Doğrusal olmayan panel veri modellerinin makroekonomik değişkenlerde kullanımı

Abstract

1994 yılında Meksika'da ortaya çıkan para krizi ile beraber, yükselen piyasa ekonomilerinde sermaye akımlarının önemi tartışılmaya başlanmıştır. Ödemeler dengesi hesabı sermaye hareketleri kaleminde yer alan portföy yatırımlarında, riskin düşük olduğunda ülkeye hızlı şekilde giriş yapan sermaye girişinin yanı sıra riskin yüksek olması durumunda da kolay bir şekilde ülkeden çıktığı görülmektedir. Meksika da yaşanan bu krizin etkisi, reel GSYİH da negatif büyümeye yol açmıştır. Bir başka deyişle ekonomide ani duruş gerçekleşmiştir. Bu çalışmanın amacı, Londra Menkul Kıymetler Borsası'nca listelenen ileri gelişmiş piyasa ekonomileri için reel büyümenin, reel döviz kurunun ve net portföy yükümlülüklerinin, ani duraklamalar ve normal rejimlerden nasıl etkilendiğinin belirlenmesidir. Bu etkileşimi belirlemek için, Türkiye için doğrusal olan ve doğrusal olmayan VAR modeli ve ileri gelişmekte olan sekiz ülke ekonomisi için doğrusal olmayan panel VAR modeli kullanılmıştır. Sonuç olarak, ani duruş dönemlerinde değişkenler arasındaki etkileşimin normal dönemlere göre daha sert olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

With the currency crisis in Mexico in 1994, the importance of capital flows in emerging market economies have begun to be discussed. In portfolio investments included in the balance of payments account capital movements item, it is seen that capital inflow into the country when the risk is low, as well as leaving the country easily in case of high risk. The effect of this crisis in Mexico has led to negative growth in real GDP. In other words, there was a sudden stop in the economy.The aim of this study is to determine how real growth, real exchange rate and net portfolio liabilities are affected by sudden pauses and normal regimes for the advanced developed market economies listed by the London Stock Exchange. To determine this interaction, linear and nonlinear VAR models used for Turkey and nonlinear panel VAR model used for eight countries for advanced emerging economies. As a result, it has found that the interaction between the variables are more severe in the sudden stop periods than the normal periods.