Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde bilgi ve iletişim teknolojileri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin panel veri analizi

Abstract

Bir ülkenin gelişmişlik düzeyi önceden, ürettiği çelik ve enerji miktarı ile ölçülürken artık bilgi teknolojisini oluşturan telekomünikasyon ve bilgisayar teknolojilerinin imkânları ile elde edilen, işlenen, saklanan bilgi miktarı ile ölçülmeye başlanmıştır. Günümüzde mal ve hizmet üretim faaliyetlerinin artan ölçüde bilgi kullanımını gerektiriyor olmasından dolayı ekonomiler `Bilgiye Dayalı Ekonomi`, `Bilgi Ekonomisi` gibi kavramlarla tanımlanmaya başlanmıştır. Bilginin hızla paylaşılması ve en önemli faktörlerden biri olması rekabeti arttırmıştır. Bu değişime ayak uyduramayan ülkelerin ise rekabet gücü zayıflamış dolayısıyla gelişmişlik açısından diğer ülkelerin gerisinde kalmışlardır.Bu çalışmada 2000-2015 yılları arasında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için ekonomik büyüme ile bilgi ve iletişim teknolojileri arasındaki ilişki statik ve dinamik panel veri modelleri ile analiz edilmiştir. Gelişmiş ülkeler için G-8 ülkeleri, gelişmekte olan ülkeler için MINT ülkeleri ele alınmıştır. Bilgi ve iletişim teknolojileri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki literatürde çoğunlukla genelleştirilmiş momentler metodu ve panel eş bütünleşme yöntemiyle incelenmiştir. Burada bilgi iletişim teknolojileri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki statik ve dinamik panel veri analizleriyle ele alınarak çalışmada kullanılan ekonomik ve teknolojik göstergelerin statik ve dinamik panel veri modellerindeki davranışını modellemek ve büyüme üzerindeki etkilerini belirlemek temel amaç olacaktır. Çalışmada ilk olarak G-8 ve MINT ülkeleri için oluşturulan statik panel veri modellerinde kullanılacak serilerde birim kökün varlığı araştırılmıştır. Modelde kullanılan değişkenlerin Pesaran Testi ve Breitung Testi ile durağanlık mertebeleri belirlenmiştir. Durağanlık mertebeleri belirlenen değişkenler ile kurulan panel veri modeli tahmin yöntemine karar verebilmek için havuzlanmış en küçük kareler (POLS), LM ve F testleri yapılmıştır. G-8 ülkeleri için en uygun panel veri modeli sabit etkili panel veri modeli olarak bulunmuştur. MINT ülkeleri için ise rassal etkili panel veri modeli en uygun model olarak bulunmuştur. Bu aşamadan sonra, modelin ekonometrik varsayımlara uygun olup olmadığına dair testler yapılmış, ekonometrik varsayımlardan sapmalar olduğu sonucuna varılmış ve Robust standart hatalar ile söz konusu sapmalar düzeltilmiştir.Statik panel veri analizinden sonra G-8 ve MINT Ülkeleri için dinamik panel veri analizleri yapılmıştır. Havuzlanmış dinamik panel veri modeli, sabit etkili dinamik panel veri modeli rassal etkili dinamik panel veri modelleri ve ilk farklar yöntemi ile katsayılar tahmin edilmiştir. Anderson Hsiao tahmin yöntemi ile Arellano ve Bond'un Genelleştirilmiş momentler metodu ile araç değişkenler tahmin edilmiştir. Wu-Hausman testiyle içsellik, Sargan testi ile modelde kullanılan araç değişkenlerin geçerliliği ve Arellano ve Bond'un otokorelasyon testiyle otokorelasyon test edilmiştir.

While the level of development of a country was measured by the amount of steel and energy it used to produce, it began to be measured by the amount of information processed, processed, transmitted and stored by the means of telecommunication and computer technologies which constitute the information technology. Today, while the production activities of goods and services require increasing use of knowledge, the concepts such as `Knowledge-Based Economy and Knowledge Economy üretim have been used in defining economies. Such developments have also affected the world economy. The world has become an open and big market. Competitiveness increased as a result of rapid information sharing and being one of the most important commodities. Countries that cannot keep up with this change have weakened their competitiveness and therefore lagged behind other countries in terms of development.In this study, the relationship between economic growth and information and communication technologies for developed and developing countries between 2000 and 2015 was analyzed by static and dynamic panel data models. For the developed countries the countries of the G8 and the developing countries are the countries of the MINT. In the literature, the relationship between information communication technologies and economic growth is mostly investigated by the method of generalized moments and panel co-integration. Here, the relationship between information communication technologies and economic growth will be discussed with static and dynamic panel data analysis, and the main objective will be to model the behavior of economic and technological indicators used in the study in panel data models.In the first part of the study, the existence of unit root in series to be used in panel data models for G-8 and MINT countries was investigated. The variables used in the model were stabilized by the first difference with Pesaran Test and Breitung test. Pooled least squares (POLS), LM and F tests were performed in order to decide the method of estimating the panel data model established with the determined variables. The most suitable panel data model for G-8 countries was found as a fixed effect panel data model. For the MINT countries, the randomized panel data model was found to be the most suitable model. After this stage, tests have been done to determine whether the model is suitable for econometric assumptions, and it is concluded that there are deviations from econometric assumptions. These deviations are corrected by Robust standard errors.After the static panel data analysis, dynamic panel data analysis was performed for G-8 and MINT countries. Pooled dynamic panel data model, fixed effect dynamic panel data model, random effective dynamic panel data models and coefficients were estimated by the first difference method. Anderson Hsiao estimation method and Arellano Bond's generalized moments method tool variables are estimated . The internality was tested by the Wu-Hausman test and the autocorrelation the autocorrelation test of Arellano and Bond and the validity of the vehicle variables was tested by the Sargan test.