes symptoms checklist scale among Turkish Tip 2 diabetes mellitus patients. This research was carried out on 340 patients diagnosed with Type 2 diabetes mellitus in the Departman of Endocrinology and Metabolic Diseases clinic of Akdeniz University, between January 25, 2011 and April 1, 2011. Personal information forms developed by the researcher and the Diabetes Symptoms Checklist Scale were used as the data tools. All data were collected by authors during face-to-face interviews.The questionnaire was traslated using a back-translation technique. The internal consistency, item analysis, test retest and parallel form methods were used to determine the reliability of the Diabetes Symptoms Checklist Scale Turkish version. Cronbach?s alpha coefficients of the inventory were found between 0.75 and 0.92. In item analysis of the inventory results, all of the correlations between inventory items were significantly higher. Positive correlations were observed between the variables. The criterion validity Turkish version of the Diabetes Symptoms Checklist Scale was determined by item analysis based on differences between averages of upper-lower group item scores. When the mean scores of items of the upper and lower groups of the inventory were examined, the differences between groups were found statistically insignificant. Confirmatory and exploratory factor analysis was used to determine the construction validity of the inventory and factor loading values for all but one item were found between 0.36 and 0.89. According to the result of factor analysis, the orginal scale with the Turkish version of the subscales were similar.In line with the results obtained from the research, the Turkish version of the Diabetes Symptoms Checklist Scale was found to be a reliable and valid means to measure the level in effect on symptoms in Type 2 diabetes mellitus patients. It is recommended that the Turkish version of the Diabetes Symptoms Checklist Scale should be applied on different groups with different socio-demographic features and the validity and reliability of analysis should be examined.