Arşiv belgelerine göre Sultan Ahmed Külliyesi ve inşâsı

Abstract

Osmanlı Devleti'nin yönetenden yönetilene hizmet verme ve bu hizmetin verilişinin merkez tarafından kontrol ve takip edilmesine dayalı hiyerarşik yapısı, düzenli kayıt tutulmasını zorunlu hale getirmiştir. Bunun sonucunda tahrir, icmal, yevmiye, sicil, inşâ defterleri gibi oldukça ayrıntılı ve özenli bir şekilde kayıtlar tutulmuştur. İnşâ defterleri, yapıların inşâ süreci; çalışanların ödemeleri, çalıştıkları ve çalışmadıkları günler ve milliyetleri; kullanılan malzemenin temin yeri, temin edilişi ve nerelerde kullanıldığı, yapının inşâ şekli, kronolojisi; vasıflı ve vasıfsız işçilerin verdiği hizmetler hakkında değerli bilgiler ihtiva etmektedir.Ömer Lütfi Barkan'ın iki mesai arkadaşıyla birlikte tamamladığı iki ciltlik `Süleymaniye Camii ve İmâreti İnşaatı` gibi bir kaynak eserin yanında, özellikle sanat tarihine hizmet edecek kaynakların devamı niteliğinde bir çalışmayı Sultan Ahmed Camii inşâ faaliyetleri üzerinden ele aldık. Bu amaç doğrultusunda ele alınan inşâ defterleri, vakfiye, yevmiye defterleri, rûznâmçe ve satın alma belgelerinin değerlendirilmesiyle ortaya böyle bir çalışma çıkmış olup; bu çalışma 17. yy. başı itibariyle inşaatına karar verilen Sultan Ahmed Camii'ni bânîsi, mimarı ve yer seçiminden kaynakların aktarımına, malzeme ve hizmet satın alımından inşaat görevlilerinin tespitine, tutulan kayıtlardan inşâ kronolojisine, malzemeden teknik ve sürece kadar pek çok alanda, pek çok önemli bilgiyi dönemin en muteber kaynağının dilinden anlama imkânı sunmaktadır.

The Ottoman Empire controlled and managed by the centre of service delivery and service delivery to yonetend to be tracked based on the hierarchical structure, has mandated that a record be kept regular. Tahrir as a result of this, summary, general, registration, books and records have been kept quite detailed and elaborate in a manner as build. Built notebooks, the process of building structures; payments to workers, they work and they work days and nationality; how and where the place of supply of the material used was supplied where it is used, the shape of the building structure, chronology, contain valuable information about the services of skilled and unskilled workers.Ömer lütfi barkan along with two colleagues completed the two-volume `the Suleymaniye Mosque, the construction of the soup kitchen` next to a resource, such as the work of especially art history as a topic that will serve as a continuation of the Blue Mosque-building activities needed to be addressed. For this purpose, building, books, Charter, general Journal, purchase tımar daily registers and documents the evaluation of this study; 17. yy. as the beginning which decides the construction of the Blue Mosque, is related to. The patron of this work, the transfer of resources from the architect and site selection, identification of construction personnel from the purchase of goods and services, to build a chronology of record-keeping, material and technical process in several areas, the most credible source of important information from the language of many of the era offers the possibility of understanding.