Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sosyo-demografik faktörlerin iyi olma hali ile ilişkisi: Antalya kent örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı Antalya ili Kepez, Muratpaşa ve Konyaaltı ilçelerinde yaşayan 60 yaş ve üzeri bireylerin sosyo-demografik faktörleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının iyilik haline etkisini değerlendirmektir. Bireylerin iyilik hali durumları arasındaki farklılıkların nedenleri ele alınmış ve bu farklılıkları etkileyen faktörlerin neler olduğu, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile demografik faktörlerin ne derece etkili oldukları araştırılmıştır.Araştırmanın örneklemi, evreni bilinen örneklemden %5 hata payı ve %95 güven aralığı ile belirlenmiştir. Toplamda 211 kadın, 189 erkek katılımcı ile görüşme yapılmıştır. Olasılıklı örneklem tekniği kullanılmıştır. Görüşmeler gönüllülük esasına dayalı olup, ilçelerin halka açık alanlarında park, bahçe, pazar yerlerinde ve hanelerde gerçekleştirilmiştir. İstatistiksel analizler, Statistical Package for the Social Sciences25 (SPSS 25.0) programı ile yapılmıştır. Veri analizine başlamadan önce eksploratif veri analizi ile veri kaydı kontrolü yapılmıştır. Toplanan veriler betimsel istatistik, bağımsız iki grup için T-testi, çoklu karşılaştırmalar için One Way ANOVA ve gruplararası ilişki için korelasyon testleri uygulanarak analiz edilmiştir. Anlamlılık düzeyi olarak p <.05 kabul edilmiştir. Anlamlı farkın hangi gruplar arasında olduğunu tespit edebilmek için TukeyHSD değerleri inelenmiştir.Sosyo-demografik bilgiler kapsamında cinsiyet, yaş, ikamet edilen ilçe, medeni durum, eğitim durumu, algılanan gelir durumu ve sosyal güvence varlığı gibi bilgiler ele alınmıştır. Ayrıca sağlıkla ilişkili olarak boy, kilo değerleri (BKI), algılanan sağlık, kronik hastalık ve düzenli ilaç kullanımı, alkol ve sigara kullanımı, engel durumu ve medikal cihaz kullanımı gibi değişkenler incelenmiştir. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği ve iyilik hali ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda cinsiyet, eğitim durumu, algılanan gelir durumu ve benimsenen sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının iyilik hali ile ilişkili olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: iyilik hali, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, sosyo-demografik faktörler, yaşlanma

The aim of this study is to evaluate the effects of socio-demographic factors and healthy lifestyle behaviours on the well-being of individuals aged 60 years and older living in Kepez, Muratpaşa and Konyaaltı districts of Antalya. The reasons of the differences between the well-being of individuals were discussed and the factors affecting these differences such as healthy lifestyle behaviours and demographic factors were investigated.The sample of the study was determined with 5% error rate and 95% confidence interval from the sample whose universe was known. A total of 211 female and 189 male participants were interviewed. Probability sampling technique was used.. The interviews were conducted on a voluntary basis in parks, gardens, market places and households in public areas of the districts. Statistical analyses were performed using the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS 25.0) analysis program. Before starting data analysis, exploratory data analysis and data recording control were performed. Collected data were analysed for descriptive statistics as well as T-test for two independent groups, One Way ANOVA for multiple comparisons and correlation tests for intergroup relationships. P <.05 was accepted as the level of significance. TukeyHSD values were examined in order to determine the meaningful difference between the groups.Within the scope of socio-demographic information, information such as gender, age, district of residence, marital status, education level, perceived income status and social security assets were considered. Also variables such as height, weight values (BMI), perceived health, chronic illness and regular drug use, alcohol and cigarette, disability status and medical device use which all related to healthiness, were examined. Healthy lifestyle behaviours scale and well-being scale were used. As a result of the study, gender, educational status, perceived income status and adopted healthy lifestyle behaviours were found to be related to well-being.Key words: wellness, healthy lifestyle behaviours, socio-demographic factors, ageing