Peri-implantif dönem fare endometriyumunda FOXO1, FOXO3 VE FOXO4 transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonlarının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Pre-implantif embriyo gelişimine paralel olarak, reseptif bir endometriyumun oluşması gebeliğin gelişimi ve devam etmesindeki en kritik basamaklardandır. Bu çalışmada, hücre döngüsü, DNA tamiri, apoptoz ve hücre metabolizması gibi süreçlerde rolleri olduğu bilinen FoxO transkripsiyon faktörlerinin, fare peri-implantasyon sürecinde ekspre olup olmadığı; eğer oluyorsa, ekspresyonlarının hormon ve ya embriyonun varlığı ile ilişkili olup olmadığının araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada; BALB/C ırkı 6-8 haftalık dişi fareler kullanılarak, herhangi bir gebelik söz konusu olmadığı östrus fazındaki ve gebeliğin 1, 4, 5, 6 ve 8. günlerine ait uterus kesitlerine immünohistokimya yöntemi uygulanarak FoxO1, FoxO3 ve FoxO4 proteinlerinin ekspresyonlarının varlığı ve lokalizasyonları belirlenmiştir. Ayrıca blastosistten ve varlığının oluşturacağı mekanik etkiden bağımsız olarak sadece hormonal ortamın taklit edildiği yalancı gebelik modelinde ve sadece blastosistin varlığının oluşturacağı mekanik etkinin taklit edilerek desidualizasyonun indüklendiği yapay desidualizasyon modelinde FoxO protein ekspresyonlarının nasıl bir değişim gösterdiği H-score analizleri ile değerlendirilerek, uygun istatiksel analizler yapılmıştır. Bulgular: FoxO proteinleri gebelik günlerine göre farklı lokalizasyon ve yoğunlukta nükleer/sitoplazmik ekspresyon göstermiştir. FoxO1'in gebeliğin 5. gününde ilk kez ortaya çıkan ve uterusun reseptif olduğu implantasyon anında endometriyum epitelinde ve bezlerdeki anlamlı ekspresyonu, FoxO3 ve FoxO4'ün ise gebeliğin 6 ve 8. günlerinde primer ve seconder desidual alanlardaki belirgin ekspresyonları dikkat çekmiştir. Yapay desidualizasyon ve yalancı gebelik modellerindeki ekspresyonları değerlendirildiğinde; tüm proteinlerin ekspresyonlarının hormone ilişkili olduğu görülmekle birlikte, FoxO1 ve FoxO3 embriyonun varlığından bağımsız olarak ekspre edildiği, FoxO4 ekspresyonunun ise embriyo varlığı ile ilişkili olduğu görülmüştür. Sonuç: Çalışmamızın bulguları erken gebelik sürecinde FoxO transkripsiyon faktörlerinin fare embriyo implantasyonunda, uterus reseptivitesi ve desidualizasyon sürecinde rolleri olabileceğini düşündürmüş ve bu konuyla ilgili yeni çalışmaların planlanması için temel oluşturmuştur.Anahtar Kelimeler: fare, endometriyum, FoxO, implantasyon, peri-implantasyon

Objective: In parallel with pre-implantation embryo development, the formation of receptive endometrium is one of the most critical steps in development and continuation of pregnancy. The aim of this study was to investigate whether FoxO transcription factors that have important roles in cell cycle, DNA repair, apoptosis and cellular metabolism are expressed in mouse uterus during peri-implantation period, if so, whether their expressions are related pregnancy hormones and the presence of the embryo. Method: In this study; using 6-8 weeks old BALB/C female mice, estrous phase and days 1–8 of pregnancy mouse uteri sections were obtained. Immunohistochemistry was performed for the evaluation of FoxO1, FoxO3 and FoxO4 proteins. In addition, pseudopregnancy and induced-decidualization for artificial decidualization models were performed. The expressions of all FoxOs in all groups were evaluated with H-score analysis and statistical analysis was performed. Results FoxO proteins were expressed differentially with nuclear and/or cytoplasmic expressions during pregnancy. Interestingly, nuclear expression of FoxO1 in endometrial epithelium and glands on pregnancy day 5 when uterus receptive for implantation, FoxO3 and FoxO4 expressions were present in primer and secondary decidualization regions on days 6–8 of pregnancy respectively. When expressions of these proteins in pseudopregnancy and artificial decidualization models were evaluated, we found that their expressions seem to be related to steroid hormones. Besides, FoxO1 and FoxO3 expressions seems to be presence of the embryo Whereas FoxO4 expression seems to be related to presence of the embryo. Conclusion: Our findings indicate that FoxO transcription factors are differentially expressed troughout early pregnancy and they may have important roles in mouse embryo implantation, uterus receptivity and decidualization processes. Key words: mouse, endometrium, FoxO, implantation, peri-implantation