Antalya koşullarında tohumdan yetiştirilen jojoba (Simmondisa chiensis L. ) bitkilerinin seleksiyonu ve çoğaltılma olanaklarının saptanması üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZET ANTALYA KOŞULLARINDA TOHUMDAN YETİŞTİRİLEN JOJOBA (Simmondsia chimemsis L.) BİTKİLERİNİN SELEKSİYONU VE ÇOĞALTILMA OLANAKLARININ SAPTANMASI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Özgür AKDEŞİR Yüksek Lisans Tezi Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı ©araşman: Prof. Dr. İbrahim BAKTIR Mayıs 2001, 45 Sayfa Bu çalışmada, Antalya-Kumluca koşullarında tohumdan üretilen jojoba (Simmondsia chinensis L.) bitkilerinden verim, kalite, gelişme özellikleri ve yağ içeriği fazla olan tipler saptanarak, bunların çelik ve doku kültürüyle çoğaltılabilme olanakları araştırılmıştır. Fenolojik gözlemler Kumluca ilçesinin Sancasu köyünde kurulmuş jojoba bahçesinde, çelik ve doku kültürüyle çoğaltan çalışmaları Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama arazisindeki şişleme serası ve doku kültürü laboratuvarında yapılmıştır. Seleksiyon çalışmaları sonucunda AA-5, AA-29, AA-42, ÂA-43, AA-48, AA-52, AA-59, AB-5, AB-6, AB-8, AB-11, CA-28, DA-45 ve DA-50 kod numaralı dişi tipler ümitvar olarak saptanmış ve bu tiplere uygun tozlayıcı erkek tipler belirlenmiştir. Seçilen bu tiplerden yıl boyu çelikler alınarak şişleme serasında perlit ortamında köklenme özellikleri ve en uygun çelik alma zamanlan araştırılmıştır. En iyi çelik alma zamanının haziran ve temmuz aylan ve en uygun DBA dozu ise 2000 ppm olarak saptanmıştır. Alman eksplantlarm m vitro 'ûz. çoğalta mını.sağlamak için BAP veNAA'nın farklı dozîan Icullanılmış ve eksplant alımı için en uygun zamanın mayıs, haziran ve temmuz ayları olduğu bulunmuştur. ANAHTAR KALDVİELER: Jojoba, Simmondsia chinensis L, adaptasyon, çoğaltan, seîeksiyon, JÜRİ: Prof. Dr. İbrahim BAKTIR Doç. Dr. Filiz AYANOĞLU Yrd. Doç. Dr. Salih ÜLGER

ABSTRACT INVESTIGATIONS ON SELECTION AND PROPAGATION OPPORTUNITIES OF JOJOBA (Simmondsia ckinensis L.) PLANTS GROWN FROM SEEDS IN ANTALYA ECOLOGY Özgür AKDEŞİR M. Sc. Thesis, Horiicirftaral Department Adviser: Prof. Dr. Ibrahim BAKTIR May 2001, 45 Pages In this study, the jojoba (Simmondsia ckinensis L) plants propagated from seed in Antalya-Kumluca ecology were selected in respect to yield, quality, growth and oil content and the selected types were tried to be propagated by cutting and tissue culture techniques. Field works were carried out in the jojoba plantation established in Sancasu village, Kumluca. Mst-propagation works were done in the greenhouse on the field of Faculty of Agriculture, University of Akdeniz. Laboratory works were conducted in the Tissue Culture and Physiology Laboratories at the university. Selected female clones; AA-5, AA-29, AA-42, AA-43, AA-48, AA-52, AA-59, AB- 5, AB-6, AB-8, AB-11, CA-28, DA-45 and DA-50 seemed promising male types were determined for the female ones. The cuttings taken in months intervals year around were rooted in perlite medium. The most suitable time to take cuttings for rooting was shown to be in June and July. 2000 ppm JJBA concentration gave the best result in rooting. Different concentrations and combinations of BAP and NAA were used in vitro propagation of jojoba shoot tips and nodes taken in May, June and July. ffiKEY WORDS: Jojoba, Simmondsia chinensis L., adaptation, propagation, selection, COMMİTEE: Prof. Dr. Ibrahim BAKTIR Assoc. Prof. Dr. Filiz AYANO?LU Assis. Prof. Dr. Salih ÜLGER iv