Kadın istihdamı ve kadınların çalışma şartları: Türkiye-Güney Avrupa karşılaştırması

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı Güney Avrupa Refah Devleti modeli kapsamına giren ülkeler ve refah rejimi bu modele yakın kabul edilen Türkiye'de kadın istihdamının durumunu incelemektir. Bu bağlamda ilk olarak kadın istihdamını derinden etkileyen süreçler incelenmektedir. Bu bağlamda ilk olarak kadın istihdamını derinden etkileyen süreçler incelenmiş, sonrasında İspanya, İtalya, Portekiz, Yunanistan ve Türkiye'de işgücü piyasası, istihdamın yapısı ve kadın istihdamını etkileyen faktörler incelenerek, karşılaştırmalı olarak ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, çalışmaya konu olan ülkelerin kadın istihdamı açısından benzerlik gösterdikleri tespit edilmiştir. Buna göre incelenen ülkelerde kadın istihdamı ve işgücüne katılım oranının diğer Avrupa ülkelerinin gerisinde kaldığı tespit edilmiştir. Bu durumun arkasında yatan nedenler ise incelenen ülkelerde aileyi ön plana alan yapı nedeniyle kadınların öncelikli görevi olarak ev içi bakım işlerini benimsemelerine yönelik genel yargılardır. Bu ülkelerde bakım hizmetlerine yönelik kamusal yardımlar oldukça sınırlı, aile dış destekten yoksundur. Toplumsal cinsiyetçi yapı gereği bakım hizmetlerini yüklenen kadınlar işgücü piyasasının dışında kalmaktadır. Ayrıca bu ülkeler tarım kesiminin ağırlığıyla tanınır ve geç sanayileşmişlerdir. Kadın istihdamının ancak hizmetler sektörünün gelişmesiyle yükseldiği, buna rağmen halen diğer Avrupa ülkelerinin gerisinde kaldığı görülmektedir. Bu ülkeler kendi aralarında değerlendirildiğinde ise, işgücüne katılımın en yüksek olduğu ülke olarak karşımıza İspanya ve Portekiz çıkmaktadır. Türkiye ise kıyaslandığı ülkeler arasında kadınların işgücüne katılımının en düşük olduğu ülkedir. Bu sebeple kadın işsizlik oranları yanıltıcı bir şekilde düşük gözükmektedir. Portekiz kadın istihdam oranının en yüksek olduğu ülkeyken, Türkiye'de kadın istihdamı karşılaştırmaya konu olan ülkeler arasında en düşük orana sahiptir. Ayrıca işgücüne katılım ve eğitim düzeyi arasındaki doğru orantı karşılaştırma esnasında bir kez daha doğrulanmıştır.

The aim of this thesis study is to examine the status of the female employment in countries which are included in the scope of South European Welfare State model and Turkey whose welfare system is considered to be akin to this model. Within this context, firstly, the processes that deeply affect the labour force participation has been examined, then,the structure of employment, and female unemployment in Spain, Italy, Portugal, Greece and Turkey have been examined and comparatively revealed. As the conclusion of the research, it has been determined that the countries in question show similarities in therm of female employment.Accordingly, in the countries that have been examined, female employment and the ratio of labour force participation falls behind other European countries. The reason that lies behind this situation is the general judgement that women should focus on domestic care work as a primary duty, which is caused by the structure that puts the family forward. In these countries, social relief aimed at nursing services are quite restrictive, and the families are deprived of external support. Women who undertake the care services due to the societal sexist structure are kept out of the labour force. In addition, these countries are known fort he dominance of the agriculture sector. It is seen that even thought female employment has risen following the development of the service sector, it is stil behind other European countries. When these countries are evaluated among themselves, the countries with the highest labour force participation are Spain and Portugal. As for Turkey, it is the country with the lowest labour force participation among women compared to the countries is question. Moreover, in the course of the comparison, it has been once again confirmed that these is a direct proportion between labour force participation and level of education.