Türkiye`de uygulanan ahşap çatı sistemlerinin Avrupa`da uygulanan ahşap çatı sistemleriyle karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de kullanılan geleneksel oturtma ve asma ahşap çatı sistemleri ile Avrupa'da kullanılan sık aralıklı ve geniş aralıklı kafes sistem ahşap çatı sistemlerinin karşılaştırılması yapılmıştır.Bu karşılaştırmanın yapılması için tüm çatı sistemleri için çatıyı oluşturan ahşap elemanların; fiziksel özellileri ve kullanılan ahşabın korunması şartı, birleşim araçları, birleşim şekilleri, çatı tiplerine ilişkin karakteristik detaylar ve çatı tipleri, imalat, kurulum tanımları yapılmıştır. Ahşap çatıların kullanılan malzeme miktarı ve maliyeti açısından karşılaştırılması için ise örnek bir model oluşturulmuş, tüm çatı tipleri bu modele uygulanmıştır. Türkiye'de uygulanan çatı tiplerine ait çatı elemanı boyutları ve birleşim araçları genel kabullere göre, Avrupa'da kullanılan sistemlere ait hesaplamalar ise Ahşap Yapı Dizaynı:Eurocode5 doğrultusunda Woodexpress programıyla hesaplanmıştır. Ahşap çatı tipleri bu tanımlamalar ve uygulama doğrultusunda; yapı malzemesi ahşap, birleşim şekilleri, birleşim araçları, güncel malzeme uyumu, mekan serbestliği, kurulum, kullanılan ahşap maliyeti ve miktarı yönünden karşılaştırılmıştır.Çalışmanın sonucunda Avrupa'da kullanılan sık aralıklı kafes sistemin diğer çatı sistemlerine göre daha az miktarda ahşap kullanıldığı ve güncel malzemelerle ölçüsel olarak uyum içinde olduğu tespit edilmiştir. Avrupa'da kullanılan sık aralıklı kafes sistem çatılar da, Türkiye'de sıkça kullanılan oturtma çatı sistemlerden kısa vadede yaklaşık %30 daha az ahşap kullanılmıştır. Uzun vadede ise Avrupa'da ahşap malzemenin korunması şartından dolayı, sık aralıklı ahşap kafes sisteminde, oturtma ahşap çatı sistemine oranla %85 ahşap tasarrufu sağlanmıştır. Kaynak israfının önlenmesi için yönetmelikte değişiklikler yapılmalı, rasyonel orman, ağaç, ahşap politikası oluşturulmalıdır.Anahtar Kelimeler: Ahşap çatı, geleneksel çatı sistemleri, Avrupa çatı sistemi, çatı maliyetleri

The comparison of traditional wood roof construction systems used in Turkey and wood truss systems used in Europe is the subject of this study.First, definitions and characteristic properties including physical properties of wood, treated wood usage, wood as a material, connection tools, connection types, roof types, production of wood structure and assembly of wood roof construction of all roof systems are described. And also a model is created. to compare systems about timber amount and timber cost in both short and long terms. All of the wood roof construction systems are applied to this model. Section dimensions of structural parts of traditional wood roof construction and size of connection elements used in Turkey are taken from general acceptance, section calculation and connection size of wood truss construction types used in Europe are computed by woodexpress connected with Eurocode5. According to these descriptions and application, all of wood roof construction types compare about wood as material, connection tools, connection types, actual material adaptation, area usage, assembly of wood roof construction, timber amount and timber cost.At the end of this study, 60 cm distance wood truss construction system used in Europe uses less timber amount than other wood roof construction systems and actual material adaptation is obtained in this system. 60 cm distance wood truss constrution system uses approximately %30 less timber than hip wood roof construction system generally used in Turkey in short term. In long term, gain from timber up to %85 about these systems. To prevent material loss and to use material more effective, regulations shall be changed and rational forest, wood, timber policy constittute in Turkey.Key words : Timber roof, traditional roof systems, roof truss systems used in Europe, roof costs