18. ve 19. yüzyıl Tayland`ın Patani eyaletinde fıkıh çalısmaları Şeyh Dâvûd b. Abdullah el-Fatânî örneği

Abstract

Geçmişte bir sultanlık olan Patani, müslümanların bugün yoğun olarak yaşadığı Tayland'ın güney bölgesinin doğu sahilinde yer alan bir şehirdir. Patani Sultanlığı'nın ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte Patani'nin 2.yy başlarında Langkasuka Devleti'nin kontrolü altında olduğu ve bir transit liman olduğu nakledilmektedir.İslâmiyetin Patani'ye ne zaman girdiği de kesin olarak bilinmemekle beraber 1457'de Patani Kraliyet ailesinin müslüman olması sebebiyle devlet ricali ve halkı İslâmiyete adım adım girmeye başlamıştır. Fıkıh ögrenim ve öğretimi bu süreçte başladığı söylense bile mahallî müslümanlar arasında ilk dönemlerde yazı geleneği yaygın olmadığı için fıkıh, sözlü olarak öğretilmiştir.18. ve 19. yüzyılları, Patani fıkhi faaliyetlerin yoğunlaştığı bir dönem olduğu nakledilmektir. Bunun en önemli sebebi o dönemde Şeyh Dâvûd el-Fetânî gibi birçok âlimin yetişmesidir. Müslümanların eğitimi ve refahı için canını, malını seferber eden Şeyh Dâvûd el-Fetânî, aldığı bütün ilimleri mezcederek genç nesillere ve müslüman toplumlara aktarmaya çalışmıştır. Şeyh Dâvûd el-Fetânî birçok eser telif etmiştir. fakat bu eserlerin bir kısmı günümüze ulaşabilmiştir.Onun en önemli eserlerinden biri olan Fürû'ul-Mesâil ve Usûlü'l-Vesâil, Malay Yarımadası'nda ilk fetva eseri olduğu söylenmekle birlikte mahallî müslümanların dini, sosyal ve kültürel hayatında karşılaştığı çeşitli problemlerin çözümünü ortaya koyan yegâne eser olmuştur.

Pattani, a state administered by Sultanate system in the old days, was located on the east coast of Thailand and is now a province in the southern Thailand which Muslims live intensively nowadays. The Sultanate of Pattani is not known exactly when it was founded. However, Pattani was a transit port under the control of Langkasuka Kingdom in the early 2nd century.There is no explicit evidence when Islam entered into Pattani. However, because Pattani Royal family converted into Islam in 1457, its subjects including the noble families started entering into Islam gradually. Therefore, it was found that fiqh was taught orally at this time.Between 18th and 19th centuries fiqh activities are centralized in Pattani. Sheikh Dawud al-Fatani, a famous scholar, tried hard to teach younger generations and Muslim communities. He wrote a lot of religious books but very few of his works can last until today.One of his most important works is Furu`ul Masail ve Usulu?l Wasail, which is said to be the first fatwa book in Malay Peninsula. Local Muslims who faced problems in their religious, social and cultural life use this book as a guide for problem solving.