Preterm erken membran rüptürü olan gebelerde meleis`in geçiş teorisine göre yapılandırılmış farkındalık programının anneliğe geçiş sürecine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı preterm erken membran rüptürü olan gebelerde Meleis'in Geçiş Teorisi'ne göre yapılandırılan farkındalık programının anneliğe geçiş sürecine etkisini belirlemektir. Araştırma vaka-kontrol müdahale çalışmasıdır.Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi kadın doğum kliniğine Preterm erken membran rüptürü tanısı (PEMR) ile başvuran gebeler araştırmanın örneklem grubuna alınmıştır. Çalışma 30 deney ve 30 kontrol olmak üzere 60 gebe öntest-sontest izleme modeli kullanılarak, Aralık 2012-Haziran 2014 tarihleri arasında yapılmıştır. Deney grubunda Meleis'in Geçiş Teorisine temellenen Farkındalık Temelli Anneliğe Geçiş Programı'nın etkisi değerlendirilmiş, kontrol grubuna rutin klinik bakım verilmiştir. Farkındalık Temelli Anneliğe Geçiş Programı kapsamında, deney grubundaki gebelere preterm erken membran rüptürü, emzirme ve bebek bakımı konusunda eğitimler verilmiş, bebek maketi ile rol prova ettirilmiş, sessizliği dinleme egzersizi, beden tarama meditasyonu ve uzanma meditasyonu uygulatılmış, relaksasyon müziklerinin ve farkındalık egzersizlerinin önceden kaydedildiği bir MP3 çalar verilmiş ve egzersizleri kendi kendilerine uygulamaları istenmiş, şimdiki ana odaklanarak içlerinde bulundukları anneliğe geçiş deneyiminin eşsizliğini fark etmelerine teşvik edilmiştir. Araştırma verileri Prenatal Kendini Değerlendirme Ölçeğinin `gebeliğin kabulü`, `annelik rolünün kabulü`, `anneliğe hazır oluş` ve `eşi ile ilişkisinin durumu` alt boyutları, Maternal Bağlanma Ölçeği ve Postpartum Kendini Değerlendirme Ölçeği aracılığıyla toplanmış ve hastaların hastane kayıtlarından doğum haftası kaydedilmiştir. Sonuç olarak, farkındalık temelli bütünleştirici bakım uygulanan deney grubunda gebeliğin kabulü, annelik rolünün kabulü, doğuma hazır oluşluk düzeyi, eş ile ilişkiler artmıştır. Girişim öncesinde anneliğin kabulü ve doğuma hazır oluşluk düzeylerinde girişim sonrasına göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Meleis'in Geçiş Teorisi çerçevesinde şekillendirilen Farkındalık Temelli Anneliğe Geçiş Programına katılan annelerin bebeğe bağlanma düzeylerinin postpartum birinci ayda daha fazla olduğu, dördüncü ayda ise deney ve kontrol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir. Çalışma sonucunda birinci ay izlemlerde deney grubunun annelik rolü konusundaki farkındalık ve annelik rolünde yeterlilik düzeyi artarken, dördüncü ayda deney ve kontrol gurubu arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır. Farkındalık temelli hemşirelik girişimleri uygulanan deney grubunun doğum haftası 36.6±0.6 iken, kontrol grubunun 36.2±0.7 olarak belirlenmiştir. Girişim grubunun gebeliği kontrol grubuna göre 4 gün daha devam etmiştir, ancak aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir.

The aim of the present study is to determine the effect of mindfulness program on transition to motherhood process in pregnant women with Preterm Premature Rupture of Membranes. The research is an intervention-control study.The sample of the study was included the pregnant women who applied to Antalya Education and Research Hospital antenatal clinic for Preterm Premature Rupture of Membranes. The study was carried out on 60 pregnant women including 30 experimental, 30 control groups by using the pretest-posttest model between December 2012-June 2014. The effect of Mindfulness Based Transition to Motherhood Program that based on Meleis's Transition Theory was evaluated on experimental group, routine clinical care was given to control group. Within the Mindfulness Based Transition to Motherhood Program, education about preterm premature rupture of membranes, breastfeeding and baby care were given, the motherhood role rehearsal was done with a baby model, listining to slience, body scan meditation and lying meditation were enforced, the pregnant women were encouraged to listen to MP3 player which contained the mindfulness practices and relaxation music. Data of research were collected through `acceptance of pregnancy`, `identification of the motherhood role`, `readiness to motherhood role`, and `relationship with the husband` subscales of Prenatal Self Evaluation Scale, Maternal Attachment Scale and Postpartum Self Evaluation Scale and women's labour weeks were saved from patient's hospital records. As a result, acceptance of pregnancy, identification of the motherhood role, readiness to motherhood role, relationship with the husband level was increased at the experimental group who were given a nursing care based on mindfulness practices. There was a statistically significance in acceptance of pregnancy and readiness to motherhood role subscales. The maternal attachment level of mothers who were in postpartum first month was higher than control group and there was no a statistically significance between control and experimental group in postpartum fourth month. At the end of the study the awareness about motherhood and the mastery of the motherhood role in the first month after birth was increased, but there was no a statistically difference between control and experimental groups in postpartum fourth month. While birth week of the applied experimental group who were given mindfulness-based nursing interventions was 36.6 ± 0.6, in the control group it was identified as 36.2 ± 0.7. The pregnancy was continued for 4 days in the intervention group than the control group, but there is not statistically significant difference between them.