Erken Cumhuriyet döneminde emek gücünün gelişimi

Abstract

Bu çalışma Türkiye'de 1923-1936 yılları arası sınıf mücadeleleri ekseninde 3008 sayılı ilk İş Kanunu'nun hazırlık sürecini anlama çabasıdır. Erken cumhuriyet dönemi emek tarihçiliği içerisinde yapılan çalışmaların bu kanuna yönelik genel değerlendirmelerinin sıklıkla üzerinde ortaklaştığı ?devletçiliğin bir getirisi? yorumunun geçersizliği üzerineyoğunlaşan bu çalışmada, kanun sermaye birikiminin devamlılığı esası bağlamında ele alınmaya çalışılmıştır. İş Kanunu, Türkiye kapitalizminin ulus devlet projesi çatısı altında üstörgütlenmesinin tamamlanması ile başlayan Cumhuriyet döneminde emek piyasalarının rasyonelleşmesinin bir sonucudur. Ücretli emek formunun derinleştirilerek ilksel birikim sürecinin maddi altyapısının oluşturulduğu bu süreçte İş Kanunu basit bir devlet politikası olarak ele alınamaz. Bu tip süreçlerin sermaye birikim dinamikleri ile bağıntısı kurulmadananlaşılamayacağı gerekçesiyle konu sınıf mücadeleleri ile ilişkisi kurularak yeniden ele alınmıştır. Bunun ilk adımı olarak Tarih, devlet ve sınıf kavrayışlarının ilişkisel bir bütün içerisinde pekiştirilmesi gerekliliği konunun yeni bir kavrayışta ele alınmasını gereklikılmıştır. Anaakım tarihyazımının bilimsel mirasının, içeriğini egemen sınıfların belirlediği bir toplumsal zeminde oluşturulduğunu öne sürerken burada amaçlanan, işçi sınıfını tarihsel bir aktör değerlendirmek ve onun geçmişteki eylemleri ile günümüzde üretilen tarihsel bilgisi arasında kesintisiz bir mirası oluşturabilmektir.

This study is an effort to understand the preparation process of the first Labor Law numbered 3008 as part of class struggles in Turkey between the years 1923-1936. While it concentrates on the invalidity of the ?gaining of etatism` explanation which is frequently agreed on the relevant literature, it examines the Law within the context of the principle of continuity in capital accumulation. The Labor Law is the result of labor market rationalization in the Republican Era which started following the completion of upper-organization of Turkish capitalism under the roof of the nation state project. In a process in which thephysical substructure of the primitive capital accumulation is constituted through the enrooting of the wage labor form, The Labor Law cannot be approached as a simple state policy. The understanding that such processes cannot be comprehended without taking the dynamics of capital accumulation into account makes it necessary to re-approach the subject by interrelating it with class struggle. The purpose of this study?s assertion that the scientific heritage of mainstream historiography is created based on the social ground determined by dominant classes is to approach the labor class as a historical actor and to build up an uninterrupted heritage between its past actions and the historical knowledge produced in our time.