Sivas-Divriği demir cevherlerinin zenginleştirme basamaklarının kalite kontrolünün x- ışını floresans tekniği ile incelenmesi

Abstract

SÎVAS-DİVRİ?İ DEMİR CEVHERLERİNİN ZENGİNLEŞTİRME BASAMAKLARININ KALİTE KONTROLÜNÜN XRF TEKNİ?İ İLE İNCELENMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Orhan AYTEMİZ GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ EYLÜL-1996 ÖZ Sivas-Divriği'de bulunan demir madeninde çıkarılan demir cevherlerinin zenginleştirilmesi işlemleri sırasındaki proseslerin kalite kontrolü x-ışını floresans tekniği ile yapılmıştır. Bu araştırmada, amaca uygun olarak işletmeden alınan ham demir cevheri, harmanlanmış cevher, konsantre demir cevheri, çeşitli proses artıkları ve çevre toprak örnekleri üzerinde çalışılmıştır. Kalitatif değerlendirme sonrası örneklere uygulanan partikül büyüklüğü, homojenlik ve saturasyon kalınlığı deneyleri sonunda optimum çalışma şartları belirlenmiştir. Buna göre, 200 mesh partikül büyüklüğüne sahip örneklerin katkısız kalınlık değerleri 1250 mg olarak bulunmuştur. Deney geometrisi, demirin floresans fotonlarının maksimum sayım değerine göre ayarlanarak, kolimasyon şartları belirlenmiştir. Çalışmanın çeşitli kademelerinde, uyarıcı kaynak olarak Fe-55 (5.9 keV), Cd-109 (22.1 keV) radyoizotop kaynaklar, sayım sistemi olarakII Ge(Li) ve Si(Li) bağlantılı, bilgisayar kontrollü çok kanallı analizör ve NİM modüller kullanılmıştır. Kantitatif değerlendirmede cevherlerdeki Fe konsantrasyon tayinleri standartla karşılaştırma metodu ile yapılmıştır. İşletmede proses kalite kontrolü klasik kimyasal metodlarla yapılmakta iken, bu işlemlerin x-ışını floresans metodu ile daha hızlı, ucuz ve tahribatsız yapıldığı ortaya konulmuştur.

Ill INVESTIGATION OF QUALITY CONTROL OF ENRICHMENT OF SİVAS-DİVRİ?İ IRON ORE BY XRF TECHNIQUES (M.Sc. Thesis) Orhan AYTEMİZ GAZİ UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECNOLOGY SEPTEMBER 1996 ABSTRACT Quality control of enrichment process for iron ore, exploited in Sivas-Divrfği, is carried out by X-ray fluorescence techniques. A few kind of samples from process such as raw material, residue material and enriched material of iron ore, were studied in detail as recieved forms. Particle size, homogeneity and saturation level of samples were examined due to reduce matrix effects. These effects were minimized by applying 200 mesh particle size and distribution, dry dilution with cellulose. 1250 mg ore was convenient for thick region. The optimum geometry and collimation systems were established depending on photons from Fe-55 and Cd-109 as excitation sources. Quantitative analyses of iron in samples were performed using calibration standardization method.