Kullanıcı müdahaleleriyle, değişikliğe uğramış müstakil toplu konut cephelerinin, farklı eğitim grupları tarafından değerlendirilmesi: Beğeni, karmaşa ve etkilenme

Abstract

Bu çalısmada, kullanım sürecinde, kullanıcısı tarafından müdahaleyeuğrayarak, ilk halinden uzaklasan, müstakil konut örneklerinin, `beğenikarmasa've `etkilenme' durumu, farklı denek grupları tarafından testedilmistir. Ankara'nın kent ucu yerlesimlerinden, orta-üst gelir grubunahitab eden, 8 adet müstakil konut sitesi seçilerek, her siteden 3 örnek(en az değismis, orta değismis ve en fazla değismis) çalısmaya dahiledilmistir. Bu konutlar ilk yapıldıklarında aynı görüntüde iken,kullanıcıları tarafından her biri farklı görüntüye dönüstürülmüslerdir.Çalısmada, Gazi Üniversitesi'nin Tasarım ve Mühendislik bölümlerindeöğrenim gören toplam 100 öğrenciye (41 tasarım + 59 mühendislik) 8siteden 24 adet konut fotoğrafı sunulmus, denekler bu konutfotoğraflarını, ?Beğeni?, ?Karmasa? ve ?Etkilenme? baslıklarındagruplanan 5 ölçekli anlamsal farklılasma skalaları yardımıyladeğerlendirmislerdir (Beğeni: güzel - çirkin, sıcak - soğuk, nitelikli -niteliksiz, Karmasa: mütevazi - gösterisli, sade - karmasık, Etkilenme:etkileyici-etkileyici değil).Çalısmadaki ana hipotez; her iki grup için de ters `U' iliskisinin varlığınıgöstererek, beğeninin orta derecede değismis konutlar için dahayüksek olacağını ortaya koymaktır. Çalısmanın diğer hipotezi ise;müdahalelerin çok fazla olduğu durumda, aynı siteye dahil örneklerinbirbirlerini hatırlatacak ipuçlarının yok olacağı ve dolayısıyla konutuntanınamayacağıdır. Bu durum kimliksizlik olarak nitelendirilip çalısmaiçerisinde incelenmistir. Sonuçlar, karmasa ve beğeni arasında ters `U'iliskisinin varlığını göstermistir. Bir baska deyisle orta karmasadaki bircephe, çok karmasık ve az karmasık olana kıyasla daha fazla tercihedilmistir. Her iki temel hipotezin irdelenmesine dönük anketuygulamasına verilen yanıtlarda, denek grupları arasında farklılıklarolacağı varsayılmıstır. Tasarımcılar, tasarımcı olmayan diğer grubakıyasla daha elestirel yaklasarak, gördüklerini daha negatifyorumlamıslardır. Her iki grup için de değismis site örneklerinitanıyarak gruplayabilme yüzdesi oldukça düsük olmakla birlikte,tasarımcı grup, tasarımcı olmayana kıyasla kendilerine sunulanörnekleri çok az farkla da olsa, bulup çıkarmıslar ve daha fazla siteörneğini gruplayabilmislerdir.Anahtar kelimeler : Beğeni, Karmasıklık, Düzen, Asinalık, Mimarlar,Mimar olmayanlar, Toplu Konut

In this study, ?liking, complexity? and ?impression? states of singlefamilyhouses, which were altered by their users, are surveyed by aquestionnaire over different respondent groups. In the scope of thestudy, 8 different suburban upper-middle income-housing sites havebeen selected from Ankara and from each housing site, 3 houseswere chosen according to their state of alteration (low, intermediateand high). Although these 3 houses in the same housing site havethe same appearance when they were first built, their facades havebeen altered during their life-time by their owners. A questionnairewas given to a totally 100 undergraduate students of Design andEngineering departments of Gazi University (41 from design and 59from engineering). These students were asked to rate totally 24photographs from 8 housing sites with the help of five-pointsemantic differential scales under three headings namely ?Liking?,?Complexity?, and ?Impression?. (Liking: beautiful-ugly, warm-cold,qualified-lacking quality, Complexity: poor looking-imposing, plain?complicated, Impression: impressive?unimpressive)The main hypothesis of this study is to reveal that liking rates will behigh for intermediately altered houses by showing the existence ofinverse `U? shaped relation for both respondent groups. The otherhypothesis of this study is to show that for highly altered houses,the clues of resemblance will disappear in the same housing siteand consequently the houses will not be recognized. This situationis described as the loss of identity and examined in this study. Theresults have proved the existence of inversed `U? shaped relationbetween complexity and liking criteria. In other words, anintermediately complex façade is preferred rather than the high andlow complex ones. In terms of the two basic hypotheses, it has beenassumed that there will be a difference in the ratings of differentrespondent groups. According to the results, architects have repliedin a more critical way than the non-architect group and theycriticized what they saw in a negative way. Although the percentageof differentiating altered houses and grouping the houses accordingto their housing site is highly low for both groups, architecturestudents were slightly more successful in differentiating the housesand grouping them.Key Words : Liking, Complexity, Order, Familiarity, Architects,Laypersons, Mass Housing