Şer`iyye Sicillerine göre XIX. yüzyılın ikinci yarısında Rize`de aile hayatı

Abstract

Şer'iyye sicilleri esas alınarak XIX. yüzyılın ikinci yarısında Rize ailesini sosyal, ekonomik, dînî ve kültürel yönleriyle ortaya koymayı amaçlayan çalışmamız, giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır. Girişte Rize ilinin tarihi, Osmanlı Devleti'nde şer'iyye mahkemeleri ve bu mahkemelerde tutulan siciller hakkında genel bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde ailenin teşekkülü, Rize'nin aile yapısı, ailelerde yaşanan boşanma ve ölüm olayları, boşanma ve vefat sonrası çocukların korunmasına yönelik bazı uygulamalar üzerinde durulmuştur. Aynı bölümde ailenin refah durumu ve serveti, Rize ailesinin temel geçim kaynakları, aile fertlerinin görev ve meslekleriyle çeşitli ekonomik faaliyetleri incelenmiştir.Dînî ve kültürel yönüyle Rize'de aile hayatının ele alındığı ikinci bölümde, Rize ailesinin başlıca ibadet mekânları üzerinde durularak, Rizeli hayırseverler, Rize'nin dînî hayatında yer edinmiş bazı mühim şahsiyetler, Rize'de vuku bulan gayr-i dînî ve ahlakî davranışlar hakkında tespitlerde bulunulmuştur. Ayrıca Rize'de kullanılan şahıs adları, sülale adları, unvan ve lakaplarla ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Son olarak Rize ailesinin evi, evlerde ve günlük hayatın farklı alanlarında kullanılan muhtelif eşya ile giyim-kuşama dair tespitlere yer verilmiştirAnahtar Kelimeler : Rize, Şer'iyye Sicilleri, Aile Hayatı, SosyalEkonomik Hayat, Dînî ve Kültürel Hayat.

Our work, which is based on religious court records in the second half of the XIX. century, aiming to reveal the Rize family regarding with social, economic, religious and cultural aspects is composed of an introduction and two main parts. At the introduction, it has been given general information about history of Rize city, religious courts and records in Ottoman State. In the first part, some implimentations have been elaborated with regard to formation of family, family structure of Rize, divorce and death events in families, protection of children upon divorce and death. In the same part I have examined the level of welfare and wealth of the family, the basic means of living of Rize family, tasks, professions, and economical activities of the family members.In the second part, which has been dealt with religious cultural aspects family life in Rize focusing on the main worship places, we have researched the benefactors of Rize, some chief figures in the religious life of Rize, non-religious and immoral demeaners committed in Rize. Moreover it has been assessed personal and tribal names, titles, epithets used in Rize. Ultimately I have analysed the habitation of Rize family, miscellaneous articles and clothes used in different courses of the daily life.Keywords : Rize Religious Court Records, Family Life,Social-Economic Life, Religious and Cultural Life.