Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin duygusal zeka ve beş faktör kişilik özellikleri açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin; Psikolojik Sağlamlık düzeylerinin, Duygusal Zeka Kişilik Özelliği ve Beş Faktör Kişilik Özellikleri açısından incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu; 2011-2012 Eğitim Öğretim Yılında, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi ve Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Mesleki Eğitim Fakültesi ve Beden Eğitimi Spor Meslek Yüksek Okulunda öğrenimlerine devam eden, 523'ü kız, 243'ü erkek, toplam 766 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmada, veri toplanması amacıyla; Deniz, Özer ve Işık (2013) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan, Duygusal Zeka Özellik Ölçeği-Kısa Formu, Kendini Toparlama Gücü Ölçeği (Terzi,2006), Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi, (Bacanlı, İlhan, Aslan, 2007) ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizinde; t testi, tek yönlü varyans analizi ve Tukey testi kullanılmıştır. Psikolojik sağlamlık, duygusal Zeka özellikleri ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizinde Pearson Momentler Çarpım Korelâsyon Katsayısı Tekniğinden yararlanılmıştır. Duygusal Zeka özellikleri ve beş faktör kişilik özelliklerinin psikolojik sağlamlığı anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığı ise çoklu regresyon analizi tekniği ile hesaplanmıştır. Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlıklarının (bazı demografik değişkenlerle), Duygusal Zeka Kişilik Özelliği ve Beş Faktör Kişilik Özellikleri viideğişkenleri ile incelendiği analiz sonuçlarında; cinsiyet, sınıf düzeyi ve aile geliri değişkenine göre, psikolojik sağlamlık puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmamıştır. Ebeveynlerinin tutumunu demokratik olarak değerlendiren öğrencilerin psikolojik sağlamlık puan ortalamaları, ebeveynlerinin tutumunu suçlayıcı ve otoriter olarak değerlendirenlerden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Üniversite öğrencilerinin duygusal Zeka özellikleri ile psikolojik sağlamlık puanları arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir (Duygusal Zeka özelliklerinden iyi oluş, öz kontrol, duygusallık ve sosyallik alt boyutları psikolojik sağlamlıktaki toplam varyansın % 44'ünü açıklamaktadır). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık puanları ile beş faktör kişilik özelliklerinden duygusal dengesizlik/nevrotizm puanları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunurken, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuştur (p<.001). Beş faktör kişilik özellikleri ile psikolojik sağlamlık puanları arasında anlamlı ilişki olduğu görülmektedir (R=.463, R2=.214, F=41.507, p<.001). Beş faktör kişilik özelliklerinden duygusal dengesizlik/nevrotizm, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk alt boyutlarıpsikolojik sağlamlıktaki toplam varyansın % 21.4' ünü açıklamaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular, ilgili literatür ışığında tartışılmıştır, Anahtar Kelimeler : Psikolojik Sağlamlık, Duygusal Zeka Kişilik Özelliği, BeşFaktör Kişilik Özelliği

This research was carried out to investigate psychological Resilience of universty students along with a group of demographic variables, in terms of Trait EQ and Big Fıve Personality Factors The participants comprised 766 students of whom 243 were men and 523 were women. from six different faculties of Necmettin Erbakan University- Ahmet Keleşoğlu Education Faculty and Selcuk University's Faculty of Vocational Education, Faculty of Engineeering, Faculty of Architecture, Faculty of Health Sciences, Faculty of Technical Education and School of Physical Education and Sports in the spring semestr of 2011-2012 academic year. As a research instruments in this study , TEIQue-SF- The Trait Emotinal Intelligence Questionnnaıre SF-Turkish Form (Deniz,Özer,Işık, 2013), Resilience Scale (Terzi, 2006), Adjective Based Personality Scale (Bacanlı vd., 2007) and a Personal Information Form (Demographic Data Form) prepared by researcher were used for data collection. t Test, Tukey Test, One way analysis of variance and multiple regression analysis were conducted to analyze the data. Pearson product moment corrrelation coefficients were calculated in order to examine the relation between Resilience of universty students, Big Five Personality Factors and Trait Emotıonal EQ . Results of the study indicated that there was no significant difference among the mean scores of universty students' psychological resilience in terms of gender, class level and family income variables. The mean scores of students whose evalutions about their family as a democratic parenting style was higher than the mean scores of students whose evaluations about their family as a incriminating and authoritorian style. The results showed that there xwas a significant relation between TEQ and Big Five Personality Factors of universty students. Well being, Self Discipline, Emotionality and Sociability subscales of TEQ accounted for 44% of the variance. According to findings from the study, it was revealed that there was a sıgnificant negative relation betweeen the scores of universty students' psychological Resilience and neuroticism subscale of Big Five Personality Factors whereas there was a significant positive relation between the scores of universty students' psychological Resilience and extraversion, agreeableness, conscientiouness and open to experience subscales of Big Five Personality factors' (p<.001). In addition, the results showed that there was a significant relatıon between the scores of universty students' psychologıcal resilience and Big Five Personality factors (R=.463,R2=.214, F=41.507, p<.001). Apart from the neuroticism subscale of Big Five Personality Factors; extraversion, agreeableness, conscientiouness and openness to experience subscales accounted for 21.4 % of the variance at the psychologıcal Resilience. Results, limitations of the study and recommendations for future research and for psychological counselors were discussed. Key Words: Psychologıcal Resilience, Trait EQ, Big Five Personality Factors