Küresel enerji politikaları ve sınıraşan boru hatlarının ekonomik etkileri: Bir enerji koridoru olarak Türkiye`nin stratejik ve ekonomik önemi üzerinden analizi

Abstract

Dünya enerji kaynaklarının oldukça önemli bir bölümü Hazar Bölgesi ve Orta Doğu'da yer almaktadır. Özellikle Hazar Bölgesi'nde yer alan ülkelerin bir kısmının denize kıyısının olmaması, bu ülkelerin kaynaklarını petrol ve doğal gaz boru hatları ile uluslararası pazarlara iletmelerini sağlamaktadır. Türkiye, söz konusu bölgeler ile enerji tüketim potansiyeli oldukça yüksek olan Avrupa arasında yer almaktadır. Türkiye'nin bu konumu, ülkeyi doğal bir enerji köprüsü yapmaktadır. Son yıllarda, Türkiye'den geçmesi düşünülen yeni enerji boru hattı projeleri, ülkenin bu konumunu güçlendirmektedir. Enerji arz güvenliğinin öneminin artmasıyla, enerji zengini ülkeler mevcut kaynaklarını uluslararası pazarlara ulaştırma ve pazar çeşitlendirmesi yapma, enerji tüketicisi ülkeler düşük maliyetli ve güvenli enerji tedarik etme ve transit ülkeler ise geçiş ülkesi olarak stratejik ve ekonomik rant sağlama amacı çerçevesinde enerji politikalarına yön vermektedir. Bu çalışmada, öncelikle sınıraşan petrol ve doğal gaz boru hatları ekonomik yönden geniş bir çerçevede ele alınmaktadır. Ardından sınıraşan petrol ve doğal gaz boru hatları, bir transit ülke konumunda olan Türkiye örneği üzerinden değerlendirilmektedir. Çalışmada, Türkiye'nin transit ülke olarak ekonomiye etkilerine ve Türkiye'den geçen ve geçmesi planlanan boru hatlarının uluslararası piyasalarda rekabet edebilirliğine yer verilmektedir.

A significant part of global energy sources exists in Caspian Region and Middle East. Since some of the countries in the Caspian Region are land-locked, such countries deliver their resources to international markets by oil and natural gas pipelines. Turkey is between such regions and Europe which has a high potential for energy consumption. This geographic position makes Turkey to be a natural energy bridge. Recent energy pipeline projects considered to cross Turkey reinforce the position of the Turkey. With the increase in importance of power supply security, the countries with rich energy resources direct energy policies by delivering their current resources and carrying out market diversification while the countries consuming energy try to procure energy safely with low costs and the transit countries aim to yield strategic and economic benefit as transition countries. In this study, cross-border oil and natural gas pipelines have been discussed first in terms of economic aspects. Then, cross-border oil and natural gas pipelines have been analyzed through the example of Turkey which is a transit country. In the study, economic impacts of Turkey as a transit country and the competitiveness of pipelines crossing and to be crossed Turkey in the international markets have been discussed.