Müzik öğretmeni adaylarının başarı yönelimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, müzik öğretmeni adaylarının başarı yönelimlerinin belirlenmesi ve başarı yönelimi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırma, betimsel niteliktedir. Araştırmanın evrenini, 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında Türkiye'deki bütün müzik eğitimi anabilim dallarının 1. 2. 3. ve 4. sınıflarında öğrenim gören lisans öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise 2013–2014 Eğitim-Öğretim yılında 13 farklı üniversitede öğrenim gören 1250 lisans öğrencisi oluşturmuştur.Araştırmanın verileri `kişisel bilgi anketi` ve `Başarı Yönelimi Ölçeği` aracılığıyla toplanmıştır. `Başarı Yönelimi Ölçeğinin` orijinal formu Midgley ve diğerleri (1998) tarafından geliştirilmiştir. Ölçek, Akın ve Çetin (2007) tarafından Türkçeye uyarlanmıştır. Ölçeğin orijinal (İngilizce) formu 5'li Likert tipinde olup, 1-6 arasındaki maddeler öğrenme yönelimini (ÖY), 7-12 arasındaki maddeler performans-yaklaşma yönelimini (PYAY) ve 13-18 arasındaki maddeler de performans-kaçınma yönelimini (PKAY) belirlemeye yöneliktir. Ölçeğin orijinal formu toplam 18 maddeden oluşmaktadır.Araştırmada kullanılan BYÖ ölçeği ise yine üç alt boyut ve 17 maddeden oluşmaktadır. Uyarlanmış ölçeğin dilsel eşdeğerliği, yapı geçerliği, madde analizi Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı ve test-tekrar test güvenirlikleri sağlanmıştır. Dilsel eşdeğerlik korelasyonları ÖY için .93, PYAY için .90 ve PKAY için .96 olarak eşdeğer bulunmuştur. Faktör yükleri üç alt boyut için .47 ile .92 arasında değişmektedir. Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı ÖY için .77, PYAY için .79 ve PKAY için .78 olarak kestirilmiştir. Test-tekrar test güvenirlikleri ÖY için .95, PYAY için .91 ve PKAY için .94 olarak tespit edilmiştir.Verilerin analizine geçilmeden önce bazı varsayımlar sınanmıştır. Öncelikle ÖY, PYAY, PKAY ve BYÖ puanlarının dağılımları bağımsız değişkenlerin her bir grubunda normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla Kolmogrov-Simirnov Normallik testi kullanılmış ve verilerin normallik varsayımını karşılamadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle parametrik olmayan testlerden yararlanılmıştır. Grup sayısı iki olan bağımsız değişkenlere (cinsiyet, lise türü, yakın olup olmama, kendi isteği ile girip girmeme) göre anlamlı farklılığın olup olmadığı Mann Whitney U testi ile sınanmıştır. Grup sayısı ikiden daha fazla olan bağımsız değişkenlere (sınıf düzeyi, lise başarı düzeyi, son üç içinde çalışma süresi, sınıf içinde başarı durumu, müzik dışında başka bir iş yapıp yapmama durumu) göre anlamlı farklılığın olup olmadığı Kruskall Wallis testi ile sınanmıştır. Tüm bu analizler için SPSS 16 paket programından yararlanılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda, Güzel Sanatlar Lisesi'nden mezun olan öğrencilerin başarı yönelimlerinin genel liseden mezun olan öğrencilerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmada öğrencilerin başarı yönelimleri puanları arasında sınıf düzeylerine göre anlamlı fark bulunmuştur. Araştırmada, öğrencilerin öğrenme yönelimleri puanları arasında lise başarı düzeylerine göre anlamlı fark bulunmuşken, performans yaklaşma yönelimleri, performans kaçınma yönelimleri ve başarı yönelimleri puanları arasında lise başarı düzeylerine göre anlamlı fark bulunmamıştır. Kız öğrencilerin öğrenme yönelimlerinin erkek öğrencilerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Kız öğrencilerin performans yaklaşma yönelimlerinin erkek öğrencilerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Kız öğrencilerle erkek öğrencilerin performans kaçınma yönelimleri ve başarı yönelimleri puanları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Müzikle ilgilenen bir yakını olan öğrencilerle olmayan öğrencilerin öğrenme yönelimleri, performans yaklaşma, performans kaçınma yönelimleri ve başarı yönelimleri puanları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Kendi tercihi ile müzik eğitimi anabilim dallarında öğrenim gören öğrencilerin öğrenme yönelimlerinin, kendi tercihi ile öğrenim görmeyen öğrencilerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Kendini yüksek düzeyde yetenekli algılayan öğrencilerin öğrenme yönelimlerinin, kendini düşük düzeyde yetenekli algılayan öğrencilere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin performans yaklaşma yönelimleri puanları arasında kendini yetenekli bulma düzeyine göre anlamlı fark bulunmuştur. Öğrencilerin öğrenme yönelimleri puanları arasında başka bir iş yapıp yapmamayı düşünme durumuna göre anlamlı fark bulunmuştur. Performans yaklaşma yönelimleri puanları arasında başka bir iş yapıp yapmamayı düşünme durumuna göre anlamlı fark bulunmamıştır.Anahtar Kelimeler:Başarı Yönelimi, Öğrenme Yönelimi, Performans Yaklaşma Yönelimi,Performans Kaçınma Yönelimi

This study is a descriptive one conducted with the aim of determining the pre-service teachers' levels of using achievement orientations, and the students' levels of using achievement orientations in Departments of Musical Education, Fine Arts Education, and Faculties of Education, and investigating the levels of using achievement orientations in terms of various variables.The study population was composed of undergraduates from grades 1, 2, 3, and 4 in all departments of musical education in Turkey. The sample of the study included 1,250 undergraduate students from 13 different universities during 2013-2014 school year.In the study, the 'Personal Information Survey' was used in order to collect data, and the 'Achievement Orientation Scale' (AOS), originally designed by Midgley et al. (1998), and adapted to Turkish by Akın and Çetin (2007), in order to determine the 'Achievement Orientation Scale.' The original scale form was 5-point Likert-type scale, and was composed of 18 items, with the first six items for Learning Orientation (LO), the second six for Performance-Approach Orientation (PAp.O), and the last six for Performance-Avoidance Orientation (PAv.O).The AOS scale used in the study was composed of 3 sub-dimensions and 17 items. Linguistic equivalence of the adapted scale, construct validity, items analysis, Cronbach's alpha internal consistency coefficient, and test-retest reliability were established. Correlations for linguistic equivalence were at the levels of .93 for LO, .90 for PAp.O, and .96 for PAv.O. Factor loadings were between .47 and .92 for three sub-dimensions. Cronbach's alpha internal consistency coefficient was predicted as .77 for LO, .79 for PAp.O, and .78 for PAv.O. Test-retest reliability levels were determined to be at .95 for LO, .91 for PAp.O, and .94 for PAv.O.Before beginning the data analysis, some assumptions were tested. Firstly, the Kolmogorov-Smirnov Test for Normality was used in order to determine whether the distribution of scores for LO, PAp.O, PAv.O, and AOS scales showed a normal distribution in each group of independent variables, and it was concluded that it didn't confirm the normality assumption of the data. As a result of this, non-parametric tests were used. Whether there was a significant difference according to the independent variables with group number more than two (grade level, high school achievement level, study time in the last three, achievement level in class, whether engaging in fields other than music or not) was tested through the Kruskal–Wallis Test. The software 'SPSS 16.0' was used for all of the analyses. These results were obtained in the study: the students who graduated from High School for Fine Arts had higher achievement orientation levels than the students who graduated from General High School. There was a significant difference between the students' achievement orientation scores according to their grade levels. While there was a significant difference between the students' learning orientation scores according to their high school achievement levels, there was no significant difference found between the scores obtained for performance-approach orientation, performance-avoidance orientation, and achievement orientation according to their high school achievement levels. Female students had higher levels of learning orientations than male students. Generally, female students had higher levels of performance-approach orientation than male students. There were no significant differences found between performance-avoidance orientation scores and achievement orientation scores of female, and male students. There were no significant differences between the scores for learning orientation, performance-approach, performance-avoidance orientations, and achievement orientation of students who had a relative engaging in music, and students who had no relatives engaging in music. It was found that learning orientation levels of the students who willingly entered the department of music were higher than the students' who entered the department of music unwillingly. Between the students who considered themselves 'highly competent,' and students who considered themselves 'lowly competent,' there was a significant difference in favor of the former. There was a significant difference between the scores for students' performance-approach orientation levels according to their levels of considering themselves as 'competent.' Between the scores for performance-approach orientation, there were no significant differences according to the case whether they considered engaging in any field other than music.Keywords: Achievement Orientation; Learning Orientation; Performance-Approach Orientation; Performance-Avoidance Orientation.