Heterosiklik içeren yeni dispers azo boyarmaddelerinin sentezi ve absorpsiyon spektrumlarının incelenmesi

Abstract

HETEROSİKLIK BİLEŞEN İÇEREN YENİ DİSPERS AZO BOYARMADDELERİNİN SENTEZİ VE ABSORPSİYON SPEKTRUMLARININ İNCELENMESİ (Doktora Tezi) Fikret KARCI GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Haziran 2002 ÖZET Bu çalışmada, enol tipinde kenetlenme bileşikleri ile, nitrozil sülfürik asit içinde diazolanan bazı heterosiklik aminlerin kenetlenmesinden üç seri hetarilazo boyarmaddeleri sentezlendi. Bileşiklerin yapıları spektrofotometrik yöntemlerle ve element analizleri ile aydınlatıldı. Boyarmaddelerin görünür bölge absorpsiyon spektrumları çeşitli çözücüler içinde incelendi. Bileşiklerin absorpsiyon maksimumları DMF ve DMSO içinde büyük miktarlarda kayma gösterdi. Absorpsiyon spektrumları üzerine sübstitüent, asit baz, sıcaklık ve derişimin etkisi de incelendi. Bilim Kodu : 405.02.01 Anahtar Kelimeler: Pirazolon boyarmaddeleri, Kumarin boyarmaddeleri, Naftokinon boyarmaddeleri, Azo boyarmaddeleri, Çözücü etkisi, Sübstitüent etkisi, Azo-hidrazon tautomerisi Sayfa adedi : 152 Tez Yöneticisi : Prof. Dr. Nermin ERTAN

11 THE SYNTHESIS OF NEW DISPERSE AZO DYES INCLUDING HETEROCYCLIC COMPONENTS AND INVESTIGATION OF THEIR ABSORPTION SPECTRA Ph. D. Thesis Fikret KARCI GAZI UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY June 2002 ABSTRACT In this study, three series of hetarylazo dyes were prepared by coupling enolic coupling components with some heterocyclic amines diazotized in nitrozil sulphuric acid. The compounds have been characterized by spectrophotometric methods and elemental analysis. Visible absorption spectra of the dyes were examined in various solvents and the absorption maxima of the dyes showed large amount shifts in DMF and DMSO. The effects of substituents, acid, base, temperature and concentration on the absorption spectra of the dyes were also examined. Science Code Key Words Page Number Advisor 405.02.01 Pyrazolone dyes, Coumarin dyes, Napthoquinone dyes, Azo dyes, Solvent effects, Substituent effects, Azo-hydrazone tautomerism 152 Prof. Dr. Nermin ERTAN u