Ortaokul 5. ve 8. sınıf öğrencilerinin çevrenin bugünü ve 50 yıl sonrasına yönelik algıları: Fenomenografik bir çalışma

Abstract

Bu araştırmada; ortaokul 5. ve 8. sınıf öğrencilerinin, çevrenin bugünü ve 50 yıl sonrasına yönelik algıları araştırılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi desenlerinden Fenomenografi kullanılmıştır. Çevre algısının tespitine yönelik olarak öğrencilerin çizimleri ve yazılı anlatımlarının yanı sıra, bireysel görüşmeler de yapılarak veriler toplanmıştır. Veriler, içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışma 2013-2014 öğretim yılında, Konya ili kent merkezi ve Konya kırsal bölge ortaokullarında 5. ve 8. sınıflardan oluşan toplam 1060 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.Araştırma bulgularında; öğrencilerin çevre algılarının yerleşim alanı, sınıf düzeyi ve zaman dilimlerine göre farklılaştığı görülmektedir. Öğrencilerin çizimleri incelendiğinde; günümüz çevresinde ağaç çizimleri ağırlık kazanırken, 50 yıl sonrasına yönelik çizimlerde ev (apartman) çizimlerine yoğunlaştıkları görülmektedir. Günümüz çevre sorunlarında, çöpler çevre kirliliği yaratan başlıca bir unsur olarak görülürken geleceğe yönelik çizimlerde ise yapılaşma kirliliğine daha çok dikkat çekilmektedir. Günümüz çevresinde 5. sınıf öğrencilerinin 8. sınıf öğrencilerine göre daha iyimser oldukları belirlenmiştir. 50 yıl sonrasına yönelik olarak 5. sınıflarda iyimserlik artarken, 8. sınıflarda iyimserlik azalmaktadır. Her iki zaman diliminde de kırsal bölgede yaşayan öğrencilerin kent merkezinde bulunan öğrencilere göre daha iyimser bir algıya sahip oldukları tespit edilmiştir. Araştırmada özel okul öğrencilerinin 50 yıl sonrasına yönelik çevre algılarının devlet okulu öğrencilerine göre daha kötümser olduğu belirlenmiştir. Sürdürülebilirlik kavramına yönelik yapılan bireysel görüşmelerde ise öğrencilerin (N=20) %75'inin bu kavrama yabancı kaldıkları görülmüştür.Anahtar Sözcükler: Çevre Algısı, Çevre Eğitimi, Fen Bilimleri Eğitimi, Fenomenografi

In this research, 5th and 8th grade secondary school students' perceptions of the environment today and after 50 years was investigated. Phenomenography was used from the method of qualitative research design in this study. Concerning the determination of the environment perception, as well as students' drawings and written expression data were collected by making individual interviews. Datas were analyzed using content analysis techniques. Study was carried out in 2013-2014 academic year, at Konya city center and rural area secondary schools with the participation of a total of 1060 from 5th and 8th grade students.In research findings; residential area of students' environmental perceptions, seems to differ according to grade level and time. When students' drawings studied; while around today tree drawings gaining importance, at drawings towards after 50 years seems that they focused on house (apartment) drawings. In today's environmental problems while wastes are as a major element of environmental pollutants, as to drawing the future more attention pointed out to the construction of pollution. Around present day 5th grade students were determined to be optimistic than the 8th graders. While 5th grades optimism increasing for after 50 years environment, 8th grades optimism is decreasing. In both time periods, students living in rural areas were found to have a more optimistic perception compared to students living in the city center. In the research, it was determined that for after 50 years environmental perception of private school students more pessimistic than public schools students. In individual interviews conducted on the concept of sustainability, it was observed that %75 of the students (N = 20) are strange to this concept.Keywords: Perception of Environment, Environmental Education, Science Education, Phenomenography