Sabır eğiliminin öz-belirleme öz-anlayış ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı üniversite öğrencilerinin öz-belirleme, öz-anlayış ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik olup öz-anlayış, öz-belirleme ve kişilik özellerinin sabır düzeylerini anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığını, sabır puanlarının öğrencilerin cinsiyet ve yaş gibi özlük niteliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Öğrencilerin cinsiyet, öz-belirleme, öz-anlayış ve beş faktör kişilik özellikleri araştırmanın bağımsız değişkenleri olarak alınmıştır. Bağımlı değişken ise üniversite öğrencilerinin sabır düzeyleridir.Bu araştırmanın evrenini Bartın, Batman, Konya Necmettin Erbakan ve Selçuk Üniversitesinde öğrenim görmekte olan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma evreni Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi (Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi) Bartın Üniversitesi (Eğitim Fakültesi, Orman Fakültesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi) Batman Üniversitesidir (Meslek Yüksek Okulu, Fen Edebiyat Fakültesi, Mühendislik Fakültesi). Araştırma örneklemi bu fakültelerin çeşitli bölümlerinde öğrenim görmekte olan 1. 2. 3. ve 4. sınıf öğrencilerinden tesadüfi küme örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırma örneklemi 704 kız ve 462 erkek olmak üzere toplam 1166 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin yaş aralığı 17-30 ve yaş ortalaması 20.89'dur.Öğrencilerin sabır puanlarını belirlemek için kullanılan yöntem Schnitker (2012) tarafından geliştirilen ve araştırmacı tarafından Türkçe'ye uyarlanan sabır ölçeğidir. Öz-anlayış puanlarını belirlemek için Öz-Anlayış ölçeği (Deniz, Kesici & Sümer,2008), beş faktörlü kişilik özellikleri puanlarının belirlenmek için Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (SDKT) (Bacanlı, İlhan & Arslan, 2009) ve öz-belirleme puanlarını belirlemek için Özerk Benlik Yönetimi Ölçeği (Self-Determination Scale) (Ersoy & Güldü, 2008) kullanılmıştır. Sabır puanları ile cinsiyet değişkenine göre grupların ortalamaları arasındaki farkın önem kontrolü t testi ile yapılmıştır. Sabır, öz- anlayış, öz-belirleme ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analiz edilmesinde Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Öz-belirleme, öz-anlayış ve beş faktörlü kişilik özelliklerinin sabrı anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığı ise çoklu regresyon analizi ile hesaplanmıştır.Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular aşağıda özetlenmiştir:1. Kız ve erkek öğrencilerin sabrın yaşam zorluklarında sabır alt boyutunda kız öğrenciler yönünde anlamlı farklılık vardır.2. Sabrın tüm alt boyutlarıyla öz-anlayış arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Sabrın alt boyutlarıyla öz-belirlemenin bireysel farkındalık alt boyutu arasında anlamlı ilişki vardır. Sabrın alt boyutları ile yumuşak başlılık deneyime açıklık ve sorumluluk arasında pozitif yönde anlamlı ilişki, duygusal dengesizlik ile negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Dışa dönüklük ile sabrın alt boyutlarından olan yaşam zorluklarında sabır arasında anlamlı ilişki bulunmuştur.3. Öz-anlayış, öz-belirleme ve beş faktörlü kişilik özellikleri ile ayrı ayrı ve birlikte değerlendirildiğinde sabrın tüm alt boyutlarını yordadığı görülmektedir. Sabrın alt boyutlarından gündelik yaşamda sabrın en iyi yordayıcısı beş faktörlü kişilik özelliklerinin duygusal dengesizlik alt boyutudur. Yaşam zorluklarında sabır ve kişiler arası sabrın en iyi yordayıcısının ise öz-anlayış olduğu görülmüştür.

The purpose of the resaerch is to determine if university student'self- compassion, self determination and five factor personality traits scores predict their patience levels and if their patience score differentiate with respect to gender and age. The independent variables of the research were gender, age, self-compassion, self determination and five factor personality traits and dependent variable was patience levels of the university students.The scope of this study was comprised of undergradute students from different faculties Bartın University, Batman University, Konya Necmettin Erbakan University. The sample set of the research was composed of students from different faculties. ( Batman university (Faculty of Education, Faculty of Literature and junior technical college), Bartın University (faculty of forestry, faculty of education, faculty of economics and administrative sciences), Konya Necmettin Erbakan University ( Ahmet Keleşoğlu Faculty of education, Faculty of Literature) ).Participants of research were 1.,2.,3. and 4. grades university students from different faculties of Batman University, Bartın University and Konya Necmettin Erbakan University choosen by random cluster sampling method. Participants were made up of totally 1166 students of which 704 were female and 462 males with ages ranging from 17-30, with a mean 20.89. İn order to determine the patience scores of students, Patience scale 3FPS ( Schnitker, 2012), for Self compassion Scale (Deniz Kesici & Sümer, 2008), for personality scores Five Factor Personality scale (Bacanli, İlhan & Arslan, 2009) and for self determination scores self determination scale (Ersoy K. & Güldü, 2008) were employed. The signification control of differentiation between the mean score of the patience and gender, age was made by t-test. Pearson Moments Multuplier Correlation Coefficient was used for the determination of relationship among patience, self compassion, five factor personality traits and self determination significantly predict patience. Finding of research are given below;1.There was a significant differetiation between patience mean scores with respect to gender variable. Patience mean scores of girl (female) students were significality higher than boy (male) students. 2.There were significant and positive corelation between all demisions of patience and self- compassion in addition to self compassion and patience was seen that self compassion significantly predicts patience.3.There were significant and positive corelation between all demisions of patience and self- determination and self determination and patience was seen that with individual awareness demision of self- determination significantly predicts patience There was a significant negative correlation between the students' patience scores and neuroticism dimesion of five factor personality traits, where as there were significant positive relations between extraversion, openness to experiences, agreeablenes and conscientiousness dimensions.