Çiğ sütten izole edilen bacillus türleri üzerine değişik tuz konsantrasyonlarında lactobacillus casei ve lactobacillus helveticusların inhibitör etkileri ve bacillusların beta-laktamaz enzim aktivitelerinin araştırılması

Abstract

ÇIG SÜTTEN İZOLE EDİLEN BACILLUS TÜRLERİ ÜZERİNE DEĞİŞİK TUZ KONSANTRASYONLARINDA LACTOBACILUS CASEI VE LACTOBACILLUS HELVETICUS'LAKIN İNHİBİTÖR ETKİLERİ VE BACILL t/S'LARIN BETA LAKTAMAZ ENZİM AKTİVİTELERİNİN ARAŞTIRILMASI (Yüksek Lisans Tezi) Yıldız MARAŞ GAZİ ÜNVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Eylül 1997 ÖZET Araştırmada 111 çiğ süt örneğinden 19 Bacillus izole edilerek adlandırılmıştır. îzole edilen bu Bacillus'laı üzerine Lactobacillus casei ve Lactobacillus helveticus'xm inhibitor etkileri çalışılmıştır. Bu amaçla Nutrient ve BHI agar besiyerine %4, %4.5, %5, %5.5, %6 ve % 6.5 konsantrasyonlannda NaCI ilave edilerek inhibitor etkileri kuyu difuzyon yöntemi ile değerlendirilmiştir. Lactobacillus casei tuz ilave edilmemiş Nutrient ağarda 19 Bacillus 'un 16' sı üzerine inhibitor etki göstermiştir. L.caseVwR °AA, %4.5, %5, %5.5, %6 tuz konsantrasyonlarında Baciltus'lann. hepsine karşı inhibitor etkisi gözlenmiştir. Bu inhibitor etki sonucunda oluşan inhibisyon zon çaplarının artan tuz konsantrasyonlarıyla doğru orantılı olarak arttığı tespit edilmiştir. Tuz konsantrasyonu % 6.5 olduğunda L.casei, B.cereus, B.sphaericus, BJicheniformis, B.macerans, B.firmus,11 B.coagulans, 2B.polymyxa ve B.stearothermophilus-II ve III suşları üzerine inhibitor etkisi gözlenmiştir. BHI ağara ilave ettiğimiz değişik tuz konsantrasyonlarında L.casei'nin B.cereus, B.subtilis, B.circulans, 3B.stearothermophilus türleri üzerine inhibitor etkisi gözlenmiştir. Geriye kalan 13 Bacillus türünde ise plakta yoğun üreme gözlendiği için L.casei'nin inhibitor etkisi tespit edilmemiştir. Lactobacillus helveticus tuz ilave edilmemiş Nutrient ağarda B.firmus ve 3B.stearothermophilus türleri üzerine inhibitor etkisi gözlenmişitr. %4 oranında NaCI ilave edilmiş Nutrient ağarda 6 Bacillus susu hariç diğer 13 Bacillus suşları üzerine inhibitor etkisi gözlenmiştir. % 4.5 oranında NaCI ihtiva eden Nutrient ağarda L.helveticus'ın 16 Bacillus üzerine inhibitor etkisi gözlenmiştir. % 5 NaCI konsantrasyonlarında L.helveticus'un B.licheniformis, B.lentus ve B.circulans üzerine inhibitor etkisi gözlenmemiştir. Bu suşların dışında geriye kalan 16 Bacillus üzerine L.helveticus inhibitor etki göstermiştir. % 5.5 NaCI ihtiva eden Nutrient ağarda ise L.helveticus 15 Bacillus susu üzerine inhibitor etki göstermiştir. % 5.5 NaCI ihtiva eden Nutrient ağarda ise L.helveticus 15 Bacillus susu üzerine inhibitor etki göstererek inhibisyon zon çapı tespit edilmiştir. Tuz konsantrasyonu % 6 olduğunda da L.helveticus test türünün B.sphaericus, B.macerans, B.firmus ve 3B.stearothermophilus türleri üzerine inhibitor etkisi gözlenmiştir. % 6.5 tuz konsantrasyonunda L.helveticus aşın tuz konsantrasyonunun etkisiyle yalnızca 7 Bacillus susu üzerine inhibitor etkisi gözlenmiştir. BHI agar besiyerinde Lactobacillus helveticus, B.cereus ve B.coagulans üzerine % 6 ve %6.5 tuz konsantrasyonlarında inhibitor etki göstermiştir. Ancak geriye kalan 17 Bacillus üzerine inhibitor etkisi gözlenmemiştir. L.casei ve L.helveticus türlerinin değişik tuz konsantrasyonlarında Bacillus'lar üzerine inhibitor etkileri karşılaştırıldığında L.casei L.helveticus daha üstün sonuçlar verdiği bulunmuştur. Çalışmamızda adlandırılan Bacillus'ların İodometrikm Test ve Kromojenik Sefalosporin (Nitrosefin) Test yöntemleri ile beta- laktamaz enzim aktiviteleri çalışılmıştır. 19 Bacillus'un 5 'inde beta-laktamaz enzim aktivitesi pozitif olarak tespit edilmiştir. Beta-laktamaz pozitif olan 5 Bacillus'un 2'si B.brevis, l'i B.subtilis, l'i B.mycoides-II ve l'i B.coagulans'dır. Geriye kalan 14 Bacillus izolatının beta-laktamaz enzim varlığı negatif olarak değerlendirilmiştir. Beta-laktamaz enzim varlığı negatif 14 Bacillus' dan 3'ü B.stear other mophilus, 2'si B.polymyxa ve birer tane olmak üzere B.cereus, B.sphaericus, B.licheniformis, B.macerans, B.firmus, B.lentus, B.mycoides-I ve B.circulans'dır. Beta-laktamaz enzim varlığı pozitif ve negatif olarak tespit edilen Bacilluslw klavulanat-amoksisilin, sefazolin, amikasin, imipenem ve ofloksasin antibiyotiklerine karşı duyarlılıkları test edilmiştir. Beta-laktamaz pozitif ve negatif Bacillus'ların hepsi imipenem ve ofloksasin antibiyotiklerine duyarlıdır. Bilim Kodu : 4010104 Anahtar Kelimeler : Bacillus, Lactobacillus, inhibitor etki, NaCI, beta- laktamaz Sayfa Adedi : 162 Tez Yöneticisi : Doç.Dr. Güven URAZ

IV THE INVESTIGATION OF INHIBITORY EFFECTS OF LACTOBACILLUS CASEI AND LACTOBACILLUS HELVETICUS AT THE VARIABLE SALT CONCENTRATION UPON BACILLUS SPECIES ISOLATED FROM RAW MILK AND BETA-LACTAMASE ENZYME ACTTVITIE OF THIS BACILLUS (M.Sc.Thesis) Yıldız MARAŞ GAZİ UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY September 1997 ABSTRACT The 19 Bacillus strains included in this study were isolated and named from 111 raw milk samples. The inhibitory effects of Lactobacillus casei and Lactobacillus helveticus on the this Bacillus species isolated were studied. By the aim of this, the inhibitory activity was evaluated by well diffusion method in Nutrient and BHI agar supplemented with 4%, 4.5%, 5%, 5.5%, 6% and 6.5% concentrations of NaCI. Lactobacillus casei exhibited the inhibition effect on 16 of 19 Bacillus in Nutrient agar without salt. L.casei was observed to make inhibitory effect against all of Bacillus strains at 4%, 4.5%, 5%, 5.5%, 6% salt concentration respectively. It was determined that the inhibition zone diameters resulted from this inhibiton effect increased as propartional with the increased salt concentration. At 6.5% salt concentration L.casei exhibited inhibitory effect on B.cereus, B.sphaericus, BMcheniformis, B.macerans, B.firmus, Rcoagulans, 2B.polymyxa, B.stearothermophilus-II and B.stearothermophilus-III. The inhibitory effect of JLcasei was shownagainst Kcereus, B.subtilis, B.circulans, 3B.stearothermophilus in variable salt concentration in BHI agar. The rest 13 Bacillus species were observed to grow exceesively in plate and wasn't occurred inhibition effect by L.casei. Lactobacillus helveticus exhibited inhibition effect on B.firmus and 3 B.stearothermophilus species in Nutrient agar without salt. At 4% NaCI concentration JLhelveticus exhibited inhibition effect on 13 Bacillus strains. L.helveticus was observed to make inhibitory effect on 16 Bacillus strains in Nutrient agar contoining 4.5% NaCI. L.helveticus wasn't observed to make inhibitory effect on BJicheniformis, BJentus and Rcirçulans at 5% salt concentration. L.helveticus exhibited inhibitory effect on the rest 16 Bacillus strains. The inhibiton zone diameters were determined by exhibiting inhibitory effect of L.helveticus on 15 Bacillus strains in Nutrient agar containing 5.5% NaCI concentration. The inhibitory effect of L.helveticus test species on B.sphaericus, B.macerans, B.firmus and 3B.stearothermophilus was observed at 6% salt concentration. It was observed the inhibitory effect on only 7 Bacillus strains because of 6.5% salt concentration. At 6% and 6.5% salt concentration L.helveticus exihibited inhibitory effect on Bacillus cereus and Bacillus coagulans in BHI agar medium. However L.helveticus exhibited inhibitory effect on the rest 17 Bacillus strains. L.casei was found to give better result than LMelveticus when L.casei and LMelveticus species were compared with the inhibitory effect on Bacillus species. The activity of beta- lactamase enzyme of Bacillus strains named in this study were studied by Iodemetric Test and Chromogenic Cephalosporin (Nitrocefin) Test methods. The 5 samples of 19 Bacillus were determined possitive activity of beta- lactamase enzyme. Frem the 5 Bacillus strains of beta-lactamase possitive, 2 strains were B.brevis, one strain was B.mycoides, one strain was B.subtilis and one strain was B.coagulans. The rest of 14 Bacillus strains were determined negative activity of 3-lactamase enzyme. From the 14 Bacillus strains of beta- lactamase negative, 3 strains were B.stearothermophilus, 2 strains wereVI B.potymyxa, one was Rcereus, one was B.sphaericus, one was BAicheniformis, one was B.macerans, one was BJirmus, one was Rlentus, one was B.mycoides, one was B.circulans. Bacillus strain determined as possitive and negative presedence of beta-lactamase enzyme were tested sensitivity against clavulanat-amoxicillin, cephazolin, amikacin, imipenem and oflokcasin antibiotics. Imipenem and oflokcasin antibitocs were determined to be sensitive for all of beta-lactamase possitive and negative Bacillus strains. Science code : 4010104 Key Words : Bacillus, Lactobacillus, inhibitory effect, NaCI, beta- lactamase. Number of pages : 162 Thesis Director : Doç.Dr. Güven URAZ