Beypazarı ve Soma linyitlerinin yıkanabilme özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

BEYPAZARI VE SOMA LİNYİTLERİNİN YIKANABİLME ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Figen DEMLİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Temmuz 1994 ÖZET Yanmadan kaynaklanan hava kirliliği, kullanılan yakıt türüne ve yakıtın yapısal olarak içerdiği kirletici madde oranlarına bağlı olarak değişmektedir. Ülkemizde mevcut linyitlerimizin büyük bir çoğunluğunun düşük kaliteli olması, özellikle tesis ve sanayide kullanımım azaltmakta, taşıma ve kül atma maliyetlerini arttırmaktadır. Türk kömürlerinin yıkanabilme özelliklerinin belirlenmesi amacına yönelik bu çalışmada, Beypazarı ve Soma linyitlerinin farklı yoğunluklarda (1.35, 1.40, 1.50, 1.60, 1.75) hazırlanan çinko klorür çözeltilerinde yüzdürme-batırma deneyleri yapılmıştır. Yüzdürme-batırma deneylerinde her bir yoğunlukta yüzen kömürler alınarak kül, kükürt, ısıl değer analizleri yapılmış ve bunun sonucunda yıkanabilme özellikleri belirlenmiştir. Bu sonuçlara bağlı olarak yıkanabilirlik eğrileri oluşturulmuştur. Bu çalışmada Beypazarı linyitinin kükürt içeriği kuru temelde % 5.09, kül içeriği de yine kuru temelde % 39.08 olarak belirlenmiştir. Yıkama sonucunda 1.50 özgül ağırlıkta kükürt %6.27 olarak ve %54.23 verimle, %27.20 küllü temiz kömür elde edilebildiği gözlenmiştir. Beypazarı linyitinde düşük verimden dolayı yıkama yoluyla fazla bir iyileştirme sağlamak mümkün olmamıştır. Soma linyitinin de kükürt içeriği ise kuru temelde %1.17, kül içeriği de %28.08 olarak belirlenmiştir. Yıkama sonucunda 1.50 özgül ağırlıkta kükürt %1.07 olarak ve %79.12 verimle, %24.70 küllü temiz kömür elde edilebildiği gözlenmiştir. Yıkama eğrileri değerlendirildiğinde Soma linyitinin yıkanabilen bir kömür olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelime : Kömür yıkama, Kömür hazırlama, Yüzdürme ve batırma Tez Yöneticisi : Doç.Dr.Müjgan ÇULFAZ

THE DETERMINATION OF THE WASHABILITIY CHARACTERISTICS OF BEYPAZARI AND SOMA LIGNITES ( Master of Science Thesis ) Figen DEMLİ GAZİ UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY July 1994 ABSTRACT The air pollution resulting from the combustion depends on the type of the fuel and the amount of pollutants present in fuel. Lignites present in Turkey are generally in low quality and it is difficult to use them in industry since the transportation and ash removal costs are high. The aim of the present work was to determine the washability characteristics of Beypazarı and Soma Lignites.For this purpose,the float and sink experiments were caried out with zinc chloride solutions at different densities (1.35,1.40,1.50,1.60,1.75). In float and sink experiments for each solution,the analysis of the floating coal were made for ash,total sulfur and heating value,and as a result washability characteristics were determined. Using these results washability curves were constructed. The sulfur and ash contents of Beypazarı lignite were determined to be 5.09% and 39.08 % respectively on dry basis. At the end of washing with the 1.50 specific gravity solution, the efficiency was 54.23% and the sulfur and ash contents of the clean coal were found to be 6.27% and 27.20% on dry basis. From these results, it can be concluded that because of the low efficiency, it is not possible to improve much Beypazarı lignite by simply washing. For Soma lignite, the sulfur and ash contents were found to be 1. 17% and 28.08% on dry basis. At the end of washing with 1.50 specific gravity solution, it was possible to get a clean coal containing 1.07% sulfur and 24.70% ash with an efficiency of 79. 12 %. When the washing curves are observed, it can be concluded that Soma lignites can be improved by washing. Keywords : Coal washing, Coal preparation, Float and sink. Supervisor : Doç.Dr. Müjgan Çulfaz II