Kastamonu-Taşköprü orman fidanlığı koşullarında sarıçam (Pinus sylvestris L.) fidanlarının büyüme dönemlerinin belirlenmesi

Abstract

KASTAMONU-TAŞKÖPRÜ ORMAN FİDANLIĞI KOŞULLARINDA SARIÇAM (Pinus sylvestris L.) FİDANLARININ BÜYÜME DÖNEMLERİNİN BELİRLENMESİ (Yüksek Lisans Tezi) Nurcan DEMİRCİOĞLU GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Eylül 2004 ÖZET Bu araştırmada, Taşköprü Orman Fidanlığı açık alan koşullarında, geleneksel üretim tekniği ile yetiştirilen 2+0 yaşta dikim sahasına gönderilebilecek aşamaya gelen sarıçam fidanlarının TSE'ye uygunluğu denetlenmiş, bununla birlikte yeni oluşturulan kalite sınıflamasının hassasiyeti diskriminant analizleri ile denetlenmiştir. Ayrıca, fidanlıkta açık alan koşullarında geleneksel üretim tekniği ile yetiştirilen 1+0 yaşlı Sarıçam-Daday orijinli ve 2+0 yaşlı Koldandere orijinli sarıçam fidanlarının bir vejetasyon dönemi içerisindeki büyüme dönemleri araştırılmıştır. Bunu için, vejetasyon dönemi boyunca yapılan periyodik ölçümlere dayalı olarak `kuru madde değişim` yöntemine göre büyüme dönemleri belirlenmiştir. Fidanlık koşullarına ve türe özgü büyüme dönemlerinin tespiti; bu dönemlere uygun kültürel işlemlerle dikim standartları yüksek fidanlar elde etmeyi olanaklı hale getirebilecektir. Bu ise; fidan üretim maliyetinin daha düşük ve fidan kalite standartlarının daha üstün olmasını sağlayacaktır. TSE kalite sınıflamasına göre; deneme materyali olarak kullanılan fidanların FB bakımından %92.7'si, KBÇ bakımından %98.7'si, FB- KBÇ bakımından %91,4'ü, K kriteri bakımından %92.7'si I. kalite sınıfında yer almaktadır. Fidan gelişim dönemlerinin belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmada; 1+0 yaşlı fid anlarda ki büyüme dönemleri; 5 Haziran-10 TemmuzII fıdeeik dönemi, 11 Temmuz~4 Eylül gelişme ve hızlı gelişme donemi, 5-19 Eylül tarihlerinin yavaşlama (duraklama), 20 Eylül-7 Aralık odunlaşma, 8 Aralıktan sonrası ise durgunluk dönemine giriş olarak tespit edilmiştir. 2+0 yaşlı fidanlarda ise, 22 Mart-2 Mayıs tarihinde fidanların durgunluktan çıkış aşamasında oldukları, 3 Mayıs-24 Temmuz tarihleri arasında gelişme ve hızlı gelişme döneminde oldukları tespit edilmiştir. 25 Temmuz-7 Ağustos tarihleri arasında ise yavaşlama (duraklama) döneminde oldukları belirlenmiştir. 8 Ağustos-7 Aralık odunlaşma dönemi, 8 Aralıktan sonrası durgunluk dönemine giriş olarak tespit edilmiştir. Bilim Kodu : 502.01.02 Anahtar Kelimeler : Sarıçam, Gelişim Dönemi, Fıdeeik, Odunlaşma, Fidanlık, TSE Sayfa Adeti : 88 Tez Yöneticisi : Yrd. Doç. Dr. Sezgin AYAN

III DETERMINING OF THE GROWTH PERIOD OF THE SCOTS PINE (Pinus sylvestris L.) SEEDLINGS UNDER THE CONDITION OF THE KASTAMONU-TAŞKÖPRÜ FOREST NURSERY (M.Sc. Thesis) Nurcan DEMİRCİO?LU GAZI UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY September 2004 ABSTRACT In this study, the scots pine seedlings which capable of the reaching to the planting phase at 2+0 age and produced at the outside condition at Taşköprü Forest Nursery by using traditional methods were controlled as to the TSI standards. Also, the sensitivity of the newly formed quality classification controlled with discriminant analyses. Also, the time of the growth stage of the 1+0 aged Sarıçam-Daday originated and 2+0 aged Koldandere originated scots pine seedlings which were grown by using traditional production method at nursery was investigated in a vegetation period. `Dry matter change` method was used to determine the growth stage on the basis of the periodical measurements in a vegetation period. The determination of the growth stage suitable to the nursery condition and special to the species together with the suitable cultural process provides the lower seedling production value, and the higher seedling standards. According to the TSI quality classification, 92,7%, 98,7%, 91,4% of the seedlings used as a experiment material in this study, included into the first quality class as to the SH, RCD, SH-RCD criteria, respectively. The growth -period of the 1+0 aged seedlings was determined from 5th June to 10th July as succulent seedling phase, from 11th July to 4' September as growing and fast growing phase, from 5th September to 19tb September as slow down (unproductive) phase, from 20th September to 7th December as Signification phase, after $*** December as the beggining of the unproductive phase. The 2+0 aged seedlings just completed the unproductive thIV phase on 22th -2nd May. The growing and fast growing phase was determined from 3rd May to 24th July and slow down (unproductive) phase from 25th July to 7tb Agust. From 8th Agust to 7th December as lignification phase, after 8th December as the beggining of the unproductive hase were determined. Science code : 502.01.02 Key Words : Scots pine, Growth period, Seediing, Lignification, Nursery, TSI Page number : 88 Thesis Advisor : Asist. Prof. Sezgin AYAN