Okul yöneticilerinin mentorluk rollerinin okulun akademik başarısı ve bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, okul yöneticilerinin mentorluk rolleri ile okulun akademik başarısı arasındaki ilişkinin ve bazı değişkenler açısından okul yöneticilerinin mentorluk rollerinin incelenmesi amaçlanmıştır.İlişkisel tarama niteliğindeki bu araştırmanın evrenini 2011-2012 eğitim öğretim yılında Konya İli?nde Mili Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan 2441 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örnekleminde 371 okul yöneticisi yer almıştır. Örneklem grubuna Sezgin (2002) tarafından ?Araştırma Görevlilerinin Yetiştirilmesinde Tez Danışmanı Öğretim Üyelerinin Yetiştiricilik Rolleri? adlı yüksek lisans tezinde uygulanmış olan ?Yetiştiricilik Ölçeği?nin ilgili araştırmacıdan izin alınarak okul yöneticilerine uygulanmak üzere uygulayıcı tarafından yeniden düzenlenerek Yetiştiricilik Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 16.0 (Statistical Package for the Social Sciences) programı ile çözümlenmiştir. Okul yöneticilerinin mentorluk rolleri T-testi, Varyans (anova-tukey hsd) ve Pearson Korelâsyonu analizleri ile incelenmiştir.Okul yöneticilerinin mentorluk rolleri ile görev yaptıkları okulun akademik başarıları arasındaki ilişki incelendiğinde, İlköğretim okullarında; okulun akademik başarısı ile okul yöneticilerinin mentorluk rolleri alt boyutlarından bilgiye dayalı rol, yüzleştiricilik rolü ve yetişenin vizyonunu destekleme rolü alt boyutları arasında, ortaöğretim okullarında ise okulun akademik başarısı ile okul yöneticilerinin mentorluk rolleri alt boyutlarından yüzleştiricilik rolü ve yetişenin vizyonunu destekleme rolü alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmaktadır.Araştırmanın diğer değişkenlerine ait bulgulara göre okul yöneticilerinin mentorluk rollerinin gerçekleşme düzeylerinin mentorluk rollerinin tüm alt boyutları açısından yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Okul yöneticilerinin mentorluk rolleri alt boyutlarına ait puan ortalamaları okul yöneticilerinin yaşlarına, cinsiyetlerine, mesleklerini severek yapma durumlarına, görev yaptıkları okuldaki idarecilik görevlerine, okuldaki öğrenci ve idareci sayısına, idarecilikte geçirdikleri hizmet sürelerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmektedir. Kadın yöneticilerin, erkek yöneticilerine göre; mesleğini severek yapan okul yöneticilerinin, mesleğini severek yapmayan okul yöneticilerine göre mentorluk rollerini daha yüksek düzeyde gerçekleştirdikleri görülmektedir. Okul yöneticilerinin idarecilikte geçirdikleri hizmet süreleri, görev yaptıkları okuldaki idareci sayısı ve yaşları artıkça mentorluk rolleri gerçekleşme düzeylerinin de artığı görülmektedir. Okul müdürü ve müdür başyardımcısı olan okul yöneticilerinin, müdür yardımcısı olan okul yöneticilerden mentorluk rollerini daha yüksek düzeylerde gerçekleştirdikleri görülmüştür. Okuldaki öğrenci sayısı artıkça mentorluk rollerinin gerçekleşme düzeyinin azaldığı görülmektedir. Okul yöneticilerinin mentorluk rollerini yerine getirme düzeyleri tüm alt boyutlarına ait puan ortalamaları okul yöneticilerinin, mezun oldukları fakülteye, branş alanlarına, görev yaptıkları okul türüne göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmektedir.Anahtar kelimeler: Akademik Başarı, Akıl Hocalığı, Koçluk, Mentee, Mentor, Mentorluk, Okul Yöneticisi.

The purpose of this study is to investigate the relationships between school administrators? mentorship roles and academic achievement of schools and explore mentorship roles in terms of some variables.The population of this study, which is of the relational screening model, consists of 2441 school administrators who worked in schools affiliated to the Ministry of National Education in the province of Konya in the 2011-2012 academic year. The research sample included 371 school administrators. The sample group was administered the Training Scale, which was adapted by the researcher from the ?Training Scale? used in a master?s thesis titled ?Roles of Thesis Advisors in the Training of Research Assistants? by Sezgin (2002) upon approval of the said researcher, and the Personal Information Form, which was developed by the researcher. The data that were obtained were analyzed using the SPSS 16.0 (Statistical Package for the Social Sciences) program. Mentorship roles of school administrators were examined using T-test, Variance (anova-tukey hsd) and Pearson Correlation analyses.When the relationship between school administrators? mentorship roles and the academic achievements of schools where they are employed was examined, a positive and significant relationship was found between academic achievements of schools and ?knowledge-based role, confrontational role and supporting the vision of the trainee role? sub-dimensions of the school administrators? mentorship roles in primary schools whereas in secondary schools, a significant and positive relationship was found between academic achievements of schools and ?confrontational role and supporting the vision of the trainee role? sub-dimensions of the academic mentorship roles of school administrators.According to the findings belonging to the other variables of the study, it is observed that the fulfillment levels of the school administrators? mentorship roles are high for all sub-dimensions of the mentorship roles. Average scores for the sub-dimensions of school administrators? mentorship roles differ significantly according to school administrators? age, gender, whether they perform their profession enthusiastically or not, their administrative posts in the schools where they work, the number of students and administrators in the school and the period of time they have spent as administrators. It is observed that female administrators fulfill their mentorship roles better than their male counterparts; likewise, administrators who carry out their duty enthusiastically fulfill their mentorship roles better than administrators who do not carry out their duty enthusiastically. It is seen that as the period of time school administrators have spent as administrators, the number of administrators at the school where they work and their age increase, so do the levels of fulfillment of their mentorship roles. School administrators who are school principals and head assistant principals fulfilled their mentorship roles at a higher level than school administrators who are assistant principals. It is observed that as the number of students in the school increases, the fulfillment level of mentorship roles decreases. It is seen that average scores for the sub-dimensions of school administrators? mentorship roles do not differ significantly according to the faculty from which the school administrators graduated, their branches, the type of school where they work.Key Words: Academic Achievement, Coaching, School Administrator, Mentee, Mentor, Mentorship.