Konya`da XVIII. yy.`ın I. yarısında darü`l-huffazlar

Abstract

Anadolu'ya hakim olmayı başaran Türkiye Selçukluları, İznik'in kaybından sonra başkent olarak seçtikleri Konya'da birçok eğitim kurumu açarak Anadolu'nun kültürel seviyesini geliştirmeyi amaçlamışlardır. Dönemin devlet adamları bu doğrultuda ilmî faaliyetlere öncelik vermiş pek çok mektep, medrese, dârü'l-huffâz vb. yaptırarak, açtıkları bu eğitim kurumları sayesinde insan yetiştirmeye verdikleri önemi göstermişlerdir. Türkiye Selçukluları'ndan sonra Karamanoğulları ve Osmanlılar da eğitime gereken ehemmiyeti vermişler, Konya'yı eğitim-öğretim kurumları ile donatmışlar, bilim adamı ve düşünürler için cazibe merkezi haline getirmişlerdir. Birçoğu günümüze kadar gelemeyen bu kurumlarla ilgili yaptığımız bu çalışmada XVIII. yüzyılda Konya'da bulunan darü'l-huffazlarla ilgili orijinal belgeler tespit edilip değerlendirilmiştir. Bununla bugün adı bile bilinemeyen yahut korunamayan tarihî eserlere karşı gereken ilgi ve hassasiyetin de artırılması amaçlanmıştır. Türkiye Selçukluları, Karamanoğulları ve Osmanlılar Konya'da kurdukları dârül-huffâzlarda öğrencilerin ihtiyaçlarının karşılanması ve bu eğitim ocaklarının bakım ve onarımının yapılarak varlıklarını sürdürebilmesi için pek çok vakıf tahsis etmişlerdir. Bu eğitim yerlerinin amacına uygun olarak devam edebilmesi ve düzenli işleyebilmesi için çeşitli vazifeler öngörülmüş ve buraya düzenli olarak görevliler atanmıştır.

Seljuks aimed to develop the cultural level of Anatolia by establishing lots of educational centers especially Darü'l-huffazs in Konya which was the capital city after fall of Iznik. The politicians of this era demonstrated their enthusiasm about human by opening different levels of schools as well. Not only Seljuks but also Karamanids and Ottomans paid importance to education and made Konya attractive for scientists and philosophers at later times. In this study, some original documents about Darü'l-huffazs in Konya in the 18th century are founded and evaluated. Furthermore, we aim to increase attention and care for unknown and unprotected historical monuments. Seljuks, Karamanids and Ottomans established such foundations that maintained Darü'l-huffazs and served for children who educated in there. Also some officers were responsible for these educational centers to survive in purpose.