Tarımda çalışanların deri kanseri risk düzeyleri, risk algıları, bilgi ve davranışlarının belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma, tarımda çalışan bireylerin deri kanseri risk algıları, risk düzeyleri, güneşten korunma bilgi ve davranışlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma, Mart-Temmuz 2015 tarihleri arasında Antalya İli Kumluca İlçe merkezinde yapılmıştır. Evrenin bilinmediği durumlardaki örnekleme yöntemi kullanılarak, tarımda çalışan 415 birey örnekleme alınmıştır. Veriler, ilgili literatür ve uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan yarı yapılandırılmış bir soru formu ile toplanmıştır. Yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanan araştırma verilerinin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistikler, Ki-kare Analizi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis- H testi, Korelasyon Analizi ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır.Bulgular: Araştırma sonunda çalışanların %25.5'inin yüksek risk düzeyinde olduğu fakat %49.2'sinin kendisini deri kanseri için riskli görmediği belirlenmiştir. Katılımcıların bilgi puan ortalaması 6.40±2.17, davranış puan ortalaması 9.11±4.92'dır. Bilgi puan ortalamasını; risk algısının yüksek olması 1.306 puan, 30 yaşından küçük olma 1.054 puan, eşit gelir gider düzeyi 0.666 puan, kadın cinsiyeti 0.592 puan, yüksek eğitim seviyesi de 0.607 puan arttırmaktadır. Davranış puan ortalamasını ise yüksek risk algısı 2.774 puan, yüksek eğitim düzeyi 1.898 puan, kadın cinsiyeti 1.303 puan arttırmaktadır. Katılımcıların bilgi ve davranış puan ortalamaları arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Çalışma sonunda; genç yaşta, ortaokul ve üzerinde eğitim seviyesinde, bekar, eşit gelir gider dengesine sahip ve 10 yıldan az süredir çalışıyor olanların, hem risk algılarının hem de bilgi ve davranış puan ortalamalarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar kapsamında özellikle risk düzeyi yüksek, bilgi, davranış ve risk algı düzeyleri düşük bireylere yönelik, deri kanseri ve güneşten korunma eğitim ve tarama programlarının düzenlenmesi önerilmiştir. Anahtar Kelimeler: halk sağlığı hemşireliği, tarımda çalışanlar, deri kanseri, risk algısı, güneşten korunma bilgi ve davranış

Objective: This study was conducted in order to determine skin cancer risk perceptions and risk levels of individuals who are agricultural laborers as well as their knowledge and behaviors for protection against sun. Method:This descriptive study was conducted in Kumluca District center of Antalya Province between March and July 2015. The sample method with unknown population was used and 415 agricultural laborers were included in the sample. The data were collected by using semi-structured questionnaire prepared according to relevant literature and expert opinions. In the evaluation of the data collected by using face-to-face interview method; descriptive statistics, Chi-square analysis, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis- H test, correlation analysis, and multiple linear regression analysis were used. Results:At the end of the study, it was determined that 25.5% of the individuals participating in the study were at high risk, but 49.2% of the individuals did not consider themselves under risk for skin cancer. Participants's knowledge mean score was 6.40±2.17 and behavior mean score was 4.92±9:11. High risk perception increased knowledge mean score as 1.306 points, being younger than 30 as 1.054 points, equal income-expense level as 0.666 points, female gender as 0.592, and high education level as 0.607 points. High risk perception increased behavior mean score as 2.774 points, high educational level as 1.898 points, and female gender as 1.303 points. There was a positive correlation between knowledge and behavior mean scores of the participants. Conclusion: It was determined that both risk perceptions and knowledge and behavioral levels were higherin those who were at young age, had secondary school and above education level, were single, had equal income-expense balance, and working for less than 10 years. Within the scope of these results, regulation of education and screening programs for skin cancer and protection against sun is recommended especially for individuals who had high risk level and low knowledge, behavior, and risk perception. Key words: Public health nursing, agricultural laborers, skin cancer, risk perception, sun protection knowledge and behavior.