Vatandaşlık ve demokrasi eğitimi programında yer alan soyut kavramların, becerilerin ve değerlerin öğrencilere kazandırılmasına ilişkin metaforik bir yaklaşım

Abstract

İçinde bulunduğumuz yüzyılda ortaya çıkan ve etkisi hızla yayılan Yapılandırmacı Yaklaşım eğitim öğretim ortamında köklü değişikliklere zemin hazırlamış ve bu sayede çağdaş yaklaşımlar arasında yer alarak adından çokça söz ettirmiştir. 2004-2005 eğitim öğretim yılından itibaren Türk eğitim sisteminde de kendisini göstermeye başlayan Yapılandırmacı Yaklaşım öğretim programlarının öğrenci merkezli bir hâl almasını sağlamıştır. Bu sayede öğrenciler eğitim öğretim sürecinin merkezinde yer alarak alıcı, pasif, sorgulamayan bir öğrenci rolünden keşfeden, araştıran, sorgulayan, yorumlayan ve oluşturan bir öğrenci rolüne bürünmüşlerdir. Aktif katılımın gerektiği bu yaklaşımda öğrencilerin bilgileri gelişigüzel bir şekilde almaları değil, önceki bilgilerle ilişkilendirerek yapılandırmaları önem arz etmektedir. Yapılandırmacı anlayışın bu amacına hizmet edeceğini düşündüğümüz metafor, sonradan elde edilen bilgilerle öncekiler arasında bağlantı kurulmasına vurgu yapmaktadır. Bu çalışmada, İlköğretim 8. sınıf Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Programı ?Hak ve Özgürlüklerimiz? ile ?Görev ve Sorumluluklarımız? temalarında yer alan ?Hak, Özgürlük, Hoşgörü, Sorumluluk, Eşitlik, Onur, Dayanışma, Sevgi, Adil Olma, Uzlaşı, Barış, Vatanseverlik? gibi soyut kavram, değer ve becerilerin öğrencilere kazandırılmasında metafora dayalı öğretim etkinliklerinin etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma 2012-2013 öğretim yılında Konya il merkezinde bulunan Mareşal Mustafa Kemal Ortaokulu sekizinci sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. İki aşamadan oluşan araştırmanın birinci aşaması deneysel desene göre tasarlanmıştır. Bu amaçla deney ve kontrol grubu olmak üzere iki grup oluşturulmuştur. Deney grubunda 38, kontrol grubunda ise 36 öğrenci çalışma grubunda yer almıştır. Veri toplama amacıyla Kavram Testi kullanılmıştır. Araştırmanın ikinci aşaması ise durum çalışması desenine göre tasarlanmış, verilerin toplanmasında odak grup görüşmesinden faydalanılmıştır. Toplanan verileri açıklayacak kavram ve ilişkilere ulaşmada içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda metafora dayalı öğretim etkinliklerinin soyut kavram ve değerlerin öğretiminde etkili bir araç olduğu ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi, Yapılandırmacı Yaklaşım, Metafor, Metafora Dayalı Öğretim.

The Constructivist Approach that has emerged in the current century has paved the way for radical changes in education and training and as a result, it became one of the approached among the contemporary ones that is being mentioned frequently. The constructivist approach that started to be observed in Turkish education system beginning from 2004-2005 academic year has changed the curriculum into student-centered. In this way, students turned to be individuals who discover, analyze and interpret the information by staying in the center of the learning process instead of being a passive individual. In this approach that requires active participation, it is important for students to associate the current information with the previous ones instead of getting them in random. Metaphor that we think to serve the purpose of constructivist approach emphasizes on the importance of getting previous information associated with the later ones. In this study, we look at the affects of using metaphor as an educational tool on teaching abstract concepts and values. In this sense, we look at teaching of the following skills and values, abstract concepts in 8th grade Citizenship and Democracy Education textbook under the themes `Rights and Liberties? and `Duties and Responsibilities?: Truth, Freedom, Tolerance, Responsibility, Equality, Dignity, Solidarity, Love, Fairness, Reconciliation, Peace, Patriotism. The study was conducted in 2012-2013 academic year in Konya Mareşal Mustafa Kemal Middle School with the participation of eight grade students. The first stage of the student was designed in experimental way. Fort his reason, two groups, including a control and test group, was established 38 students in test group and 36 students in control group formed the study group. Concept test was used fort he purpose of data collection. Case study design was used in the second stage of the study and data were collected by organizing focus group interviews. Content analysis method was used to reach the concepts and relationships to explain the collected data. The findings of the study suggest that use of metaphor is effective in teaching abstract concepts and values.Keywords: Citizenship and Democracy Education, Constructivist Approach, Metaphor, Metaphorical Teaching.