Enerji yükselteci tasarımında proton-ağır element çarpışmasında nötron üretimi

Abstract

Hızlandırıcı Kaynaklı Sistemde nötron çoğalması anahtar parametre olarak kullanıldığından, hedef seçimi önemli konulardan biridir. Bu çalışmada, Cascad - Exciton Modeli kullanılarak, 20 MeV'den 1500 MeV'e kadar enerjili proton ile ağır elementlerin (Au, Hg, W, Bi ve Pb) bombardımanı sonucunda çıkan nötronların sayıları ve enerjileri elde edildi. Ayrıca kaskad, denge ve dengeöncesi safhasında çıkan nötronların sayıları ve bu nötronların ortalama enerjileri belirlendi. Spallasyon sonrası çeşitli uyarılma fonksiyonları ve oluşan elementlerin izotopik üretim tesir kesitleri hesaplandı. Hesaplamalar NEA (Nükleer Enerji Ajansı) DATA BANK'dan temin edilen paket programları kullanılarak yapıldı. Sonuçlar literatürden alınan deneysel data la r ile karşılaştırılarak tartışıldı. Bilim Kodu Anahtar Kelimeler : Spallasyon, uyarılma fonksiyonları, nötron çoğalması, kaskad-ekciton model, CEM95

The production of neutron is key parameter for the Accelerator Driven System and the selection of target is one from important matters. By to be used Cascade-Exciton Model, In this study the neutron's numbers and energies have been obtained from collisions with p (proton) energetic from 20 MeV to 1500 MeV of heavy elements (Au, Hg, W, Bi, Pb). Besides the neutron's numbers and these neutron's mean energies induced in stage of cascade, equilibrium and pre-equlibrium have been found. After of spallation different exciton functions and the waste production cross sections of the isotopic elements induced have been calculated. The calculations have been made to be used package codes obtained from NEA (Nuclear Energy Agency) DATA BANK. The found results have been compared with experimental data ensured from literature and examined. Science Code Key Words : Spallation, excition functions, neutron multiplication, cascade-excition model, CEM95