Doğaya öykünme; Art Nouveau mimarlığı

Abstract

Antik çağlardan günümüze insanoğlunun yaşam biçimini, kültürünü inceleyenfelsefenin temeli doğa olarak kabul edilmektedir. Yaratıcılığı ve insan emeğinisimgeleyen, içinde soluk alıp verdiğimiz fiziki çevreyi biçimlendiren mimaritasarım, doğayla sürekli etkileşim içerisindedir.Doğaya öykünme, doğayı taklit eden bir düşünce olmakla sınırlı kalmayıpdoğadan öğrenen, esinlenen, doğayı yorumlayan bir yansıma olarak kabuledilmektedir. Öykünme, doğanın gözle görülmeyen, insanın içgüdülerineseslenen yanlarını tanımlamakta ve yaratıcılıkta doğallığı aramaktadır. Bubağlamda doğaya öykünme düşüncesinin romantik yaklaşımıtanımlanmaktadır.Doğa-insan ilişkisi insan aklının doğaya egemen olmasıyla değişmiştir. İnsandoğadan, parçası olduğu bütünden kopmaya başlamıştır. Bilim ve teknolojininilerlemesinin doğa üzerindeki olumsuz etkilerini gidermeye ve önlemeye yönelikçalışmalar önem kazanmıştır. Bu bağlamda doğaya öykünme düşüncesininpragmatik/faydacı yaklaşımı tanımlanmaktadır. Sonuçta her iki yaklaşımda dadoğa ile uyumlu, doğaya öykünen bir anlayış yatar.Endüstrileşmeyle birlikte üretim ilişkileri değişmiştir. Makineleşme üretimhızını arttırırken insanın üretim ortamından uzaklaşmasına ve doğayavyabancılaşmasına neden olmuştur. Bu, dolayısıyla bireyin bizzat dahil olduğu,haz aldığı, çeşitlilik içeren doğal üretim aracı olan ?el?in yerini makinelerinürettiği standart, seri, basmakalıp üretim araçlarına bırakmakta ve insanındoğasından uzaklaşmasına, ona yabancılaşmasına neden olmaktadır. Bukarmaşa, dönemin mimarlığına da yansımakta ve 19. yüzyıl, mimarlık tarihindekırılma noktası kabul edilmektedir.19. yüzyılın sonunda kendini gösteren Art Nouveau Mimarlığı, bilim veteknolojiyi yadsımadan, endüstrileşmenin olanakları ile geleneksel üretimbiçimleri arasında uzlaşma sağlayan bir mimarlık anlayışı olarak ortaya çıkmışve geniş yankılar uyandırmıştır. Doğa formlarına sıkça rastlanan ve el emeğinedeğer veren Art Nouveau Mimarlığı'nın coşkulu, heyecan içeren tasarımörnekleri üzerinden doğaya öykünen romantik yaklaşım, teknolojinin getirdiğiolanakları kullanmasıyla da pragmatik yaklaşım getirilmektedir. Ancakdoğanın tahribine engel olan bir üslubu yoktur, bu nedenle pragmatik yaklaşımile birebir örtüşmez.Günümüzde doğayı korumaya yönelen, doğayla uyumlu tasarım anlayışlarınave doğala geri dönme çabaları doğmakta bu bağlamda doğaya pragmatikyaklaşımlara gerek duyulmaktadır. Ekolojik mimari, sürdürülebilir mimari vs.gibi doğanın dengelerine özen gösteren anlayış, günümüzün mimarlıkortamında yer bulmaktadır.

From the Archaic Ages up to today, the basis of the philosophy that searchesthe living style and culture of human being is accepted as nature. Thearchitectural design which symbolizes creativity and human labor and shapesthe physical environment in which we breathe is always in contact with nature.Imitation to nature is not only limited by being a thought imitating the nature,but it is also accepted as a reflection that learns and is inspired by help nature,and interprets the nature. Imitation defines the forms of nature that can notseen by eye and calls to the instinct of human being, and looks for the naturalstate at creativity. On this context, the romantic approach of thinking theimitation to nature is described.The relation of nature ? human has changed by human mind?s being dominantfor nature. Human has started to break off the nature, off the whole the part ofwhich it is. The studies on eliminating and stop the negative effects ofdeveloping science and technology over nature has been important. On thiscontext, the pragmatic / benefiting approach of the thought for imitation tonature is defined. As a result, there exists an understanding which isharmonious with nature at both approaches and imitates to nature.viiTogether with industrialization, the relations of production have changed, too.While mechanization is increasing the speed of production, it causes the humanto go away the place of production, and being stranger to the nature. In thisway, the standard and serial means of production through machines replaces?hand? which is natural means of production in which individual takes place,and he gets pleasure from, and it causes human get away from his nature and bestranger for it. This complexity gets reflected to the architecture of the term,and it is agreed as the breaking point in the architectural history of 19th century.Art Nouveau architecture, which appeared at the end of 19th century, revealedas an architectural understanding which constitutes an agreement with thepossibilities of industrialization and the traditional production styles withoutrejecting science and technology, and created tremendous reflections. Pragmaticapproach is reached by the romantic approach of Art Nouveau Architectureimitating to nature, whose natural forms are often met and which appreciateshand made labor, through its enthusiastic and excited samples of design, by alsousing the possibilities of technology. However, nature hasn?t got a skill to stopdestruction, for this reason it can?t overlap with pragmatic approach one to one.Nowadays, the efforts to protect the nature with the design understandingharmonious with nature appears, and to return to natural way; on this contextpragmatic approaches to nature are required. The understanding that givesimportance to the balances of nature like ecological architecture, sustainablearchitecture, etc. exists at our current architecture.