Çiğ sütte salmonella, citrobacter, proteus, providencia, morganella izolasyonu ve bu bakterilerin lipaz, proteaz, DNAse aktivitelerinin değerlendirilmesi

Abstract

ÇIG SÜTTE SALMONELLA, CITROBACTER, PROTEUS, PROVİTJENCİA, MORGANELLA İZOLASYONU VE BU BAKTERİLERİN LİPAZ, PROTEAZ, DNAse, AKTİVİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Turhan KÖK GAZI ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Ocak 2002 ÖZET Mandıra düzeyindeki en küçük birimde bile çiğ süte su katılıp katılmadığı veya yağının alınıp alınmadığı denetlenmekte ancak ürün kalitesini en az bu olaylar kadar etkileyen bakteriyolojik kontaminasyon düzeyi üzerinde durulmamaktadır. Doğal olarak işletmeye gelinceye kadar bakteri yükü bir hayli artmış olan sütlerin işlenmesi güçleşmekte, ekonomik kayıplar ortaya çıkmakta, halk sağlığı da tehdit edilmektedir. İnsan sağlığı açısından önemli bir yere sahip Enterobacteriaceae familyasına ait ve diğer gram (-), laktoz negatif bakteriler çiğ sütte sıklıkla bulunmaktadır. Bu bakterilerin çoğunluğu süte kontaminasyon yolu ile sonradan bulaşır. Bu bakteriler sütün hijyen kalitesini büyük oranda belirler. Teknolojik açıdan bakıldığında bu bakteriler proteaz, lipaz enzimi salgıladıklarında daha da önem kazanırlar. Çalışmamızda çoğunluğu Enterobacteriaceae familyasına ait 94 izolat elde edilmiştir. Toplam 200 çiğ süt örneğinden elde edilen bu izolatların 46'sı APİ 20 E test sistemi ile adlandırılırken, 48'i manuel metotlar kullanılarak adlandırılmıştır. Çiğ sütten izole edilen bu bakterilerin izolasyonları aşamasında laktoz (-) mikroorganizmalar hedeflenmiştir. Tür bazında bakıldığında adlandırılan 94izolatın %1.06'si Aeromonas hydrophila, %1.06'si Aeromonas salmonicida, %2.12'si Citrobacter amalonaticus, %1.06'si Citrobacter braaki, %1.06'si Citrobacter diversus, % 11.7'si Citrobacter freundii, %1.06'si Cedecea neteri, %1.06'si Enterobacter cancerogenus, %5.31'i Enterobacter cloacae, %1.06'si Enterobacter nimipressuralis, %1.06'si Erwinia chrysanthemi, % 1.06 Escherichia coli tip I, %2.12'si Eikenella corrodens, %6.38'i Hafnia alvei tip I, %1.06'i Klebsiella terrigena, 8'i Morganella morganii, %1.06'si Moraxella spp., %1.06'si Serratia grimesii, %1.06'si Serratia liquefaciens, %1.06'si Serratia marcescens, %1.06'si Yersinia pestis, %13.8'i Proteus mirabilis, %6.38'i Proteus penneri, %6.38'i Proteus vulgaris, %1.06'si Pasteurella multocida, %1.06'si Providencia alcalifaciens, %6.38'i Providencia rettgeri, %1.06'si Providencia stuartii, %7.44' si Pseudomonas fluorescens, %1.06' si Pseudomonas maltophilia, %1.06'si Pseudomonas putida, ve %2.12'si Salmonella choleraesuis olarak belirlenmiştir. İzole edilen 94 izolattan 17'sinin proteolitik aktivite gösterdikleri tespit edildi. DNAse aktivitesi gösteren bu 17 izolatın 6'sı Citrobacter, 2'si Hafnia, 2'si Morganella, 2'si Providencia, 2'si Serratia, l'i Escherichia, l'i Enterobacter ve l'i Aeromonas cinslerine ait türler olduğu görüldü, izole edilen 94 adet izolattan 29 (%30.85)'unun lipolitik aktivite gösterdiği, lipolitik aktivite gösteren bu türlerin ise Aeromonas, Cedecea, Enterobacter, Hafnia, Moraxella, Pasteurella Proteus, Pseudomonas, ve Serratia cinslerine ait türler oldukları görüldü. İzole edilen bakterilerin proteolitik aktiviteleri değerlendirildiğinde toplam 94 izolattan 69 (%73.4)'u proteolitik aktivite gösterdikleri tespit edildi, Proteolitik aktivite gösteren türler ise Aeromonas, Citrobacter, Eikenella, Erwinia, Hafnia, Enterobacter, Moraxella, Morganella, Pasteurella, Proteus, Providencia, Pseudomonas, Serratia, ve Yersinia olarak belirlendi. Ayrıca çalışmamızda çiğ sütten izole edilen bu 94 izolatın Amikacin, Choloramphenicol, Gentamicine, Streptomycin, Sulbaktam-Ampicillin, Trimethoprim-Sulphamethoxazole ve Ticarcillin- clavulonic asid antibiyotiklerine duyarlılıkları çalışıldı.Ill Bilim Kodu : Anahtar Kelimeler :Çiğ süt, Salmonella, Citrobacter, Proteus, Providencia, Morganella, DNAse, Lipaz, Proteaz. Sayfa Adedi : 95 Tez Yöneticisi : Doc Dr. Güven URAZ '*3SSK as

IV ISOLATION OF SALMONELLA, CİTROBACTER, PROTEUS, PROVİDENCİA AND MORGANELLA IN THE RAW MILK AND ANALYSIS OF THE LIPASE, DNAse AND PROPTEASE ACTİVİTİES OF THESE BACTERIA. (M.Sc. Thesis) Turhan KÖK GAZI UNIVERSITY TNSTUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY January 2002 ABSTRACT The fact regarding whether the water is added to the raw milk or whether the fat of raw milk is extracted, is being closely controlled even at the level of smallest unit of a dairy farm. However, it is not being dwelt on the level of bacteriologic contamination which affects the quality of milk product as much as the above mentioned fact. Naturally, the processing of milk whose bacterial count has become highly increased till they arrive at the dairy farm, is really getting harder thereby giving rise to the occurrence of economic losses and menacing the public health. Almost all species of bacteria, can exist in the milk. Those bacteria which belong to the enterobacteriaceae family, and other gram (-) and lactose negative bacteria, are densely taking place in the composition of raw milk. If we consider that the bacteria belonged to the Enterobacteriaceae family, is the most important group in regard with the human health and the sanitation rules are not strictly adhered in our country, it becomes evident that these bacteria which may exist in the milk, present a great significance in respect with the human health. Furthermore, these bacteria are a big determinant factor for the hygienic quality of milk. When we look through the technological aspect, these bacteria are gaining farther importance when they ^_^Li»w&SV« JSflEMsecrete protease and lipase enzymes. In our study, we have obtained 94 isolates whose majority belongs to the enterobacteriaceae family. White the 46 of these isolates which are derived from totally 200 raw milk samples, are named through the application of API 20 E Test System, the remaining 48 isolates, have been named through the application of manual methods. When we take these 94 isolates into consideration on the basis of species, their categorisation has been determined as follows: Aeromonas salmonicida (1.06%). Aeromonas hydrophilia (1.06%), Citrobacter amalonaticus (2.16%), Citrobacter diversus (1.06%), Citrobacter freundii (11.7%), Cedecea neteri (1.06%), Enterobacter cancerogenus (1.06%), Enterobacter cloacae (5.31%), Enterobacter nimipressuralis (1.06%), Erwinia chrysanthemi (1.06%), Esherichia coli tip I (1.06%), Eikenella corrodens (2.12%), Hafnia alvei tip I (6.38%), Klebsiella terrigena (1.06%), Morganella morgani (8.51%), Moraxella spp (1.06%), Serratia grimesii (1.06%), Serratia liquefaciens (1.06%), Serratia marcescens (1.06%), Yersinia pestis (1.06%), Proteus mirabilis (13.82%), Proteus penneri (6.38%), Proteus vulgaris (6.38%), Pasteurella multocida (1.06%), Providencia alcalifaciens (1.06%), Providencia rettgeri (6.38%), Providencia stuarti (1.06%), Pseudomonas fluorescens (7.44%), Pseudomonas maltophilia (1.06%), Pseudomonas putida (1.06%), Salmonella choleraesuis (2.12%). It was observed that 17 of isolated 94 isolates, have shown a DNAase activity. The species of these 17 isolates which showed a DNAase activity, were observed in the following types such as: 2 for Hafnia, 2 for Morganella, 2 for Providencia, 2 for Serratia, 1 for Esherichia, 1 for Enterobacter, 1 for Aeromonas, 6 for Citrobacter. It was also observed that 29 isolates (30.85%) of 94 isolates which are isolated, have displayed a lipolytic activity and on the other hard, these species which have displayed a lipolytic activity, were belonged to the species of Aeromonas, Cedecea, Enterobacter, Hafnia, Moraxella, Pasteurella, Proteus, Pseudomonas and Serratia. When we analysed the proteolytic activities of such isolated bacteria, we found out that 69 (73.4%) of totally 94 isolates, have displayed a proteolytic activity. The species which have displayed a proteolytic activity, were determined as Aeromonas Citrobacter. Eikenella, Erwinia, Hafnia, Enterobacter, Moraxella, Morganella, Pasteurella, Proteus,VI Providencia, Pseudomonas Serratia and Yersinia. In our study, An regard with 94 isolates which are isolated from the raw milk, we also dwelt on their sensitivity levels to the antibiotic agents such as Amikacin, Choloramphenicol, Centamicin, Streptomycin, Sulbaktom-AmpiciUin, Trimethoprim- Sulphamethoxazole and Ticorcillin-Clavulonic Acid. Science Code Key Words Page number Adviser : Raw milk, Salmonella, Citrobacter, Proteus, Providencia, Morganella, DNAse, Lipaz, Proteaz. :94 : Assos Dr. Güven URAZ