Halo çekirdeklerin nükleer yarıçapa duyarlılığı ve halo çekirdeklerin dış bremsstrahlung spektrumunun incelenmesi

Abstract

HALO ÇEKİRDEKLERİN NÜKLEER YARIÇAPA DUYARLILIĞI VE HALO ÇEKİRDEKLERİN DIŞ BREMSSTRAHLUNG SPEKTRUMUNUN İNCELENMESİ (Doktora Tezi) Şeref OKUDUCU GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Eylül 1999 ÖZET Taşma sınırı yanındaki çekirdekler, belli şartlar allında, kütle dağılımları nükleer korun dışına uzaklaşacak şekilde genişleyen nötron veya proton halolan oluşturmaktadır. Bu çekirdeklerde son nükleonlann ayrılma enerjileri çok küçük olduğundan, kor dışında geniş bir alana uzanan halolaraı ortalama yarıçap (rms) değerleri kor ve kütle yarıçapından daha büyük olmaktadır. Bu halo etkisi, halo çekirdeklerin P-bozunum mtimallerinin artmasında ve logft değerlerinin küçülmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmanın birinci bölümünde; bazı halo çekirdeklerin gözlenen ve hesaplanan logft değerleri arasındaki uyuşmazlıklar dikkate alınarak, J3- bozunumundaki faz-uzay faktörünün nükleer yarıçapa duyarlılığı araştırılmıştır. Bu nedenle, faz-uay faktörü için rms yarıçapa bağlı yeni bir modifikasyon önerilerek halo çekirdeklerin modifîye olmuş logft değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca, Hartree-Fock yaklaşımı kullanılarak, SK-HAFO(IH) adlı bilgisayar programı ile halo çekirdeklerin Hartree-Fock SkrymeII yarıçapları R(HFS) da elde edilmiştir. Bulunan R(HFS) sonuçları kullanılarak, bu çekirdeklerin modifîye olmuş logft değerleri hesaplanmış ve sonuçlar diğer araştırmacıların deneysel ve teorik sonuçlarıyla karşdaştrnlmıştır. Bu çalışmanın ikinci bölümünde ise; nükleer yapı ile ilgili önemli bilgileri içeren halo çekirdeklerin dış bremsstrahlung spektrumlan hesaplanmıştır. Bu sonuçları kullanarak, halo çekirdeklerin Kurie eğri grafikleri elde edilmiş ve sonuçlar P-bozunumundaki elektronlann uç nokta enerjileri ile karşılaştınlmıştrr. Bilim Kodu Anahtar Kerimeler Sayfa Adedi Tez Yöneticisi : 404.04.01 : Halo Çekirdek, Nükleer yarıçap, P - bozunumu, Bremsstrahlung, Faz-uzay faktörü : 70 : Prof. Dr. Güneş TANIR

Ill THE SENSITIVITY OF HALO NUCLEI TO THE NUCLEAR RADIUS AND THE EXTERNAL BREMSSTRAHLUNG FROM HALO NUCLEI (Ph. D. Thesis) Şeref OKUDUCU GAZİ UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY September 1999 ABSTRACT The nuclei near the dripline, under certain circumstances, have been found to form a neutron or proton halo with a mass distribution that extends far outside the nuclear core. In this nuclei, since the separation energy of the last nucleon(s) becomes extremely small, the root mean square (rms) values of halos that extends far outside the core have been larger than core and matter radius of nuclei. This effects of the halo could have an important influence in that the increasing of the p-decay probability and the reducing of the logft values for halo nuclei. In the first part of this study; by taking into account the difference between the calculated and observed logft values for some halo nuclei, the sensitivity to nuclear radius of the phase-space factor for p-decay was investigated for this nuclei. For that, the modified logft values of halo nuclei were calculated by the proposing new modification depended on the Rms radii for the phase-space factor. Also, Hartree-Fock Skryme radii R(HFS) of halo nuclei wereIV calculated by using of Hartree-Fock approximation with the SK-HAFO(SIII) computer program. By using of the obtained R(HFS) results, the modified logft values were calculated for this nuclei and the results were compared with the experimental and theoretical results of other researchers. In the second part of this study; the external bremsstrahlung spectrum of halo nuclei providing an important sources of knowledge about nuclear structure were calculated. By using of this results, Kurie-plots of halo nuclei were obtained and the results were compared with the end point energies of P- decay electrons. Science code Key Words Page number Adviser : 404.04.01 : Halo nuclei, Nuclear radius, P-decay, Bremsstrahlung, Phase- space factor : 70 : Prof. Dr. Güneş TANIR