Hâdimî`nin Mecmau Tefârîki`l-Kelimât adlı eserinin tahkiki

Abstract

Yüksek lisans tezi olarak hazırlamış olduğumuz çalışmamızın amacı 18. yüzyılda yaşamış çok yönlü bir Osmanlı âlimi olan Ebû Saîd Muhammed el-Hâdimî'nin Mecmau tefârîki'l-kelimât fî tehâlüfi'l-mefhûm beyne tevâfuki'l-ibârât adlı furûka dair eserinin tahkikli metnini ortaya çıkarmaktır. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır:Birinci bölümde, Arap dili ve edebiyatında tarihsel bir sürecin ürünü olan furûk olgusunun tarihsel gelişimini ele aldık. Erken dönem ve Ebû Hilâl el-'Askerî ile başlayan yeni dönem olmak üzere iki döneme taksim ettiğimiz süreçte husûle gelen literatürün muayyen eserler üzerinden tanıtımını yaptık. İkinci bölümde, tezimizin konusu olan Mecmau tefârîki'l-kelimât'ın müellifi Ebû Saîd Muhammed el-Hâdimî'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verdik. Sonrasında Mecmau tefârîki'l-kelimât'ın muhteva özelliklerinden bahsetttik. Ayrıca söz konusu eserde müellifin yararlandığı kaynakları verdikten sonra eserin tahkikli metnini hazırlarken yararlandığımız dijital nüshalarının tanıtımını yaptık ve metni tahkik ederken takip ettiğimiz yöntem hakkında bilgi verdik.Üçüncü ve son bölümde ise Mecmau tefârîki'l-kelimât adlı eserin tahkikli metnini oluşturduk.Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Furûk, Mecmau tefârîk'il-kelimât, Hâdim, Ebû Saîd Muhammed el-Hâdimî, Osmanlı Devleti, Lügat.

This study aiming to construct a critical edition of the work titled `Majma tafariq al-kalimat fi takhaluf al-mafhum bayna tawafuq al-ibarat` on furuq, which was compiled by Abu Said Muhammad al-Khadimi, an Ottoman scholar who lived in eighteenth century consists of three chapters.The first chapter includes an overview of the historical development of the furuq literature with a brief description of some important works within this literature. After giving information about Abu Said Muhammad al-Khadimi's life, his other works the sources of Majma tafariq al-kalimat, and its content, the second chapter, provides a detailed description of the digital copies used to construct the critical edition of the text, and explains the methodology followed during that construction. In the last chapter the constructed text is presented.Key Words: Arabic Language, Furuq, Majma tafariq al-kalimat, Hadim, Abu Said Muhammad al-Khadimi, The Ottoman Scholars, Dictionary