Sürdürülebilir kent için ekolojik-teknolojik (eko-tek) tasarım: Ankara-Güdül örneği

Abstract

Türkiye'de dünya toplam enerji tüketimine göre daha fazla enerji tüketilmesi,çevreci politikaların gözardı edilmesi, ülkede sera gazları emisyonu fazlalıgı,küresel iklim degisikliginin ciddi yansımaları, tarım ve orman alanlarınıntahribi ve artan ekolojik ayak izine karsı daha güçlü tedbirler alınması zorunluhale gelmistir. Konforlu, saglıklı, dünyayı kirletmeyen, karbon tüketimini enaza indiren, kendi kendine yetebilen yeni yasam alanlarının ekolojik veteknolojik olarak tasarlanması ile sürdürülebilirlige katkıda bulunmakmümkün olacaktır. Bu tezin ana amacı gelecegin sürdürülebilir kenti için biryaklasım ortaya koymaktır. Tezin hipotezi ise küçük yerlesimlerin gelismealanlarının tasarlanması ekolojik ve teknolojik (eko-tek) yaklasımla yapılırsa, oyerlesimlerin ekolojik ayak izinin yükselme riski azaltılmıs olur, seklindedir.Alan çalısması olarak Ankara metropoliten alan yakınında, ekolojiközelliklerini koruyan Güdül ilçesi, yasamını hala sürdürülebilir bir biçimdedevam ettirebilecek potansiyele sahip küçük bir yerlesme oldugu içinseçilmistir. Bu kapsamda tezde, Güdül'ün ekolojik ve teknolojik sorunları,potansiyelleri ortaya konulmus, SWOT analizi yapılmıs, örümcek agı analizi veekolojik ayak izi hesapları gerçeklestirilmistir. Cografi Bilgi Sistemleri (CBS)kullanılarak mekansal ve sözel veriler iliskilendirilmis, tematik haritalarvolusturulmus, analizler ve 3 boyutlu modellemeler yapılmıstır. Yine CBSyardımıyla yapılan elek analizi ve sentez sonucu Güdül'de eko-tek yerlesiminkurulabilecegi alanın yerseçimi yapılmıstır. Sözkonusu alan içinsürdürülebilirligin esasını olusturan tasarım anlayısını temel alan 6 ana konubaslıgı altında bir eko-tek tasarım rehberi hazırlanmıs, stratejik bir yaklasımlaamaç, performans hedefi, strateji, stratejiye ulasmada izlenecek yöntem veperformans kriterleri belirlenmistir. Fotograf, çizim, sema ve grafiklerledesteklenen ve Türkiye'de öncü olarak tasarlanan bu eko-tek tasarım rehberi,yerel yönetimleri, plancı ve tasarımcıları, uygulayıcıları ve ilgili herkesibilinçlendirici ve yol gösterici bir araçtır.Anahtar Kelimeler :Ekolojik-teknolojik kentsel tasarım, sürdürülebilirkentler, ekolojik ayak izi, tasarım rehberi, cografi bilgisistemleri, çevre teknolojileri, bilgi ve iletisimteknolojileri, Güdül-Ankara

It is obligatory to take strong precautions against large ecological footprint,damage on agricultural and forest areas, serious effects of global climatechange, high levels of greenhouse emissions in the country, discardingenvironmental policies and energy use in Turkey which is more than world totalenergy consumption. Ecological and technological design of new living areaswhich will be comfortable, healthy, clean, self sufficient and minimizing carbonconsumption, contribute sustainability. The main aim of this thesis is to bringan approach for a sustainable city of future. Hypothesis is stated as: if smalltowns can be designed by ecological and technological approach, the risk ofrising ecological footprint of these towns will be minimized. An ecologicaldistrict named Güdül, near to Ankara metropolitan area, was selected as a casestudy area which has potential of sustainable living conditions. In this context,ecological and technological problems and potentials of Güdül were put in thisthesis, SWOT analysis was made, spidergram was drawn and ecologicalfootprint was calculated. Graphic and non-graphic data were linked with thehelp of geographic information systems (GIS), thematic maps were created andmany analyses and three dimensional modeling were prepared. Site selection ofeco-tech settlement in Güdül was made after sieve analysis and synthesis byGIS. Eco-tech design guide was generated under 6 main subjects for this site.viiThe aim, performance objectives, strategy, methodology to achieve the strategyand performance criteria was set out in this guide. This eco-tech design guide,supported by photos, drawings, diagrams and graphics and which is pioneer inTurkey, is a tool for directing and increasing awareness of local governments,planners and designers, developers and community.Key Words :Ecological-technological urban design, sustainable cities,ecological footprint, design guide, geographic informationsystems, environmental technologies, information andcommunication technologies, Güdül-Ankara