Hanefi vakıf hukukunda gaye unsuru

Abstract

Hukukî olarak bir vakıf tasarrufunda dört unsur mevcuttur. Bir vakfın kurulabilmesi için mutlaka vakfeden (vâkıf) bir kimse, vakfedilen belirli bir mal (mevkûf), malların vakfedildiğine dair irade beyanı ve vakıf malların menfaatinin tahsis edildiği bir gaye (mevkûfun aleyh) var olmak zorundadır. Bu çalışma vakıfta gaye unsuruna odaklanmakta ve gaye unsuruyla ilgili hukukî meseleleri Hanefî mezhebi çerçevesinde ele almaya çalışmaktadır. Bu meseleler ele alınırken Hanefî mezhebinde vakfın `sadaka mevkûfe` şeklinde bir sadaka türü olarak tanımlandığı, bu tanımın vakıf ahkâmının bir çok veçhesine yön verdiği ve bu kapsamda vakfın amaç ve gayesinin de hukukî olarak sadakanın ruhuna uygun cihetler olması gerektiğine vurgu yapılmıştır.Anahtar Kelimeler : Hanefi, Vakıf, Hukuk, Gaye

From a legal point of view, there are four elements that are required for establishing a waqf (religiously sanctioned endowment). These include an endower (vâkıf), an endowed property (mevkûf), a statement of the will, and a beneficiary or purpose (mevkûfun aleyh). In this dissertation, I focus on the last element, i.e. the beneficiary or purpose of waqf. I examine legal issues regarding the beneficiary according to the Hanefi school. I point out that Hanafis define waqf as a kind of `sadaka (charity)` (sadaka mevkûfe, endowed charity). This definition, I argue, influences all legal issues concerning waqf. Therefore, the beneficiary or purpose of waqf must confirm to the spirit of charitable giving (sadaka).Key Words : Hanefi, Waqf, Law, Purpose