İş güçlüğü boyutlarının belirlenmesi ve çok boyutlu istatistiksel analizi

Abstract

İŞ GUÇLUGU BOYUTLARININ BELİRLENMESİ VE ÇOK BOYUTLU İSTATİSTİKSEL ANALİZİ (Doktora Tezi) İhsan YÜKSEL GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Mart 1997 OZ İnsanı olumsuz yönde etkileyen, fiziksel ve mental yüklemelere neden olan iş özelliklerinin bilinmesi, minimize edilmesi ya da kontrol altına alınması, insan faktörüne uygun iş düzenlemesinin yapılabilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Ancak bu değişkenler değişik faktörlerden kaynaklanmaktadır. Bu ise sorunun temel kaynaklarının görülmesi ve sorunun çözümünü zorlaştırmaktadır. Bu nedenle, iş güçlüğünü oluşturan temel faktörlerin (boyutların) belirlenmesi sorunun çözümü için bir basamak oluşturmaktadır. Bu araştırmada; işgörenin işini zorlaştıran, fiziksel ve mental yüklenmelere neden olan değişkenler ile bu değişkenlerin temel bileşenleri belirlenmeye çalışılmıştır. Belirlenen iş güçlüğü boyutlarının iş doyumu, iş gerilimi ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre; iş güçlüğünü oluşturan faktörlerin çok boyutlu olduğu saptanmıştır. Belirlenen boyutların, iş doyumu, iş gerilimi ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin istatistiksel açıdan önemli olduğu görülmüştür. Bilim Kodu Anahtar Kelimeler Sayfa Adedi Tez Yöneticisi Ergonomi, İş Güçlüğü, İş Doyumu, İş Gerilimi, Örgütsel Bağlılık 171 Yrd. Doç. Dr. Mustafa KURT

I] THE DETERMINATION AND MULTI-DIMENSIONAL STATISTICAL ANALYSIS OF JOB DIFFICULTY (Ph. D. Thesis) İhsan YÜKSEL GAZI UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY March 1997 ABSTRACT Recognition, minimization or control of job features that influence human negatively and bring about both physical and mental stresses is getting importance for the implementation of job arrangements, available to the human factor. However, these variables come from numerous different factors. Also, this make it difficult to solve the problem and see basic sources of it. For this reason, the determination of the basic factors that make job difficulty will take a step towards the solution of the problem. In this research, the variables and their basic components that make worker's job difficult and bring about both physical and mental stresses have been tried to be determined. Job satisfaction and job tension of the determined job difficulty dimensions and their impacts on organizational commitment have been analyzed. According to results of the research, it is pointed out that the factors, causing job difficulties, are numerous. Job satisfaction and job tension of the determined dimensions and their impacts on organizational commitment have been considered important statistically. Science Code : Key Words : Ergonomy, Job Difficulty, Job Satisfaction, Job Tension, Organizational Commitment Page Number : 171 Adviser : Yrd. Doç. Dr. Mustafa KURT